नानकिङ सन्धि
| बेलायत तथा आयरल्यान्डको महारानी तथा चीनको सम्राटको बीच शान्ति, मैत्री तथा व्यापार सन्धि[१] | |
|---|---|
 सन्धिको हस्ताक्षर | |
| हस्ताक्षर | २९ अगस्ट १८४२ |
| कार्यान्वयन | २६ जुन १८४३ |
| पक्षहरु | |
| भाषाहरू | अंग्रजी र चीनियाँ |
 Treaty of Nanking at Wikisource | |
नानकिङ सन्धि नानकिङ सन्धि बेलायत र चिङ वंशवीच पहिलो अफिम युद्ध अन्त्य गर्न २९ अगस्ट १८४२ मा हस्ताक्षर भएको शान्ति सम्झौता हो । चीनले यसलाई पहिलो असमान सन्धि मान्थ्यो ।
चीनको शैन्य पराजयपछी ब्रिटिश जल्सेनाले नानकिङमा हमला गर्न अघि बढे र ब्रिटिश र चीनिया अधिकारी बीच वार्ता भयो । २९ अगस्टमा ब्रिटिश पतिनिधि सर हेनरी पोतिनगर र क्विङ प्रतिनिधिहरु क्वियिंग , यिलिबू, र निउ जियनए हस्ताक्षर गरे र यो सन्धिमा १३ धारा रहेको छ । यो सन्धि २७ अक्टोबरमा दोगुंग सम्राटले अनुमोदन गरे भने ब्रिटिश महारानी भिक्टोरियाले २८ डिसेम्बरमा अनुमोदन गरिन् । अनुमोदन साटफेरको काम २६ जुन १८४३ मा हङकङमा भयो यो सन्धिको एक प्रति ब्रिटिश सरकारले राखेको छ भने एक प्रति ताइवानको रास्ट्रिय प्यालेस सङ्ग्रहालय, ताइपेइमा छ ।
पृष्ठभूमि[सम्पादन गर्नुहोस्]
यो सन्धिको पहिलो मस्यौदा लण्डनको विदेश कार्यालयमा बनेको थियो । [२]
सर्त[सम्पादन गर्नुहोस्]
वैदेशिक व्यापार[सम्पादन गर्नुहोस्]
यो सन्धिको मुख्य उद्देश्य १७६० देखि लागु गरिएको वैदेशिक व्यापारको ढाँचा परिवर्तन गर्नु थियो । थप चार “सन्धि बन्दरगाहहरु” स्थापना गरिए। [३][४] र विदेशी व्यापारीहरु आफ्नो इच्छा अनुसार आफूलाई मन लागेको जोसंग पनि व्यापार गर्न पाउने भए । बेलायतले बन्दरगाहमा आफ्नो कुटनीतिक अधिकारी पठाउन पाउने अधिकार पायो, जसले सिधै स्थानीय चीनियाँ अधिकारीसंग सम्पर्क गर्न पाउने अधिकार (धारा दुई) थियो। [५]
क्षतिपूर्ति[सम्पादन गर्नुहोस्]
चिङ सरकार ब्रिटिश सरकारलाई लिन जेउले जफत गरेका अफिम क्षतिपूर्तिको रूपमा साठी लाख चाँदीको सिक्का (धारा चार ), ब्रिटिश ब्यापारीसंग हङ व्यापारीले लिएको ऋणको रूपमा तीस लाख डलर (धारा पाँच) र एक करोड बिस लाख डलर युद्ध क्षतिपूर्ति (धारा छ) बापत तिर्न बाध्य भयो ।
चिङ वंशले पक्राउ गरिएका सम्पूर्ण युद्धबन्दीको रिहाइ गर्नु पर्यो (धारा आठ) र युद्धको समयमा ब्रिटिशलाइ आम माफी दिनु पर्यो (धारा नौ) ।
ब्रिटिश पक्षले नान्किंगबाट आफ्नो फौज फिर्ता लाने भयो । क्विङ वंशले पुरै क्षतिपूर्ति नदिएसम्म ब्रिटिश फौज गुलान्ग्यु र ज्होबोशनमा रहेने भयो (धारा बाह्र)
हङ्कङको नियन्त्रण[सम्पादन गर्नुहोस्]
क्विङ सरकार हङ्कङ ब्रिटिशलाई दिन राजी भयो। पोत्तिन्गर हङकङको पहिलो गभर्नर नियुक्त भए ।[६]
सन्दर्भ[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ Mayers, William Frederick (1902). Treaties Between the Empire of China and Foreign Powers (4th ed.). Shanghai: North-China Herald. p. 1.
- ↑ Wood, R. Derek (May 1996). "The Treaty of Nanking: Form and the Foreign Office, 1842–43". The Journal of Imperial and Commonwealth History 24 (2): 181–196.
- ↑ John Darwin, After Tamerlane: The Global History of Empire, p. 271. (London: Allen Lane, 2007) "Under the 1842 Treaty of Nanking, five 'treaty ports' were opened to Western trade, Hong Kong island was ceded to the British, the Europeans were allowed to station consuls in the open ports, and the old Canton system was replaced by the freedom to trade and the promise that no more than 5 per cent duty would be charged on foreign imports."
- ↑ John Darwin, After Tamerlane: The Global History of Empire, p. 431. (London: Allen Lane, 2007) "In 1943 the remnants of China's unequal treaties were at last swept away when the British abandoned their surviving privileges there as so much useless lumber."
- ↑ Treaty of Nanking
- ↑ Martin, Robert Montgomery (1847). China: Political, Commercial, and Social; In an Official Report to Her Majesty's Government. Volume 2. London: James Madden. p. 84.