सामग्रीमा जानुहोस्

मेमोरी (कम्प्युटर)

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

ढाँचा:Use American English ढाँचा:Memory types

DDR4 SDRAMमोड्युल . ढाँचा:2021, ।, पीसी र सर्भरहरूमा प्रयोग हुने कम्प्युटर मेमोरीको 90 प्रतिशत भन्दा बढी यस प्रकारको थियो।[१]

कम्प्यूटर मेमोरीले कम्प्यूटरमा तत्काल प्रयोगको लागि डाटा र प्रोग्रामहरू जस्ता जानकारी भण्डारण गर्दछ।[२] शब्द मेमोरी प्राय:RAM,'मुख्य मेमोरी वा प्राथमिक भण्डारण। मुख्य मेमोरीको पुरातन समानार्थी शब्दहरूमा कोर (चुम्बकीयका लागि) (कोर मेमोरी) र स्टोरसमावेश छ।[३]

मुख्य मेमोरी विशाल भण्डारण को तुलनामा उच्च गतिमा काम गर्छ जुन ढिलो तर कम महँगो र क्षमतामा उच्च हुन्छ। खोलिएका प्रोग्रामहरू भण्डारण गर्नुको साथै, कम्प्युटर मेमोरीले डिस्क क्यास र राइट बफरको रूपमा काम गर्दछ जसले पढ्ने र लेख्ने कार्यसम्पादनमा सुधार गर्दछ। अपरेटिङ सिस्टमहरूले चलिरहेको सफ्टवेयर द्वारा आवश्यक नभएसम्म क्यासिङको लागि RAM क्षमताको प्रयोग गर्ने गर्दछ।[४] आवश्यक भएमा, कम्प्युटर मेमोरीको सामग्रीहरू भण्डारणमा स्थानान्तरण गर्न सकिन्छ; यो एक साधारण तरिका मेमोरी व्यवस्थापन प्रविधि मार्फत गरिन्छ जसलाई भर्चुअल मेमोरी पनि भनिन्छ।

आधुनिक कम्प्यूटर मेमोरी अर्धचालक मेमोरीको रूपमा लागू गरिएको छ,[५][६] जहाँ डाटा MOS ट्रान्जिस्टरहरू र एकीकृत सर्किटमा अन्य घटकहरूबाट निर्मितमेमोरी कक्षहरूमा भण्डारण गरिन्छ।[७] मुख्यत: दुई प्रकारका अर्धचालक मेमोरीहरू छन्: वाष्पशील मेमोरी र गैर-वाष्पशील मेमोरी। flash memory र ROM, PROM, EPROM र EEPROM मेमोरीहरू गैर-वाष्पशील मेमोरीका उदाहरण हुन्।वाष्पशील मेमोरीका उदाहरणहरू प्राथमिक भण्डारणका लागि प्रयोग हुने dynamic random-access memory (DRAM) र मुख्य रूपमा CPU cacheका लागि प्रयोग हुने static random-access memory (SRAM) हुन्।

धेरैजसो सेमीकन्डक्टर मेमोरीहरु मेमोरी सेलहरू मा व्यवस्थित गरिएको हुन्छ जसको प्रत्येक सेलले एक बिट (0 वा 1) भण्डारण गर्दछ। फ्ल्यास मेमोरी संगठनमा एक बिट प्रति मेमोरी सेल र बहु-स्तर सेलहरु प्रति सेल धेरै बिटहरू भण्डारण गर्न सक्षम छन्। मेमोरी कक्षहरूलाई निश्चित। शब्द लम्बाइ का शब्दहरूमा समूहबद्ध गरिएको छ, उदाहरणका लागि, 1, 2, 4, 8, 16, 32, 64 वा 128 बिटहरू। प्रत्येक शब्दलाई N बिटहरूको बाइनरी ठेगानाद्वारा पहुँच गर्न सकिन्छ, यसले मेमोरीमा2N शब्दहरू भण्डारण गर्न सम्भव बनाउँछ।

इतिहास

[सम्पादन गर्नुहोस्]
Electromechanical मेमोरी IBM 602 मा प्रयोग गरिएको, प्रारम्भिक पंच गुणन क्यालकुलेटर
ENIAC को खण्डको पछाडिको विवरण, भ्याकुम ट्युबहरू देखाउँदै
IAS कम्प्युटर मा मेमोरीको रूपमा प्रयोग गरिएको विलियम्स ट्यूब अन्दाजी 1951
8 GB microSDHCकार्ड 8{{nbsp} बाइट्स को माथि चुम्बकीय-कोर मेमोरी (१ कोर १ बिट।)

