प्रस्वा तारा
प्रस्वा वा प्रोसीयन, जसको बायर नाम "अल्फा कैनिस माइनौरिस" (α Canis Minoris वा α CMi) हो, हीनश्वान तारामण्डलको सबभन्दा चम्किलो तारा हो र पृथ्वीबाट देखिने भएका ताराहरूमाबाट सातवा सबभन्दा चम्किलो तारा हो। बिना दूरबीनका आँखहरूबाट यो एक तारा लाग्दछ तर विशेषतया द्वितारा हो, जिनमध्येको एउटा "प्रस्वा ए" नामको सेतो मुख्य अनुक्रम तारा छ जसको श्रेणी F५ VI-V छ र अर्को "प्रस्वा बी" नामक धमिलोखाले सेतो बाउन्ने तारा हो जसको श्रेणी DA हो। त्यस्तो त प्रस्वा कुनै खास चमक (निरपेक्ष कान्तिमान) राख्दैन तर पृथ्वीका नजिक हुनाले अधिक चम्किलो लाग्दछ। यो पृथ्वीबाट ११। ४१ प्रकाश-वर्ष टाडा छ।
भारतीय नक्षत्रहरूमा प्रस्वा पुनर्वसु नक्षत्रको भाग मानिन्थ्यो, तर त्यस नक्षत्रमा र पनि ताराहरु सामेल छन्।
अन्य भाषाहरूमा
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्रस्वालाई अङ्ग्रेजीमा "प्रोसीयन" (Procyon) भन्दछन्।[१] यसको मूल यूनानी भाषाको "प्रोकूओन" (προκύον) हो, जसको मतलब हो "कुकुरभन्दा पहिला"। यो आकाशमा व्याध ताराहरुभन्दा अघि चल्दछ र व्याधलाई "कुकुर तारा" (Dog star) पनि भनिन्छ। अरबी भाषामा प्रस्वालाई "अश-शीरा अश-शामिया" (ur) भनिन्छ जसको अर्थ छ "शाम (सीरिया)को निशान"। सीरिया अरबी क्षेत्रमा उत्तरकोतर्फ पड्दछ र प्रस्वा पनि व्याध ताराहरूबाट उत्तरकोतर्फ नजर आउँछ।
"प्रस्वा ए"लाई अङ्ग्रेजीमा "प्रोसीयन ए" (Procyon A) र "प्रस्वा बी"लाई "प्रोसीयन बी" (Procyon B) लेखिन्छ।
विवरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]प्रस्वा एको सतही तापमान ६,५३० कैल्विन छ जसबाट उ सेतो लाग्दछ। आफ्नो श्रेणीका हिसाबले यसमा प्रकाश अधिक छ, जसबाट यो शक हुन्छ कि शायद यो एक उपदानव तारा हो। यसको व्यास (डायामीटर) सूर्यका व्यास भन्दा लगभग दुइगुणा, द्रव्यमान सौर द्रव्यमानको १। ४ गुना र प्रकाश सूर्यको भन्दा ७। ५ गुना छ। मानिन्छका १-१० करोड सालका भित्र यो फूल्लिन शुरू हुनेछ र आफ्नो वर्तमान आकारबाट ८०-१५० गुना ठूलो हुनेछ।
प्रस्वा बीको द्रव्यमान सूर्यको ०। ६ गुना हो, अथवा आधा भन्दा केही अधिक। यसको अनुमानित सतही तापमान ७,७४० कैल्विन छ।
यी पनि हेर्नुहोस्
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ ias। ac। in/resonance/Aug2001/pdf/Aug2001p82-89। pdf Nature Watch: The treasures of the night sky[स्थायी मृत कडी], PN Shankar and BS Shylaja, Resonance, August 2001।
