लोक सभा अध्यक्ष
लोकसभाको अध्यक्ष संसदका निम्न सदनको सभापति हुन्छ। त्यसको भूमिका उन अन्य देशहरूका स्पीकरहरुका समान छ जो सरकारको वेस्टमिंस्टर प्रणालीको अनुसरण गर्दछन्। लोकसभा-अध्यक्षको चुनाव लोकसभा चुनावहरुका बाद, लोकसभाको सर्वप्रथम बैठकमा नैं गर्न लिइन्छ, जो कि संसदका सदस्यहरूमाबाट नैं पाँच सालका लागि चुनिन्छ। त्यो भन्दा अपेक्षा गरिन्छ कि उ आफ्नो मूल पार्टीबाट राजिनामा दिनेछन् भन्ने, ताकि कार्यवाहीमा निष्पक्षता बनी रहोस्।
लोकसभा-अध्यक्षको शक्तिहरु र कार्य
[सम्पादन गर्नुहोस्]लोकसभा-अध्यक्ष लोकसभाका सत्रहरूको अध्यक्षता गर्दछन्, र सदनका कामकाजको सञ्चालन गर्दछन्। उनीले निर्णय गर्दछन् कि कुनै विधेयक, धन विधेयक हो वा हैन। उनीले सदनको अनुशासन र मर्यादा बनाई राख्दछन् र यसमा बाधा पुर्याउने भएका सांसदहरूलाई दण्डित पनि गर्न सक्दछन्। उनी विभिन्न प्रकारका मोशनों र संकल्पहरु, जस्तै अविश्वास प्रस्ताव, स्थगन प्रस्ताव, सेन्सर मोशन,लाई लाने अनुमति दिन्छन् र अटहरुशन नोटिस दिन्छ। अध्यक्ष नैं यो तय गर्दछन् कि सदनको बैठकमा के एजण्डा लिनु पर्ने हो। लोकसभा-अध्यक्षका चुनावको तिथि राष्ट्रपति द्वारा तय गरिन्छ।