सामग्रीमा जानुहोस्

मणिप्रसाद भट्टराई

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

श्री मणिप्रसाद भट्टराई नेपालका पूर्व राजदूत (अप्रिल २०१९-जुन २०२३) र सेवानिवृत्त निजामती कर्मचारी (अगस्ट १९८८-जुलाई २०२३) हुन। उनले आफ्नो छत्तीस वर्षको सार्वजनिक सेवामा परराष्ट्र मन्त्रालय र विदेशमा रहेका नेपाली नियोगलगायत सरकारी कार्यालयमा विभिन्न जिम्मेवारी सम्हालेका थिए ।

आफ्नो राजदुत कार्यकालमा श्री भट्टराईले स्वीट्जरल्याण्ड, इटाली, लिकटेन्स्टाइन र सान मारिनोका साथै जेनेभामा संयुक्त राष्ट्र संघ, अन्तर्राष्ट्रिय संस्था र विश्व व्यापार संगठनको जिम्मेवारी सम्हालेका थिए। उनले एक वर्ष मानवअधिकार परिषदको एसिया-प्यासिफिक क्षेत्रको संयोजकका रूपमा र दुई वर्षसम्म आप्रवासनका लागि अन्तर्राष्ट्रिय संगठनमा कोलम्बो प्रक्रियाको संयोजकको रूपमा काम गरे। उहाँले दुई वर्षको लागि WTO अन्तर्गत Enhanced Integrated Framework को अध्यक्षता ग्रहण गर्नुभयो।

भट्टराईले सन् २०१६ को फेब्रुअरीदेखि २०१९ अप्रिलसम्म मन्त्रालयमा सहसचिवको पदमा रहेर काम गरेका थिए । उनले नोभेम्बर २०१४ देखि अगस्ट २०१५ सम्म बहराइनस्थित नेपाली राजदूतावासको कार्यवाहक राजदूतको रूपमा आफ्नो कर्तव्य निर्वाह गरेका थिए। उनले जुलाई २०१० देखि जुलाई २०१४ सम्म न्युयोर्कस्थित संयुक्त राष्ट्र संघका लागि नेपालको स्थायी नियोगमा काउन्सिलरका रूपमा काम गरेका थिए । न्यूयोर्कको ग्लोबल एलडीसी समन्वय ब्यूरो (२००९-२०१३) मा नेपालको अध्यक्षतालाई सफल बनाउन उनलाई विशेष गरी त्यहाँ खटाइएको थियो। उनी अल्पविकसित देशहरूका लागि इस्तानबुल कार्यक्रमको लागि अन्तरसरकारी वार्ता टोलीका सदस्य थिए र मे २०११ मा इस्तानबुलमा सम्पन्न एलडीसीहरूको चौथो संयुक्त राष्ट्र सम्मेलनमा पनि भाग लिएका थिए। G-77 र चीनका एलडीसीहरूको तर्फबाट, श्री भट्टराईले विज्ञ स्तरमा इस्तानबुल कार्यक्रमको कार्यान्वयनका लागि वार्षिक प्रस्तावको पाठका साथै ECOSOC र संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाको दोस्रो समितिमा पेस गरिने अन्य वार्षिक विषयगत प्रस्तावहरूको पनि नेतृत्व र वार्ता गर्नुभयो। त्यही हैसियतमा उनले २०१२ रियो+२० सम्मेलनको नतिजा दस्तावेजमा एलडीसी अध्यायको नेतृत्व र वार्ता पनि गरे। उनले सन् २००९ मा नैरोबीमा भएको दक्षिण–दक्षिण सम्मेलनमा भाग लिएका थिए ।

नेपाली प्रतिनिधिमण्डलको सदस्यको हैसियतमा उनले सन् २००७–२०१७ को अवधिमा वार्षिक रूपमा बोलाइने संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाको धेरै बैठकहरुमा भाग लिएका थिए । सोही हैसियतमा, उहाँले जेनेभामा सन् २०१२ र २०१४ मा आयोजित ECOSOC सत्रहरूको विभिन्न बैठकहरूमा भाग लिनुभयो। सन् २००८-२०१० को अवधिमा, उहाँले जेनेभामा आयोजित मानव अधिकार परिषद् र विषयगत सम्मेलनहरूको दुईवटा सत्रहरूमा भाग लिनुभयो। सन् २०१४-२०१८ को अवधिमा, श्री भट्टराईले दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन (सार्क) को शिखर सम्मेलन, मन्त्रीस्तरीय र वरिष्ठ-अधिकारी बैठकहरूमा भाग लिनुभयो; बहुक्षेत्रीय प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि बंगालको खाडीको प्रयास (बिमस्टेक); र एसियाली सहयोग संवाद (ACD)। उनले नेपालको अध्यक्षताको कार्यकालमा सार्क कार्यक्रम समितिको बैठक र बिमस्टेक संयुक्त कार्य समूहको बैठकको अध्यक्षता गरेका थिए। सन् २००५ को जनवरीदेखि जुन २०१० सम्म, श्री भट्टराईले मन्त्रालयमा दक्षिण एसिया, उत्तर पूर्व एसिया र संयुक्त राष्ट्र संघ र अन्तर्राष्ट्रिय कानून महाशाखामा उपसचिवको रूपमा र भारत र चीन मामिलाका लागि डेस्क अफिसरको रूपमा पनि काम गर्नुभयो। उनले नेपालको राष्ट्रिय योजना आयोगको सचिवालयमा एक दशकभन्दा बढी समय योजना अधिकारीको रूपमा पनि काम गरेका थिए।

भट्टराईले सन् १९८९ मा त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट व्यवसाय प्रशासनमा स्नातकोत्तर र सन् १९९५ मा अंग्रेजी साहित्यमा पनि स्नातकोत्तर गरेका छन् । उनले सन् १९९६ डिसेम्बरमा नेदरल्याण्डको हेगस्थित Institute of Social Studies (ISS) बाट विकासको अर्थशास्त्रमा स्नातकोत्तर उपाधि पनि प्राप्त गरे। उनले सन् २००१ मा International Development Center of Japan (ICDJ) बाट विकास नीतिमा डिप्लोमा प्राप्त गरे, जहाँ उनलाई उत्कृष्ट अनुसन्धान पत्रका लागी उत्कृष्ट उपलब्धि पुरस्कार पनि प्रदान गरिएको थियो। उहाँले नोभेम्बर २०११ मा न्यूयोर्कमा UNITAR द्वारा आयोजित बहुपक्षीय सम्मेलनहरूमा प्रभावकारी वार्तालाप कार्यशाला सहित धेरै प्रशिक्षण कार्यक्रमहरूमा भाग लिनुभयो।

श्री भट्टराईको जन्म नेपालको मोरङ जिल्लामा सन् १९६३ जुलाई १९ मा भएको थियो । श्री भट्टराईको जन्म नेपालको मोरङ जिल्लामा सन् १९६३ जुलाई १९ मा भएको थियो ।उनी र उनकी श्रीमती लक्ष्मीकी एउटी छोरी मानषी छिन् ।