सोनी राणा

सोनी राणा
राणा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा (2016)
जन्म	(1965-10-17) १७ अक्टोबर १९६५ काठमाडौं, नेपाल
राष्ट्रियता	नेपाली
पेशा	पाइलट
कार्यकाल	1991–वर्तमान
कामदार	नेपाल वायुसेवा निगम
चिनारीको कारण	नेपालको पहिलो महिला व्यावसायिक-पाइलट (१९९१)
जीवनसाथी	विजय गिरी
सन्तान	१
मातापिता	ओम नरसिंह राणा (बुवा) कञ्चन राणा (आमा)
वेबसाइट	sonyrana.com.np

सोनी राणा (जन्म १७ अक्टोबर १९६५) नेपालको पहिलो महिला व्यावसायिक-पाइलट हुन्। उनले नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणबाट लाइसेन्स नम्बर ११९ अन्तर्गत २९ मार्च १९९१ मा आफ्नो उड्डयन लाइसेन्स प्राप्त गरेकी थिइन्। उनी बोइङ जेटको पहिलो नेपाली महिला पाइलट पनि हुन् ।

प्रारम्भिक जीवन र शिक्षा

राणाको जन्म १७ अक्टोबर १९६५ (२०२२) मा लक्ष्मीपूजाको दिन बुबा ओमनरसिंह राणा र आमा कञ्चन राणाको काठमाडौंको ठमेल स्थित घरमा भएको थियो। उनले महेन्द्र भवन विद्यालयबाट एसएलसी तहको शिक्षा पूरा गरि पद्म कन्या बहुमुखी क्याम्पसबाट सर्टिफिकेट डिग्री र डिप्लोमा प्राप्त गरिन्। त्यसपछि उनी उड्डयनको तालिम लिन सन् १९८७ मा अमेरिका गइन् ।

उड्डयन करियर

उनले २० मार्च १९९१ (२६ कार्तिक २०४७) मा CAAN मा दर्ता गराएकी थिइन्। पाइलट तालिम पूरा गरेको दुई वर्षपछि उनले तत्कालीन रोयल नेपाल एयरलाइन्स कर्पोरेशन (आरएनएसी) मा काम गर्न थालिन् । आरएनएसीले तीन पाइलटका लागि दरखास्त खोलेको थियो भने १० जना पाइलटले आवेदन दिएका थिए । उनी र रक्षा राणा मात्र दुई महिला आवेदन थिए। १० मध्ये सोनी राणा छनोट भइन् र त्यसपछि उनी पहिलो व्यावसायिक नेपाली महिला पाइलट बनेर आरएनएसीमा काम गर्न थालिन् । उनले १२ नोभेम्बर १९९० मा एक ट्रेनी को-पाइलटको रूपमा शुरू गरे, 31 मार्च 1991 मा एक जूनियर को-पाइलट भइन् र 14 जुलाई १९९२ मा एक वरिष्ठ को-पाइलट भइन्।

उनले 23 नोभेम्बर २००५ मा CAAN को नागरिक उड्डयन विभागबाट आफ्नो बोइङ लाइसेन्स प्राप्त गरिन् र B 757 को-पाइलटको रूपमा काम गर्न थालिन्।

पुरस्कार

राणालाई सन् १९९३ मा अर्डर अफ गोरखा दक्षिणा बहु (चौथो कक्षा) बाट सम्मानित गरिएको थियो।

व्यक्तिगत जीवन

उनले सफाइ पाएको सात वर्षपछि २०५५ मा सहपायलट विजय गिरीसँग विवाह गरिन् । गिरीको सन् २००२ जुलाई १७ गते (१ साउन २०५९) सुर्खेतमा विमान दुर्घटनामा निधन भएको थियो । उनको एउटी छोरी छिन् । उनका भाइ आशिष नरसिंह राणा पनि पाइलट हुन् । उनी हाल काठमाडौंको महाराजगञ्जमा बस्छिन् ।

‘पहिलो नेपाली महिला पाइलट’ को उपाधिका लागि विवाद

राणाले २९ मार्च १९९१ मा लाइसेन्स पाए पनि रक्षा राणा पहिलो नेपाली महिला पाइलटको रूपमा चिनिन्छन्। रक्षा राणाले २० मे १९९२ मा लाइसेन्स पाएकी थिइन् । क्यानका पाइलट सेफ्टी विभाग प्रमुख राजु श्रेष्ठका अनुसार सोनी राणा नेपाली उड्डयन लाइसेन्स पाएकी पहिलो महिला नेपाली पाइलट हुन् । नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले २२ मे २०१६ मा सोनी राणालाई नेपाली नागरिक लाइसेन्स लिने पहिलो नेपाली महिला पाइलट घोषणा गर्दै विज्ञप्ति पनि प्रकाशित गर्‍यो।