प्रारम्भिक 1940 मा, मेमोरी टेक्नोलोजीले प्रायः केही बाइट्सको क्षमतालाई अनुमति दियो। पहिलो इलेक्ट्रोनिक प्रोग्रामेबल डिजिटल कम्प्युटर, ENIAC ले , हजारौं भ्याकुम ट्युबहरू प्रयोग गरेर, भ्याकुम ट्युबहरूमा भण्डारण गरिएका दश दशमलव अङ्कहरूको 20 संख्याहरू समावेश गरी साधारण गणनाहरू गर्न सक्थ्यो।

कम्प्युटर मेमोरीमा अर्को महत्त्वपूर्ण प्रगति ध्वनिकdelay-line memoryको साथ आयो, जुन 1940 को प्रारम्भमाJ. Presper Eckertद्वारा विकसित गरिएको थियो।पाराले भरिएको गिलासको ट्यूबको निर्माणको माध्यमबाट र क्वार्ट्ज क्रिस्टलको साथ प्रत्येक छेउमा प्लग गरिएको, delay line पारा मार्फत प्रसारित ध्वनि तरंगहरूको रूपमा जानकारीका बिटहरू भण्डारण गर्न सक्दछ, क्वार्ट्ज क्रिस्टलहरूले बिट्स पढ्न र लेख्न ट्रान्सड्यूसरको रूपमा काम गर्दछ। । Delay- line मेमोरी केही हजार बिट सम्मको क्षमतामा सीमित थियो।

Delay line का दुई विकल्पहरू,विलियम्स ट्यूब र सेलेक्ट्रोन ट्यूब, 1946 मा उत्पत्ति भएको थियो, यी दुवैमा भण्डारणको माध्यमको रूपमा ग्लास ट्यूबहरूमा इलेक्ट्रोन बीमहरू प्रयोग गरिन्थ्यो।क्याथोड-रे ट्यूबहरू प्रयोग गरेर, फ्रेड विलियम्सले विलियम्स ट्यूब आविष्कार गरे, जुन पहिलो random-access computer memory थियो। विलियम्स ट्यूबले Selectron ट्यूब भन्दा बढी जानकारी भण्डारण गर्न सक्षम थियो (सेलेक्ट्रोन 256 बिटहरूमा सीमित थियो, जबकि विलियम्स ट्यूबले हजारौं बिटहरु भण्डारण गर्न सक्छ) र साथै सस्तो पनि थियो। विलियम्स ट्यूब तापनि निराशाजनक रूपमा पर्यावरणीय गडबडीको लागि संवेदनशील थियो।

1940 को अन्तमागैर-वाष्प्शील मेमोरी पत्ता लगाउन प्रयासहरू सुरु भयो। चुम्बकीय-कोर मेमोरीले बन्द गरेर पुनः सुचारु गरे पछि मेमोरीको सम्झना फेरि प्राप्त गर्न मिल्ने प्रावधान उपलब्ध गरायो। यो 1940 को उत्तरार्ध मा फ्रेडरिक W. Viehe र An Wang द्वारा विकसित गरिएको थियो, र 1953 मा Whirlwind I कम्प्युटर संग व्यापारिक हुनु अघि, 1950 को प्रारम्भिक मा Jay Forrester र Jan A. Rajchman द्वारा सुधारिएको थियो।[८] चुम्बकीय-कोर मेमोरी 1960s मा MOS अर्धचालक मेमोरी को विकास सम्म मेमोरी को प्रमुख रूप थियो।[९]

पहिलो अर्धचालक मेमोरी द्विध्रुवी ट्रान्जिस्टर प्रयोग गरेर 1960 को प्रारम्भमा flip-flop सर्किटको रूपमा लागू गरिएको थियो।[९] अलग उपकरणहरू बाट बनेको सेमिकन्डक्टर मेमोरी पहिलो पटक टेक्सास इन्स्ट्रुमेन्ट्सद्वारा संयुक्त राज्य अमेरिकाको वायुसेनामा 1961 मा पठाइएको थियो। सोही वर्ष, एक एकीकृत सर्किट (आईसी) चिपमा ठोस-अवस्था मेमोरीको अवधारणा Fairchild Semiconductorका applications engineer बब नर्मनले प्रस्ताव गरेका थिए।[१०]पहिलो द्विध्रुवी अर्धचालक मेमोरी आईसी चिप SP95 IBM द्वारा 1965 मा पेश गरिएको थियो।[९] अर्धचालक मेमोरीले चुम्बकीय-कोर मेमोरीमा सुधारिएको प्रदर्शन प्रदान गरे तापनि , यो ठूलो आकारको र अधिक महँगो भएकोले 1960 को दशकको अन्तसम्म पनि चुम्बकीय-कोर मेमोरीलाई विस्थापित गर्न सकेन।[९][११]


