कुमावत

कुमावत एक क्षत्रिय भारतीय हिन्दू जाति हो।

कुमावतहरू कुम्भलगढका(भारत,राजस्थान) वंशज हुन् जसको परम्परागत कार्य निर्माण (वास्तुकला) हो। 'कुमार' शब्द वास्तुकार-निर्माणकर्ता जात (कुमावत) को जातीय शब्द हुन्थ्यो। किल्ला, मन्दिर आदि निर्माण र मुख्य शिल्प र चित्रहरूको मर्मत सम्भार कुमावत समुदायका मानिसहरूले मात्रै गर्थे। कतिपयले अज्ञानताले कुमावत र कुम्हारलाई एउटै ठान्छन् तर दुवै फरक जातका हुन्। यो शब्द मा समानता को कारण हो। कुमावत जातका अधिकांश मानिसहरूले सुरुमा शिल्प र वास्तुकलाका भवनहरू बनाउने गर्थे भने कुम्हार जातका मानिसहरूले माटोका भाँडाहरू बनाउने गर्थे।

कुमावतहरूले आफूलाई क्षत्रिय समूहको दाबी गर्छन्। र तीमध्ये अधिकांश मारवाड (भारत), नेपाल, बंगलादेश, पाकिस्तान क्षेत्रमा केन्द्रित छन्। यिनीहरूलाई मारु कुमावत, नेपाली कुमावत, बांग्ला कुमावत, मेवारी कुमावत, चेजारा कुमावत, आदि विभिन्न नामले चिनिन्छ। कुमावतलाई नायक र हुनपञ्च पनि भनिन्छ। यस समुदायको लागि एथनोग्राफिक प्रमाण रानी लक्ष्मी चन्दबाट द्वारा लिखित बगोरा ब्याटनको गाथा र कर्नल टोड द्वारा लिखित एनल्स र पुरातात्विकहरूमा (भारत) उपलब्ध छ। छिरिङ (१८८२) ले कुमावतहरू जयपुरका(भारत) कचवाहा कुलहरूमध्ये एक हुन् भनी बताए। कुमावतहरू आफूलाई सूर्यवंशी मान्छन्। यस समाजले जयपुरबाट(भारत) हिन्दीमा त्रैमासिक प्रकाशन कुमावत क्षत्रिय पनि निकाल्छ।