च्याटजिपिटी

च्याटजिपिटी

निर्माणकर्ता (हरू)	ओपनएआई
मौलिक संस्करण	नोभेम्बर ३०, २०२२ (२०२२-११-30)
स्थिर संस्करण	जुलाई १८, २०२४ (२०२४-०७-18)
संयत्र	जीपीटी-४ जीपीटी-४.o जीपीटी-४.o मिनी
मञ्च	क्लाउड कम्प्युटिङ प्लेटफर्म
प्रकार	च्याटबट भर्चुअल असिस्टेन्ट ठुलो भाषा मोडेल जेनेरेटिभ प्रि-ट्रेनड ट्रान्सफर्मर
अनुमति पत्र	प्राइभेटिव सेवा
वेबसाइट	chatgpt.com

च्याटजीपीटी

परिचय

च्याटजीपीटी एक कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) मा आधारित भाषा मोडेल हो जसलाई ओपनएआईले विकास गरेको हो। यसलाई GPT-4 आर्किटेक्चरको आधारमा बनाइएको हो। यसमा अत्याधुनिक प्राकृतिक भाषा प्रशोधन (NLP) क्षमताहरू छन्, जसले गर्दा यसले विभिन्न भाषामा संवाद गर्न, प्रश्नहरूको उत्तर दिन, लेख लेख्न, अनुवाद गर्न, र अन्य धेरै कामहरू गर्न सक्षम छ।

च्याटजीपीटीको प्रयोग विभिन्न क्षेत्रमा गर्न सकिन्छ जस्तै शिक्षा, व्यवसाय, ग्राहक सेवा, र मनोरञ्जन। यो इन्टरनेटबाट धेरै जानकारी प्राप्त गरेर प्रशिक्षण गरिएको हो र यो ठूलो मात्रामा पाठ्य सामग्रीहरूमा आधारित छ।

विकास र इतिहास

च्याटजीपीटीको विकास ओपनएआईले गरेकाले यसको विभिन्न संस्करणहरू क्रमशः सुधार गर्दै ल्याइएको छ। जीपीटी (Generative Pre-trained Transformer) शृंखलाका विभिन्न संस्करणहरू क्रमशः:

• GPT-1
• GPT-2
• GPT-3
• GPT-4 (च्याटजीपीटीको आधारभूत संस्करण)

इतिहास

शुरुआती चरण:

• ओपनएआईको स्थापना (2015): ओपनएआईको स्थापना एलोन मस्क, साम अल्टम्यान, र अन्य प्रविधि विशेषज्ञहरूले कृत्रिम बुद्धिमत्ताको सुरक्षित र लाभकारी प्रयोग सुनिश्चित गर्नको लागि गरेका थिए।
• पहिलो जीपीटी (GPT-1, 2018): ओपनएआईले पहिलो जेनेरेटिभ प्रि-ट्रेन्ड ट्रान्सफर्मर (GPT) मोडेलको विकास गर्‍यो। यो मोडेल ट्रान्सफर्मर आर्किटेक्चरमा आधारित थियो र यसले प्राकृतिक भाषा प्रशोधनमा राम्रो प्रदर्शन देखायो।

  

  ओपनएआई सीईओ सैम अल्टम्यान

विकासको प्रगति:

• जीपीटी-2 (2019): जीपीटी-2 मोडेलको परिचय दिइयो, जसमा 1.5 अर्ब पैरामिटरहरू थिए। यो आफ्नो पूर्ववर्तीको तुलनामा धेरै शक्तिशाली थियो र धेरै जटिल कार्यहरू गर्न सक्षम थियो।
• जीपीटी-3 (2020): जीपीटी-3 मोडेलको विकास गरियो, जसमा 175 अर्ब पैरामिटरहरू थिए। यो मोडेलले अत्यधिक ठूला डेटा सेटहरूबाट प्रशिक्षण लिएको थियो र यसको प्रदर्शन अत्यन्तै प्रभावकारी थियो। यसले प्राकृतिक भाषा प्रशोधनका धेरै कामहरूमा उत्कृष्ट नतिजा देखायो।

च्याटजीपीटीको उदय:

• च्याटजीपीटी (2020): जीपीटी-3 को आधारमा च्याटजीपीटीको विकास गरियो, जसलाई विशेष गरी संवादात्मक प्रयोगका लागि डिजाइन गरिएको थियो। यो मोडेलले च्याटबटहरू, ग्राहक सेवा, र अन्य संवादात्मक अनुप्रयोगहरूमा उच्चस्तरीय प्रदर्शन देखायो।
• जीपीटी-4 (2023): जीपीटी-4 को विकास गरियो, जसमा अझ सुधारिएको भाषा मोडेल र अधिक परिष्कृत क्षमता थियो। यसले अझ बढी सटीकता र समझका साथ जटिल प्रश्नहरूको उत्तर दिन सक्छ र विभिन्न कार्यहरूमा अझ राम्रो प्रदर्शन गर्न सक्षम छ।

  

  तेल अवीव मा सडक कला

विकासका प्रमुख बिन्दुहरू

• ट्रान्सफर्मर आर्किटेक्चर: जीपीटी मोडेलहरू ट्रान्सफर्मर आर्किटेक्चरमा आधारित छन्, जसले लामो दूरीका निर्भरताहरूलाई राम्रोसँग कब्जा गर्न सक्षम बनाउँछ।
• प्रि-ट्रेन्डिङ र फाइन-ट्युनिङ: जीपीटी मोडेलहरूलाई विशाल डेटा सेटहरूमा प्रि-ट्रेन्ड गरिन्छ र त्यसपछि विशिष्ट कार्यहरूको लागि फाइन-ट्युन गरिन्छ।
• भाषा मोडेलको विस्तार: प्रत्येक नयाँ संस्करणमा पैरामिटरहरूको संख्या र मोडेलको जटिलता बढाइएको छ, जसले गर्दा प्रदर्शनमा सुधार भएको छ।
• सुरक्षा र नैतिकता: ओपनएआईले आफ्ना मोडेलहरूको दुरुपयोग रोक्न र सुरक्षित तथा नैतिक प्रयोग सुनिश्चित गर्न कडा मापदण्डहरू अपनाएको छ।

  

  OpenAI को पूर्व मुख्यालय, पायोनियर बिल्डिंग, सान फ्रान्सिस्को

  यसरी, च्याटजीपीटीको विकास र इतिहासले देखाउँछ कि ओपनएआईले लगातार सुधार र नवाचार मार्फत कृत्रिम बुद्धिमत्ताको क्षेत्रमा महत्वपूर्ण प्रगति गरिरहेको छ।

प्रयोग

• शैक्षिक सहायताः विद्यार्थीहरूलाई गृहकार्य, अनुसन्धान परियोजना, र अध्ययन सामग्रीहरूमा मद्दत गर्न।
• व्यावसायिक सहायताः ग्राहक सेवा, बजार अनुसन्धान, डाटा विश्लेषण, र अन्य व्यापारिक गतिविधिहरूमा सहयोग पुर्याउन।
• लेखन सहायताः लेख, निबन्ध, रिपोर्ट, र सिर्जनात्मक लेखनमा मद्दत गर्न।
• भाषा अनुवादः विभिन्न भाषाहरूमा पाठको अनुवाद गर्न।
• मनोरञ्जनः कहानी लेख्न, कविता बनाउन, र खेलहरू खेल्न।

विशेषताहरू

• प्राकृतिक भाषा प्रशोधन (NLP): मानव भाषालाई बुझ्न र प्रतिक्रिया दिन सक्षम।
• बहुभाषिक समर्थनः धेरै भाषाहरूमा काम गर्न सक्षम।
• ज्ञानको विविधताः विज्ञान, प्राविधिक, साहित्य, इतिहास, र अन्य धेरै क्षेत्रहरूको ज्ञान राख्छ।
• अनुकूलता: विभिन्न अनुप्रयोगहरूमा समाहित गर्न सकिने (जस्तै, वेबसाइट, मोबाइल एप्स, र च्याटबटहरू)।
• सम्पर्करहित सेवाः प्रश्नहरूको उत्तर दिन र समस्या समाधान गर्न तत्काल प्रतिकृया दिने क्षमता।

प्राविधिक विवरण

च्याटजीपीटीको संरचना GPT आर्किटेक्चरमा आधारित छ, जसमा ट्रान्सफार्मर (Transformer) मोडेल प्रयोग गरिएको छ। यसको मुख्य कम्पोनेन्टहरूमा निम्न समावेश छन्:

• Encoder: इनपुट पाठलाई विभिन्न स्तरमा विश्लेषण गर्ने
• Decoder: विश्लेषित पाठलाई उत्तरका रूपमा उत्पादन गर्ने
• Attention Mechanism: सन्दर्भ र सन्दर्भित जानकारीलाई समेट्ने

सामाजिक प्रभाव

च्याटजीपीटीले विभिन्न क्षेत्रमा महत्त्वपूर्ण प्रभाव पारेको छ। यसले मानिसहरूलाई विभिन्न क्षेत्रहरूमा सहयोग पुर्याएको छ भने, यसको प्रयोगले केही नैतिक र गोपनीयता सम्बन्धी प्रश्नहरू पनि उठाएका छन्। यसलाई जिम्मेवारीपूर्वक प्रयोग गर्नुपर्ने आवश्यकता छ। ChatGPT जस्ता AI भाषा मोडेलहरूको सामाजिक प्रभाव विभिन्न क्षेत्रहरूमा देख्न सकिन्छ। यहाँ केही महत्त्वपूर्ण प्रभावहरू छन्:

शिक्षा:

• व्यक्तिगत शिक्षण सहायक: ChatGPT विद्यार्थीहरूको प्रश्नहरूको जवाफ दिने, गृहनिर्देशमा सहयोग गर्ने, र अध्ययन सामग्री बुझाउन मद्दत गर्न सक्छ।
• विद्यार्थीहरूको पहुँच: दुर्गम क्षेत्रका विद्यार्थीहरूलाई पनि समान गुणस्तरीय शिक्षामा पहुँच दिन सक्छ।

व्यवसाय र उद्योग:

• ग्राहक सेवा: कम्पनीहरूले ChatGPT जस्ता बोटहरू प्रयोग गरेर २४/७ ग्राहक सेवा प्रदान गर्न सक्छन्, जसले ग्राहक सन्तुष्टि र वफादारी बढाउँछ।
• वस्तु विकास: AI को उपयोगले नयाँ उत्पादनहरू र सेवाहरू विकास गर्न मद्दत गर्न सक्छ, जसले प्रतिस्पर्धात्मक फाइदा दिन सक्छ।

मानसिक स्वास्थ्य:

• सहयोग: मानसिक स्वास्थ्य सेवाहरूको पहुँच बढाउन ChatGPT ले आधारभूत परामर्श प्रदान गर्न सक्छ।
• मनोविमर्श: अनलाइन प्ल्याटफर्महरूमा मनोविमर्शकर्ताको रूपमा काम गरेर प्राथमिक स्तरको समर्थन दिन सक्छ।

अनुसन्धान र विकास:

• डाटा विश्लेषण: ठूला डाटा सेटहरू विश्लेषण गर्न र मूल्यवान इनसाइट्स निकाल्न मद्दत गर्न सक्छ।
• नवीनता: नयाँ प्रविधिहरू र समाधानहरूको अनुसन्धानमा सहायक हुन सक्छ।

सामाजिक संचार:

• सामाजिक संजाल: ChatGPT जस्ता मोडेलहरूले व्यक्तिहरू बीचको संचारलाई सशक्त बनाउन सक्छन्, भाषा अवरोधहरू हटाउन र अन्तरक्रिया सुधार गर्न मद्दत गर्छन्।
• समुदाय विकास: स्थानीय भाषामा जानकारी उपलब्ध गराएर समुदायहरूको विकासमा योगदान गर्न सक्छ।

सामाजिक चुनौतीहरू:

• भ्रम फैलावट: गलत जानकारी फैलाउन पनि AI मोडेलहरू प्रयोग हुन सक्छन्, जसले समाजमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ।
• नैतिक प्रश्नहरू: गोपनीयता, पूर्वाग्रह, र अन्य नैतिक प्रश्नहरूको समाधान गर्न महत्वपूर्ण छ।

निष्कर्ष

च्याटजीपीटी जस्ता AI भाषा मोडेलहरूले समाजमा सकारात्मक र नकारात्मक दुवै प्रकारका प्रभाव पार्न सक्छन्। त्यसैले, जिम्मेवार र नैतिक प्रयोग सुनिश्चित गर्न महत्त्वपूर्ण छ। ओपनएआईले यस दिशामा ठूला कदमहरू उठाएको छ, तर भविष्यमा अझ धेरै सुधार र नवाचार आवश्यक हुनेछ।