MOS मेमोरी

[सम्पादन गर्नुहोस्]
मुख्य लेख: MOS memory


मेटल-अक्साइड-सेमिकन्डक्टर फिल्ड-इफेक्ट ट्रान्जिस्टर (MOSFET) को आविष्कारले मेमोरी सेल भण्डारण तत्वहरूको रूपमा मेटल-अक्साइड-सेमिकन्डक्टर(MOS) ट्रान्जिस्टरहरूको व्यावहारिक प्रयोगलाई सक्षम बनायो। MOS मेमोरी 1964 माफेयरचाइल्ड सेमीकन्डक्टरमा जोन श्मिट द्वारा विकसित गरिएको थियो। [१२]उच्च प्रदर्शनको साथमा, MOSअर्धचालक मेमोरी सस्तो थियो र चुम्बकीय कोर मेमोरी भन्दा कम विद्युत खपत गर्दथ्यो । [१३]1965 मा, रोयल रडार स्थापनाका जे. वुड र आर. बलले डिजिटल भण्डारण प्रणालीहरू प्रस्ताव गरे जसलेCMOS (पूरक MOS) मेमोरी सेलहरू, साथै MOSFETपावर यन्त्रहरूका लागिविद्युत आपूर्ति, स्विच गरिएको क्रस-कप्लिङ, स्विचहरू रdelay line मेमोरी प्रयोग गर्दछ । 1968 माफेडरिको फागिन द्वारा फेयरचाइल्डमासिलिकन-गेटएमओएस एकीकृत सर्किट (एमओएस आईसी) टेक्नोलोजीको विकासले एमओएस मेमोरी चिप्स को उत्पादन सहज भयो।[१४]NMOS मेमोरी को प्रारम्भिक 1970s मा IBM द्वारा व्यावसायीकरण गरिएको थियो। [१५]MOS मेमोरीले प्रारम्भिक 1970s मा प्रमुख मेमोरी टेक्नोलोजीको रूपमा चुम्बकीय कोर मेमोरीलाई ओभरटेक गर्यो।[१३]

वाष्पशील यादृच्छिक पहुँच मेमोरी (RAM) को दुई मुख्य प्रकारहरूस्थिर यादृच्छिक-पहुँच मेमोरी (SRAM) र गतिशील यादृच्छिक-पहुँच मेमोरी (DRAM) हुन्। द्विध्रुवी SRAM 1963 मा फेयरचाइल्ड सेमीकन्डक्टर मा रोबर्ट नर्मन द्वारा आविष्कार गरिएको थियो[९] र त्यसको लगत्तै 1964 मा फेयरचाइल्ड मा जोन श्मिट द्वारा MOS SRAM को विकास गरियो।[१३] SRAM चुम्बकीय-कोर मेमोरी को एक विकल्प बन्न पुग्यो, तर डेटा को प्रत्येकबिट को लागि छ ट्रान्जिस्टर आवश्यक पर्दछ।[१६] SRAM को व्यावसायिक प्रयोग 1965 मा सुरु भयो, जब IBM ले System/360 Model 95 को लागि आफ्नो SP95 SRAM चिप प्रस्तुत गर्यो।[९]

Toshiba ले 1965 मा Toscal BC-1411 इलेक्ट्रोनिक क्याल्कुलेटरको लागि द्विध्रुवी DRAM मेमोरी सेलहरू पेश गर्यो।[१७][१८] यसको प्रदर्शनमा सुधारको बावजूद , द्विध्रुवी DRAM ले तत्कालीन प्रमुख चुम्बकीय कोर स्मृति को कम मूल्यको कारण बजारमा प्रतिस्पर्धा गर्न सकेन।[१९] MOS प्रविधि आधुनिक DRAM को लागि आधार हो। 1966 मा, IBM थॉमस जे वाटसन रिसर्च सेन्टरमा रोबर्ट एच. डेनार्ड MOS मेमोरीमा काम गर्दै थिए। एमओएस टेक्नोलोजीका विशेषताहरू जाँच गर्दा, उनलेक्यापेसिटरहरू निर्माण गर्न सम्भव भएको फेला पारे, र एमओएस क्यापेसिटरमा चार्ज वा कुनै चार्ज भण्डारण गर्दा थोरैको १ र ० प्रतिनिधित्व गर्न सक्छ, जबकि एमओएस ट्रान्जिस्टरले क्यापेसिटरको चार्ज लेख्न नियन्त्रण गर्न सक्छ। । यसले उनलाई एकल-ट्रान्जिस्टर DRAM मेमोरी सेलको विकासको लागि प्रेरित गर्‍यो।[१६] 1967 मा, Dennard ले एमओएस टेक्नोलोजीमा आधारित एकल-ट्रान्जिस्टर DRAM मेमोरी सेल को लागि पेटेंट दायर गर्यो।[२०] यही बाट अक्टोबर 1970 मा पहिलो व्यावसायिक DRAM आईसी चिप, Intel 1103 को सुरुवात भयो । सिंक्रोनस डायनामिक यादृच्छिक-पहुँच मेमोरी (SDRAM) पछि 1992 मा Samsung KM48SL2000 चिपको साथ डेब्यू भयो।[२१][२२]

