बिलासपुर जिल्ला, हिमाचल प्रदेश

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
बिलासपुर जिल्ला
शीर्ष: नैना देवीजी मन्दिर
तल: गोविन्द सागर, सतलजको बाँधबाट बनेको
हिमाचल प्रदेशमा स्थानको अवस्थिति
हिमाचल प्रदेशमा स्थान
नक्सा
बिलासपुर जिल्ला
देश भारत
राज्यहिमाचल प्रदेश
मुख्यालयबिलासपुर
क्षेत्रफल
 • जम्मा११६७ किमी (४५१ वर्ग माइल)
जनसङ्ख्या
 (सन् २०११)
 • जम्मा३८१९५६
 • घनत्व३३०/किमी (८५०/वर्ग माइल)
समय क्षेत्रयुटिसी+०५:३० (भारतीय मानक समय)
वेबसाइटhpbilaspur.nic.in

बिलासपुर भारतको हिमाचल प्रदेशको एउटा जिल्ला हो। यसको राजधानी बिलासपुर सहरमा छ। यस जिल्लाको क्षेत्रफल १,१६७ वर्ग किलोमिटर रहेको छ भने जनसङ्ख्या ३,८१,९५६ रहेको छ। सन् २०११ मा लाहौल र स्पीतीकिन्नौर पछि यो हिमाचल प्रदेशको सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएको जिल्ला (१२ मध्ये) तेस्रो सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएको जिल्ला हो।[१]

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

हाल बिलासपुर जिल्ला रहेको यो क्षेत्र पहिले ब्रिटिस भारतको एक रियासत कहलुरको रूपमा चिनिन्थ्यो। १२ अक्टोबर १९४८ मा शासकले भारत सरकारमा प्रवेश गरे र बिलासपुरलाई एक प्रमुख आयुक्तको अधीनमा एक भारतीय राज्य बनाइयो। १ जुलाई १९५४ मा, बिलासपुर राज्य हिमाचल प्रदेशमा गाभियो र बिलासपुर जिल्ला भयो।

जनसाङ्ख्यिकी[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन् २०११ को जनगणना अनुसार बिलासपुर जिल्लाको जनसङ्ख्या ३,८१,९५६ रहेको छ, जुन माल्दिभ्स राष्ट्रको बराबर हो। यसले यसलाई भारतमा ५६२ (कुल ६४० मध्ये) को श्रेणीकरण प्रदान गर्दछ। यस जिल्लाको जनसङ्ख्या घनत्व ३२७ प्रति वर्ग किलोमिटर (८५०/वर्ग माइल) रहेको छ। सन् २००१ देखि २०११ को दशकमा यहाँको जनसङ्ख्या वृद्धिदर १२.०८ प्रतिशत थियो। बिलासपुरमा प्रति १० पुरुषमा ९८१ महिलाको लिंग अनुपात र साक्षरता दर ८५.६७% रहेको छ। ६.५८% जनसङ्ख्या सहरी क्षेत्रमा बस्छ। अनुसूचित जाति र अनुसूचित जनजातिहरू क्रमशः २५.९२% र २.८०% छन्।[२]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Mamgain, M.D. (१९७५), Himachal Pradesh District Gazetteers: Bilaspur, पृ: १, अन्तिम पहुँच ८ अप्रिल २०२३ 
  2. "District Census Handbook: Bilaspur", censusindia.gov.in, Registrar General and Census Commissioner of India, २०११।