त्रिलोचन पोखरेल

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
त्रिलोचन पोखरेल
त्रिलोचन पोखरेल
जन्मतारेथाङ, ताक्चाङ, सिक्किम राज्य
मृत्यु२७ जनवरी १९६९(१९६९-०१-२७)
पूर्णिया जिल्ला, बिहार, भारत
राष्ट्रियताभारतीय
चिनारीको कारणउत्तर बंगाल र सिक्किममा भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनको सक्रियताको प्रमुख व्यक्तित्व
उपाधिबन्दे पोखरेल/गान्धी पोखरेल

त्रिलोचन पोखरेल (मृत्यु सन् १९६९) सिक्किम .का प्रथम भारतीय स्वतन्त्रता कार्यकर्ता थिए।[१] सिक्किम र उत्तर बंगालमा पोखरेललाई 'बन्दे पोखरेल' वा 'गान्धी पोखरेल' भनिन्छ।[२]

प्रारम्भिक जीवन[सम्पादन गर्नुहोस्]

पोखरेलको जन्म पूर्वी सिक्किमको तारेथाङ ताक्चाङमा भएको थियो। त्रिलोचन पोखरेल महात्मा गान्धीको आन्दोलनबाट धेरै प्रभावित थिए, जुन शान्ति र अहिंसाको आधारभूत सिद्धान्तमा आधारित थियो।[३] असहयोग आन्दोलन, सविनय अवज्ञा आन्दोलन र भारत छोडो आन्दोलन जस्ता गान्धीका आन्दोलनहरूमा उनी सक्रिय रूपमा संलग्न थिए। पोखरेलको महात्मा गान्धीले नेतृत्व गरेको सरल जीवनको शिक्षामा अथाह विश्वास थियो। पोखरेल सिक्किमका किसानहरूमाझ स्वदेशीको अवधारणाको प्रचारप्रसारका लागि परिचित छन्। स्वर्गीय पोखरेल ब्रिटिश प्रभुत्व विरुद्ध लड्ने पहिलो सिक्किमी स्वतन्त्रता सेनानी थिए। वास्तवमा सिक्किम अंग्रेजहरूको संरक्षित राज्य थियो। सन् १८६१ मा, तुम्लोङको सन्धिको हस्ताक्षरले सिक्किमलाई प्रभावकारी रूपमा ब्रिटिश भारतको वास्तविक संरक्षणमा परिणत गर्‍यो। यसले सिक्किमको सार्वभौमसत्तामा ठूलो प्रभाव पारेको थियो। जोन क्लाउड ह्वाइट, एक राजनीतिक अधिकारीको नियुक्तिले सिक्किममा नयाँ जग्गाहरू स्थापना गर्यो। सिक्किममा अंग्रेजहरूको प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष प्रभावले त्रिलोचन पोखरेललाई भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनको मूलधारमा सामेल गराए।

सम्मान[सम्पादन गर्नुहोस्]

  • २०१८ - सिक्किम सरकार द्वारा लोकतान्त्रिक आन्दोलनका लागि एलडी काजी पुरस्कार (मरणोपरान्त)

सन्दर्भ[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. "Trilochan Pokhrel: Sikkim’s Forgotten Gandhian Freedom Fighter", Voice of Sikkim, ७ अप्रिल २०१३, अन्तिम पहुँच २०१३-०४-०८ 
  2. "Trilochan Pokhrel: Sikkim’s Forgotten Gandhian Freedom Fighter", iSikkim, ६ डिसेम्बर २०१२, अन्तिम पहुँच २०१३-०४-०८ 
  3. "Trilochan Pokhrel-The Forgotten Gandhian of Sikkim", Rajen Upadhyay, २०१२-०३-०३, अन्तिम पहुँच २०१३-०३-३०