मेमोरी शब्द प्रायः आधुनिकफ्लैश मेमोरीदेखि लिएरपढ्ने-मात्र मेमोरी (ROM) सहितको गैर-वाष्पशील मेमोरीलाई सन्दर्भ गर्न प्रयोग गरिन्छ। प्रोग्रामेबल पढ्ने-मात्र मेमोरी (PROM) 1956 मा अमेरिकी बॉश आर्मा कर्पोरेशनको अरमा डिभिजनका लागि काम गर्दै गर्दा Wen Tsing Chow द्वारा आविष्कार गरिएको थियो ।[२३][२४]1967 मा, बेल ल्याब्स को Dawon Kahng र Simon Szeले एक MOS अर्धचालक उपकरण को floating gate एक reprogrammable ROM को सेल को लागी प्रयोग गर्न सकिन्छ भनेर प्रतिपादन गरेका थिए, जसको आधारमा 1971 मा Intel को Dov Frohman ले EPROM (erasable PROM)को आविष्कार गर्यो।[२५] EEPROM (विद्युतद्वारा मेटाउन योग्य PROM) 1972 माइलेक्ट्रोटेक्निकल प्रयोगशाला मा यासुओ तारुई, युताका हयाशी र कियोको नागा द्वारा विकसित गरिएको थियो।[२६] फ्लैश मेमोरीफुजियो मासुओका द्वाराToshiba मा 1980 को प्रारम्भमा आविष्कार गरिएको थियो।[२७][२८] मासुओका र सहकर्मीहरूले 1984 मा NOR flashको   र त्यसपछि 1987 मा NAND फ्लैशको आविष्कार गरे ।[२९] and then NAND flash in 1987.[३०] Toshiba ले 1987 मा NAND फ्लैश मेमोरी को व्यावसायीकरण गरेको थियो।[३१][३२][३३]

टेक्नोलोजी र स्केलको अर्थव्यवस्थाको विकासले तथाकथित very large memory (VLM) कम्प्यूटरहरू सम्भव बनाएको छ।[३३]

वाष्पशील मेमोरी

[सम्पादन गर्नुहोस्]
विभिन्न प्रकारका DRAM (माथिदेखि तलसम्म) समावेश भएका विभिन्न मेमोरी मोड्युलहरू: DDR SDRAM, SDRAM, EDO DRAM, र FPM DRAM
मुख्य लेख: वाष्पशील मेमोरी

वाष्पशील मेमोरी भनेको कम्प्यूटर मेमोरी हो जसलाई भण्डार गरिएको जानकारी कायम राख्न शक्ति चाहिन्छ। अधिकांश आधुनिक अर्धचालक वाष्पशील मेमोरी या तस्थिर RAM (SRAM) वागतिशील RAM (DRAM) हो।[टिप्पणीहरू १] DRAM डेस्कटप प्रणाली मेमोरीको लागि सर्वाधिक प्रयोगमा छ। SRAM CPU cacheको लागि प्रयोग गरिन्छ। SRAM सानो मेमोरी चाहिने सानो एम्बेडेड प्रणालीहरूमा पनि पाइन्छ। SRAM ले पावर जडान हुँदासम्म यसको सामग्री राख्छ र सरल इन्टरफेस प्रयोग गर्न सक्छ, तरसामान्यतया प्रति बिट छ ट्रान्जिस्टरहरू प्रयोग गर्दछ। Dynamic RAM इन्टरफेसिङ र नियन्त्रणका लागि थप जटिल छ, यसको सामग्रीहरू हराउनबाट रोक्न नियमित रिफ्रेस चक्रहरू चाहिन्छ, तर प्रति बिट एक ट्रान्जिस्टर र एक क्यापेसिटर मात्र प्रयोग गर्दछ, यसले धेरै उच्च घनत्व र धेरै सस्तो प्रति-बिट लागतमा पुग्न मद्दत गर्दछ।[२][३३]


गैर-वाष्पशील मेमोरी

[सम्पादन गर्नुहोस्]

ढाँचा:मुख्य लेख: Non-volatile memory

गैर-वाष्पशील मेमोरीले भण्डारण गरिएको जानकारीलाई पावर अन नगर्दा पनि राख्न सक्छ। गैर-अस्थिर मेमोरीका उदाहरणहरूमाread-only memory, flash memory, धेरै प्रकारका चुम्बकीय कम्प्युटर भण्डारण उपकरणहरू (जस्तै hard disk drive, floppy disk , magnetic tape), optical disc र प्रारम्भिक कम्प्युटर भण्डारण विधिहरू जस्तैmagnetic drum, paper tape र punched cards।[३३] विकास हुँदै गरेको गैर-अस्थिर मेमोरी टेक्नोलोजीहरूमा ferroelectric RAM, programmable metallization cell, Spin-transfer torque magnetic RAM, SONOS, resistive random-access memory, racetrack memory, Nano-RAM, 3D XPoint र millipede memory समावेश छन्।

