हिट्टेली साम्राज्य

हिट्टेली साम्राज्य 𒄩𒀜𒌅𒊭
अन्दाजी १६५० ईपू–अन्दाजी ११८० ईपू
अन्तिम राजा सुप्पिलुलियुमा द्वितीयको शाही छाप
हिट्टेली साम्राज्यको नक्सा यसको सबैभन्दा ठुलो हदसम्म, हिट्टेली शासनको साथ लगभग १३०० ईसापूर्व
आम भाषाहरू	हिट्टेली
धर्म	हिट्टेली धर्म
सरकार	निरपेक्ष राजतन्त्र (पुरानो राज्य) संवैधानिक राजतन्त्र (मध्य र नयाँ राज्य)
राजा
ऐतिहासिक काल	कास्य युग
• स्थापित	अन्दाजी १६५० ईपू
• विस्थापित	अन्दाजी ११८० ईपू
अचेल	टर्की सिरिया लेबनान साइप्रस

हिट्टेलीहरू (कहिलेकाहीँ हित्तीहरू भनेर चिनिन्छ) एक एनाटोलियन भारोपेली मानिसहरू थिए जसले कांस्य युग पश्चिम एसियाको पहिलो प्रमुख सभ्यताहरू मध्ये एक को गठन गरे। सम्भवतः कृष्ण सागरपारीबाट उत्पत्ति भएका तिनीहरू ईसापूर्व दोस्रो सहस्राब्दीको सुरुतिर आधुनिक टर्कीमा बसोबास गर्न थाले। हिट्टेलीहरूले उत्तर-मध्य अनातोलियामा राज्यहरूको एक शृङ्खला गठन गरे, जसमा कुसारा को राज्य (१७५० ईपूर्व), कानेश वा नेशा राज्य (लगभग १७५०-१६५० ईपूर्व), र हट्टुसामा केन्द्रित एक साम्राज्य (लगभग १६५० ईपूर्व)। आधुनिक समयमा हिट्टेली साम्राज्यको रूपमा चिनिन्छ, यो ईपूर्व १४औँ शताब्दीको मध्यमा सुपपिलुलियुमा प्रथमको समयमा यसको उचाइमा पुगेको थियो, जब यसले अनातोलियाको अधिकांश भाग र उत्तरी लेभान्ट र माथिल्लो मेसोपोटामियाको केही भागलाई समेटेको थियो।

विद्वान्हरूले एक पटक फलाम पग्लने विकासको श्रेय हिट्टेलीहरूलाई दिएका थिए, जसले कांस्य युगको दौडान फलामको काममा एकाधिकार जमाएको विश्वास गरिएको थियो। यो सिद्धान्त २१औँ शताब्दीमा, पछिल्लो कांस्य युगको पतन, र त्यसपछिको फलाम युगको साथ, यस क्षेत्रभरि फलामको काम गर्ने प्रविधिको ढिलो, तुलनात्मक रूपमा निरन्तर फैलावट देखेर बढ्दो रूपमा विवादित भएको छ। काँसा युगका एनाटोलियाका केही फलामका वस्तुहरू भए तापनि यो सङ्ख्या इजिप्ट र सोही अवधिका अन्य ठाउँहरूमा पाइने फलामका वस्तुहरूसँग तुलना गर्न सकिन्छ; र यी वस्तुहरूको केवल एक सानो सङ्ख्या हतियार हो।