बृहद्रथ वंश

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
बृहद्रथ वंश
बृहद्रथ वंश
राजधानीराजगीर
आम भाषाहरूवैदिक संस्कृत
सरकारराजतन्त्र
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
जनपद
प्रद्योत वंश
महाजनपद
अचेलभारत

बृहद्रथ राजवंश मगधको पहिलो शासक वंश थियो। बृहद्रथ वंशका संस्थापक थिए। बृहद्रथको नाम ऋग्वेदमा पनि पाइन्छ।[१] विष्णु पुराणका अनुसार मगध वैदिक कालमा सबैभन्दा बहुमूल्य राज्य मात्र थिएन तर भारतको सभ्यता र शक्तिको केन्द्र पनि थियो।[२] मगधका सबैभन्दा प्राचीन राजा बृहद्रथ हुन्।[२] पुनिकाले आफ्नो छोरा प्रद्योतलाई सिंहासनमा राखे र ६८२ ईसा पूर्वमा प्रद्योत राजवंशको स्थापना गरे।[३]

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

बृहद्रथ (महारथ पनि) मगधका राजा र बृहद्रथ वंशका संस्थापक थिए। महाभारत र पुराणका अनुसार छेदीका कुरु राजा उपरीचार वासुका पाँच छोराहरूमध्ये उहाँ जेठा हुनुहुन्थ्यो र उनकी रानी गिरिका थिइन्।[४] जरासन्ध बृहद्रथका पुत्र र वंशका सबैभन्दा महान शासक थिए। जरासन्ध सबै बृहद्रथ राजकुमारहरूमा सबैभन्दा प्रसिद्ध राजा थियो।[५] पुरातन ग्रन्थहरू अनुसार त्यहाँ 24 बृहद्रथ राजाहरू थिए जसले धेरै वर्ष शासन गरे।[६]

शासकहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  • बृहद्रथ[३]
  • जरासन्ध
  • सहदेव
  • सोमाधि
  • श्रुतस्राव
  • आयुतायुस
  • निरामित्र

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Raychaudhuri, H.C. (1972). Political History of Ancient India, Calcutta: University of Calcutta, p.102
  2. २.० २.१ "Rise of Jarasandha of Brihadratha dynasty", jagran, मूलबाट २०१७-१०-०७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२०-०६-२३ 
  3. ३.० ३.१ Misra, V.S. (2007). Ancient Indian Dynasties, Mumbai: Baratiya Vidya Bhavan, आइएसबिएन ८१-७२७६-४१३-८, p. 300
  4. "Brihadratha dynasty of Magadha and Maharaja Jarasandha", jansatta, मूलबाट २०२०-०५-२९-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२०-०६-२३ 
  5. "Jarasandha was a very powerful king of Magadha, and the history of his birth and activities is also very interesting - Vaniquotes", vaniquotes.org, अन्तिम पहुँच २०१५-१२-३१ 
  6. Gokhale, Namita (२०१३-०१-२१), The Puffin Mahabharata (अङ्ग्रेजीमा), Penguin UK, आइएसबिएन 978-93-5118-415-7