अर्ध-वाष्पशील मेमोरी

[सम्पादन गर्नुहोस्]

मेमोरीको तेस्रो श्रेणी "अर्ध-वाष्पशील" हो। यो शब्द त्यस्तो मेमोरीको वर्णन गर्न प्रयोग गरिन्छ जुन पावर हटाइए पछि केहि सीमितअवधिको लागि गैर-वाष्पशील हुन्छ, तर त्यसपछि डाटा अन्ततः हराएर जान्छ। अर्ध-वाष्पशील मेमोरी प्रयोग गर्दा एक विशिष्ट लक्ष्य भनेको वाष्पशील मेमोरीहरूसँग सम्बन्धित उच्च प्रदर्शन र स्थायित्व प्रदान गर्नु हो जबकि गैर-वाष्पशील मेमोरीको केही फाइदाहरू प्रदान गर्नु हो।

उदाहरणका लागि, केही गैर-वाष्पशील मेमोरी प्रकारहरू लेख्दै जाँदा कमजोर हुने गर्दछ। "कमजोर भएको" सेलको अस्थिरता बढेको हुन्छ तर अन्यथा काम गरिरहेको हुन्छ। बारम्बार लेखिने डाटा स्थानहरू यसरी कमजोर भएका सर्किटहरू प्रयोग गर्न निर्देशित गर्न सकिन्छ। जबसम्म स्थान केहि ज्ञात अवधारण समय भित्र अद्यावधिक हुन्छ, डाटा मान्य रहन्छ। अद्यावधिक नभएको केही अवधि पछि, डाटा लामो अवधारणको साथ कम कमजोर सर्किटमा प्रतिलिपि गरिन्छ। कमजोर भएको क्षेत्रमा पहिले लेख्दा कमजोर नभएका सर्किटहरूलाई कमजोर हुन बाट बचाउँदै उच्च लेख्ने दरलाई अनुमति दिन्छ ।[३४]

दोस्रो उदाहरणको रूपमा, STT-RAMलाई ठूला कक्षहरू निर्माण गरेर गैर-वाष्पशील बनाउन सकिन्छ, तर त्यसो गर्दा प्रति बिट लागत र पावर आवश्यकताहरू बढ्छ र लेखन गति घटाउँछ। साना कोशिकाहरू प्रयोग गर्दा लागत, शक्ति, र गति सुधार हुन्छ, तर अर्ध-वाष्पशील व्यवहारमा जान्छ। केही अनुप्रयोगहरूमा, बढ्दो अस्थिरतालाई गैर-वाष्पशील मेमोरीको धेरै फाइदाहरू प्रदान गर्न व्यवस्थित गर्न सकिन्छ, उदाहरणका लागि पावर हटाएर तर डाटा हराउनु अघि उठाउन बाध्य पारेर; वा पढ्ने-मात्र डाटा क्यास गरेर र पावर-अफ समय गैर-वाष्पशील थ्रेसहोल्ड भन्दा बढी छ भने क्यास डाटा खारेज गरेर।[३५]

अर्ध-वाष्पशील शब्द पनि अन्य मेमोरी प्रकारहरूबाट निर्मित अर्ध-अस्थिर व्यवहारको वर्णन गर्न प्रयोग गरिन्छ, जस्तै nvSRAM, जसलेSRAM र एउटै chipमा एक गैर-वाष्पशील मेमोरी संयोजन गर्दछ, जहाँ बाह्य संकेतले वाष्पशील मेमोरीबाट गैर-वाष्पशील मेमोरीमा डाटा प्रतिलिपि गर्दछ, तर प्रतिलिपि हुनु अघि पावर हटाइयो भने, डाटा हराउने गर्दछ। अर्को उदाहरणbattery-backed RAM हो, जसले बाह्य शक्ति हानिको अवस्थामा मेमोरी उपकरणलाई पावर गर्न बाह्य ब्याट्री प्रयोग गर्दछ। यदि लामो समयको लागि पावर बन्द भयो भने, ब्याट्री सकिन सक्छ, परिणामस्वरूप डेटा हराउन सक्छ।[३३]

व्यवस्थापन

[सम्पादन गर्नुहोस्]
मुख्य लेख: Memory management

कम्प्युटर प्रणालीलाई राम्ररी सञ्चालन गर्नको लागि मेमोरीको उचित व्यवस्थापन महत्त्वपूर्ण छ। आधुनिकअपरेटिङ सिस्टमहरूमा मेमोरीलाई राम्ररी व्यवस्थापन गर्न जटिल प्रणालीहरू हुन्छ। त्यसो गर्न असफल हुँदा बगहरू देखा पर्न वा प्रदर्शनीमा ढिलाइ हुन सक्छ।

बगहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]

