बासमती

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
खैरो बासमती चामलको तुलनामा खैरो नियमित चामल (बायाँ)

बासमती लामो, पातलो-दाना भएको सुगन्धित धानको एक किस्म हो जुन परम्परागत रूपमा भारत, पाकिस्ताननेपालमा उत्पादन गरिन्छ।[१] सन् २०१९ सम्म, बासमती चामलको अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारको ६५% भारतले ओगटेको थियो, जबकि बाँकी ३५% पाकिस्तानको थियो।[२][३] धेरै देशहरूले घरेलु रूपमा उब्जाउने बासमती धान बाली प्रयोग गर्छन्; यद्यपि, बासमती भौगोलिक रूपमा भारत र पाकिस्तानका केही जिल्लाहरूमा मात्रै छ।[४][५]

व्युत्पत्ति[सम्पादन गर्नुहोस्]

बासमती शब्द हिन्दी बासमती, बास्मतीबाट आएको हो, जसको शाब्दिक अर्थ 'सुगन्धित' हो, बास (बास, 'सुगन्ध') + शब्द बनाउने प्रत्यय -मती (-माति) बाट।[६]

उत्पादन[सम्पादन गर्नुहोस्]

बासमती चामल मुख्यतया नेपालको तराई क्षेत्र र काठमाडौँ उपत्यकाका केही भागमा उत्पादन हुन्छ।[७] अनौठो नेपाली जातका बासमती चामललाई विश्वका अन्य भागमा निकासी गर्न प्रतिबन्ध लगाइए पनि यो प्रतिबन्ध फुकुवा हुन सक्नेछ।[७]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Big money in "specialty rices" Food and Agriculture Organization, United Nations (2002)
  2. "India Export Statistics", APEDA, अन्तिम पहुँच ११ जुलाई २०१९ 
  3. "Pakistani rice: Second to all", Dawn, ८ अप्रिल २०१९, अन्तिम पहुँच ११ जुलाई २०१९ 
  4. Madhya Pradesh loses GI tag claim for Basmati; India may ask Pakistan to check farming वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-०७-११ मिति Financial Express (19 March 2018)
  5. Rice Sales From India to Reach Record as Iran Boosts Reserve वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१७-०५-२१ मिति Bloomberg News (13 February 2014)
  6. "basmati". अक्सफोर्ड अङ्ग्रेजी शब्दकोश (तेस्रो संस्करण). अक्सफोर्ड विश्वविद्यालय प्रेस. सेप्टेम्बर २००५. https://oed.com/search?searchType=dictionary&q=basmati.  (Subscription or UK public library membership required.)
  7. ७.० ७.१ "Traders call for easing ban on Basmati exports", Kathmandu Post, १२ जुलाई २०१६।