बगहरू र सुरक्षा कमजोरीहरूको मेमोरीको अनुचित व्यवस्थापन एक सामान्य कारण हो जस भित्र निम्न प्रकारहरू पर्दछ:

  • प्रोग्रामले अपरेटिङ सिस्टमबाट मेमोरी अनुरोध गरेर त्यसको उपयोग गरिसकेपछि मेमोरीलाई कहिल्यै फिर्ता नगरेको अवस्थामा मेमोरी लीक हुन्छ । यो बग भएको प्रोग्रामलाई बिस्तारै धेरै भन्दा धेरै मेमोरी चाहिन्छ जब सम्म अपरेटिङ सिस्टम समाप्त हुनु को कारण यो प्रोग्राम को अन्त्य हुँदैन।
  • जब कुनै कार्यक्रम पहुँच गर्न अनुमति नभएको मेमोरी पहुँच गर्न कोशिस गर्दछ अनिविभाजन गल्ती हुन जान्छ। सामान्यतया, त्यसो गर्ने कार्यक्रम अपरेटिङ सिस्टम द्वारा समाप्त गरिन्छ ।
  • बफर ओभरफ्लो तब हुन्छ जब प्रोग्रामले आफ्नो आवंटित ठाउँको अन्त्यमा डाटा लेख्छ र त्यसपछि अन्य उद्देश्यका लागि छुट्याइएको मेमोरीमा डेटा लेख्न जारी राख्छ। यसले मेमोरी पहुँच त्रुटिहरू, गलत परिणामहरू, क्र्यास, वा प्रणाली सुरक्षाको उल्लङ्घन सहित अनियमित कार्यक्रम व्यवहारको परिणाम हुन सक्छ। तिनीहरू यसरी धेरै सफ्टवेयर कमजोरीहरूको आधार हुन् र दुर्भावनापूर्ण रूपमा शोषण गर्न सकिन्छ।

भर्चुअल मेमोरी

[सम्पादन गर्नुहोस्]
मुख्य लेख: Virtual memory

भर्चुअल मेमोरी एक प्रणाली हो जहाँभौतिक मेमोरीलाई अपरेटिङ सिस्टमद्वारा सामान्यतयामेमोरी व्यवस्थापन इकाईको सहयोगमा व्यवस्थित गरिन्छ, जुन धेरै आधुनिकCPU हरूको भाग हो। यसले धेरै प्रकारको मेमोरी प्रयोग गर्न मद्दत गर्दछ । उदाहरण को लागी, केहि डाटा RAM मा भण्डारण गर्न सकिन्छ जबकि अन्य डाटा क्यास पदानुक्रम को विस्तार को रूप मा कार्य गर्नको निमित hard driveमा भण्डारण गरिन्छ (जस्तै swapfile मा) । यसले धेरै फाइदाहरू प्रदान गर्दछ। कम्प्युटर प्रोग्रामरहरूले आफ्नो डेटा भौतिक रूपमा कहाँ भण्डारण गरिएको छ वा प्रयोगकर्ताको कम्प्युटरमा पर्याप्त मेमोरी हुदैन कि भनेर चिन्ता लिनु पर्दैन। अपरेटिङ सिस्टमले सक्रिय रूपमा प्रयोग भएको डाटालाई RAM मा राख्ने छ, जुन हार्ड डिस्कभन्दा धेरै छिटो हुन्छ। जब RAM को मात्रा सबै हालका प्रोग्रामहरू चलाउनको लागि पर्याप्त हुँदैन, यसले एक परिस्थिति सिर्जना गर्न सक्छ जहाँ कम्प्युटरले RAM बाट डिस्कमा डाटा सार्न र पछाडि कार्यहरू पूरा गर्न भन्दा बढी समय खर्च गर्दछ; यसलाई thrashing भनिन्छ।


संरक्षित मेमोरी

[सम्पादन गर्नुहोस्]
मुख्य लेख: Memory protection


सुरक्षित मेमोरी एक प्रणाली हो जहाँ प्रत्येक प्रोग्रामलाई प्रयोग गर्न मेमोरीको क्षेत्र दिइन्छ र त्यो दायरा बाहिर जानबाट रोकिन्छ। यदि अपरेटिङ सिस्टमले पत्ता लगायो कि प्रोग्रामले मेमोरी परिवर्तन गर्ने प्रयास गरेको छ जुन योसँग सम्बन्धित छैन, कार्यक्रम अन्त्य(वा अन्यथा प्रतिबन्धित वा पुन: निर्देशित) हुन्छ। यस तरिकाले, केवल अपमानजनक कार्यक्रम क्र्यास हुन्छ, र अन्य कार्यक्रमहरू दुर्व्यवहारबाट प्रभावित हुँदैनन् (चाहे आकस्मिक वा जानाजानी)। सुरक्षित मेमोरीको प्रयोगले कम्प्युटर प्रणालीको विश्वसनीयता र सुरक्षा दुवैलाई बढाउँछ। सुरक्षित मेमोरी बिना, यो सम्भव छ कि एउटा प्रोग्राममा बगले अर्को प्रोग्राम द्वारा प्रयोग गरिएको मेमोरीलाई परिवर्तन गर्नेछ। यसले अन्य कार्यक्रमलाई अप्रत्याशित नतिजाहरूको साथ भ्रष्ट मेमोरीबाट चलाउनको लागि निम्त्याउँछ। यदि अपरेटिङ सिस्टमको मेमोरी बिग्रिएको छ भने, सम्पूर्ण कम्प्युटर प्रणाली क्र्यास हुन सक्छ रrebooted गर्न आवश्यक पर्दछ । कहिलेकाहीँ प्रोग्रामहरूले जानाजानी अन्य प्रोग्रामहरूले प्रयोग गरेको मेमोरीलाई परिवर्तन गर्दछ। यो कम्प्यूटर कब्जा गर्न भाइरस र मालवेयर द्वारा गरिन्छ। यो अन्य प्रोग्रामहरू, debuggerहरू, उदाहरणका लागि, ब्रेकपोइन्टहरू वा हुकहरू घुसाउनको लागि परिमार्जन गर्ने उद्देश्यले वांछनीय कार्यक्रमहरूद्वारा पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ।


यो पनि हेर्नुहोस्

[सम्पादन गर्नुहोस्]

ढाँचा:सामान्य श्रेणी 

* मेमोरी ज्यामिति 

* मेमोरी संगठन
  • प्रोसेसर दर्ता को डाटा भण्डारण गरिन्छ तर सामान्यतया मेमोरीको रूपमा मानिने छैन, किनकि तिनीहरूले एउटा शब्द मात्र भण्डारण गर्छन् र ठेगाना गर्ने संयन्त्र समावेश गर्दैनन्।

नोटहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
ढाँचा:नोटलिस्ट

सन्दर्भ

[सम्पादन गर्नुहोस्]

ढाँचा:रिफ्लिस्ट 

== थप पढाइ ==
*  
  •  

ढाँचा:अधिकार नियन्त्रण ढाँचा:आधारभूत कम्प्युटर कम्पोनेन्टहरू ढाँचा:बेन्चमार्क


सन्दर्भ सामग्री

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. ↑ Read, Jennifer (५ नोभेम्बर २०२०), "DDR5 Era To Officially Begin In 2021, With DRAM Market Currently Transitioning Between Generations, Says TrendForce", EMSNow, अन्तिम पहुँच २ नोभेम्बर २०२२। 
  2. ↑ २.० २.१ Hemmendinger, David (फेब्रुअरी १५, २०१६), "Computer memory", Encyclopedia Britannica, अन्तिम पहुँच १६ अक्टोबर २०१९। 
  3. ↑ A.M. Turing and R.A. Brooker (1952). Programmer's Handbook for Manchester Electronic Computer Mark II वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१४-०१-०२ मिति. University of Manchester.
  4. ↑ "Documentation for /proc/sys/vm/"। 
  5. ↑ "The MOS Memory Market", Integrated Circuit Engineering Corporation, Smithsonian Institution, १९९७, मूलबाट २००३-०७-२५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ अक्टोबर २०१९। 
  6. ↑ "MOS Memory Market Trends", Integrated Circuit Engineering Corporation, Smithsonian Institution, १९९८, मूलबाट २०१९-१०-१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ अक्टोबर २०१९। 
  7. ↑ "1960 - Metal Oxide Semiconductor (MOS) Transistor Demonstrated", The Silicon Engine (Computer History Museum)। 
  8. ↑ "1953: Whirlwind computer debuts core memory", Computer History Museum, अन्तिम पहुँच २ अगस्ट २०१९। 
  9. ↑ ९.० ९.१ ९.२ ९.३ ९.४ ९.५ "1966: Semiconductor RAMs Serve High-speed Storage Needs", Computer History Museum, अन्तिम पहुँच १९ जुन २०१९। 
  10. ↑ "1953: Transistors make fast memories | The Storage Engine | Computer History Museum", www.computerhistory.org, अन्तिम पहुँच २०१९-११-१४। 
  11. ↑ Orton, John W. (२००९), Semiconductors and the Information Revolution: Magic Crystals that made IT Happen, Academic Press, पृ: १०४, आइएसबिएन 978-0-08-096390-7। 
  12. ↑ Solid State Design - Vol. 6, Horizon House, १९६५। 
  13. ↑ १३.० १३.१ १३.२ "1970: MOS Dynamic RAM Competes with Magnetic Core Memory on Price", Computer History Museum, अन्तिम पहुँच २९ जुलाई २०१९। 
  14. ↑ "1968: Silicon Gate Technology Developed for ICs", Computer History Museum, अन्तिम पहुँच १० अगस्ट २०१९। 
  15. ↑ Critchlow, D. L. (२००७), "Recollections on MOSFET Scaling", IEEE Solid-State Circuits Society Newsletter 12 (1): 19–22, डिओआई:10.1109/N-SSC.2007.4785536। 
  16. ↑ १६.० १६.१ "DRAM", IBM100, IBM, ९ अगस्ट २०१७, अन्तिम पहुँच २० सेप्टेम्बर २०१९। 
  17. ↑ "Spec Sheet for Toshiba "TOSCAL" BC-1411", Old Calculator Web Museum, मूलबाट ३ जुलाई २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ८ मे २०१८। 
  18. ↑ "Toshiba "Toscal" BC-1411 Desktop Calculator", मूलबाट २००७-०५-२०-मा सङ्ग्रहित। 
  19. ↑ "1966: Semiconductor RAMs Serve High-speed Storage Needs", Computer History Museum। 
  20. ↑ "Robert Dennard", Encyclopedia Britannica, अन्तिम पहुँच ८ जुलाई २०१९। 
  21. ↑ "KM48SL2000-7 Datasheet", Samsung, अगस्ट १९९२, अन्तिम पहुँच १९ जुन २०१९। 
  22. ↑ "Electronic Design", Electronic Design (Hayden Publishing Company) 41 (15–21), १९९३, "The first commercial synchronous DRAM, the Samsung 16-Mbit KM48SL2000, employs a single-bank architecture that lets system designers easily transition from asynchronous to synchronous systems." 
  23. ↑ Han-Way Huang (५ डिसेम्बर २००८), Embedded System Design with C805, Cengage Learning, पृ: २२, आइएसबिएन 978-1-111-81079-5, मूलबाट २७ अप्रिल २०१८-मा सङ्ग्रहित। 
  24. ↑ Marie-Aude Aufaure; Esteban Zimányi (१७ जनवरी २०१३), Business Intelligence: Second European Summer School, eBISS 2012, Brussels, Belgium, July 15-21, 2012, Tutorial Lectures, Springer, पृ: १३६, आइएसबिएन 978-3-642-36318-4, मूलबाट २७ अप्रिल २०१८-मा सङ्ग्रहित। 
  25. ↑ "1971: Reusable semiconductor ROM introduced", Computer History Museum, अन्तिम पहुँच १९ जुन २०१९। 
  26. ↑ Tarui, Y.; Hayashi, Y.; Nagai, K. (१९७२), "Electrically reprogrammable nonvolatile semiconductor memory", IEEE Journal of Solid-State Circuits 7 (5): 369–375, आइएसएसएन 0018-9200, डिओआई:10.1109/JSSC.1972.1052895, बिबकोड:1972IJSSC...7..369T। 
  27. ↑ Fulford, Benjamin (२४ जुन २००२), "Unsung hero", Forbes, मूलबाट ३ मार्च २००८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १८ मार्च २००८। 
  28. ↑ US 4531203 
  29. ↑ "Toshiba: Inventor of Flash Memory", Toshiba, अन्तिम पहुँच २० जुन २०१९।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २० जुन २०१९ मिति
  30. ↑ Masuoka, F.; Momodomi, M.; Iwata, Y.; Shirota, R. (1987). "1987 International Electron Devices Meeting". IEDM 1987. IEEE. pp. 552–555. doi:10.1109/IEDM.1987.191485. 
  31. ↑ "1987: Toshiba Launches NAND Flash", eWeek, अप्रिल ११, २०१२, अन्तिम पहुँच २० जुन २०१९। 
  32. ↑ "1971: Reusable semiconductor ROM introduced", Computer History Museum, अन्तिम पहुँच १९ जुन २०१९। 
  33. ↑ ३३.० ३३.१ ३३.२ ३३.३ ३३.४ Stanek, William R. (२००९), Windows Server 2008 Inside Out, O'Reilly Media, Inc., पृ: 1520, आइएसबिएन 978-0-7356-3806-8, मूलबाट २०१३-०१-२७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१२-०८-२०, "[...] Windows Server Enterprise supports clustering with up to eight-node clusters and very large memory (VLM) configurations of up to 32 GB on 32-bit systems and 2 TB on 64-bit systems." 
  34. ↑ Montierth, Briggs, Keithley, "Semi-volatile NAND flash memory", अन्तिम पहुँच २० मे २०१८। 
  35. ↑ Keppel, Naeimi, Nasrullah, "Method and apparatus for managing a spin-transfer torque memory", Google Patents, अन्तिम पहुँच २० मे २०१८। 


उद्दरण त्रुटी: <ref> tags exist for a group named "टिप्पणीहरू", but no corresponding <references group="टिप्पणीहरू"/> tag was found 

"https://ne.wikipedia.org/w/index.php?title=मेमोरी_(कम्प्युटर)&oldid=1219228" बाट अनुप्रेषित