काम्य श्राद्ध

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट

आफ्नो इच्छा पूरा गर्न गरिने श्राद्धलाई काम्यश्राद्ध भनिन्छ|यो श्राद्ध तिथिपरक र नक्षत्रपरक गरी दुई प्रकारको छ | माध्यन्दिनीय शाखासँग सम्बद्ध शुक्लयजुर्वेदको अनुगामी कात्यायन नवकण्डिक श्राद्धकल्पसूत्रमा तिथिपरक काम्यश्राद्धको वर्णन पाइन्छ |अथ काम्यानि भवन्ति स्त्रियोsप्रतिरूपाः प्रतिपदि|द्वितीयाया&स्त्रीजन्मा श्वास्तृतीयाया|चतुर्थ्यां क्षुद्रपशवः|पुत्राःपञ्चम्यां|द्युतर्द्धिः षष्ठ्यां|कृषिः सप्तम्यां|वाणिज्यम् अष्टम्यान्|एकशफं नवम्याम् | दशम्याम् गावः|परिचारका एकादश्याम्|धनधान्यानि द्वादश्याम्|त्रयोदश्यां कुप्यम्,हिरण्यं ज्ञातिश्रेष्ठ्यं,युवानस्तत्र म्रियन्ते च| शस्त्रहतस्यैव चतुर्दश्याम् | अमावास्याया& सर्वमित्यमावास्याया&सर्वमिति | कात्यायन नवकण्डिक श्राद्धकल्पसूत्रको ९औं कण्डिका | अर्थात् असलकन्या,योग्य ज्वाइं, पशु,सुपुत्र, जूवाम विजय,कृषिमा सपलता,व्यापारमा लाभ,२खुरभएका पशुमा लाभ,१खुर भएका पशुमा लाभ, ब्रह्मतेज सम्पन्न सन्तान,सुन-चाँदी,ताँबा-सीसा,जाति समाजमा श्रेष्ठता,शस्त्रघातबाट मृत्यु हुनेको श्राद्ध मात्र हुने हुँदा चतुर्दशीमा अन्य कामना हुनेले काम्यक श्राद्ध न गर्नु ,सबै कामनापूर्तिका लागि औंसीमा श्राद्ध गर्नु पर्दछ | पूर्वोक्त अर्थ दिने श्लोकहरू याज्ञवल्क्यस्मृति१अध्याय २६२-२६४सम्म कन्यां कन्यावेदिनश्च पशुन्वै सत्सुतानपि| द्युतं कृषिंवणिज्यांच द्विशफैकशफांस्तथा|| ब्रह्मवर्चस्विनः पुत्रान्स्वर्णरूप्ये सकुप्यके| ज्ञातिश्रैष्ठ्यंसर्वकामानाप्नोतिश्राद्धदः सदा|| प्रतिपत्प्रभृतिष्वेकां वर्जयित्वा चतुर्दशीम्| शस्त्रेणतु हता येवै तेभ्यस्तत्र प्रदीयते||

यस्तै यस ग्रन्थमा नक्षत्रपरक काम्यक श्राद्धको पनि वर्णन छ- २६५-२६८सम्म जस्तै... स्वर्गं ह्यपत्यमोजश्च शौर्यं क्षत्रं बलं तथा| रुत्रंश्रैष्ठ्यंचसौभाग्यंसमृद्धिंमुख्यतांशुभम्|| प्रवृत्तचक्रतां चैव वाणिज्यप्रभृतीनपि | अरोगित्वं यशोवीतशोकतां परमां गतिम्|| धनंवेदान्भिषक्सिद्धिंकुप्यंगाअप्यजीविकम्| अश्वानायुश्च विधिवद्यःश्राद्धं संप्रयच्छति|| कृत्तिकादिभरण्यन्तं स कामानाप्नुयादिकम् आस्तिक श्रद्धानकश्च व्यपेतमदमत्सरः ||

    अर्थात्-कृत्तिकादेखि भरणी नक्षत्र सम्मका २७ नक्षत्रमा काम्यकश्राद्ध गर्नेले निम्न फलप्राप्त गर्दछ|स्वर्ग,सन्तान, आत्मशक्ति,निर्भयता ऊर्वरभूमि,निरोगी तथा सुगन्धितशरीर, गुणीपुत्र, जातिमा श्रेष्ठ,लोकप्रियता,धनसमृद्ध,नेतृत्व, सामान्य सुख,अपराजेयता,व्यवसाय वृद्धि,आरोग्य,यश,अशोक, परमपद प्राप्त,धन,वेद,औषधिसिद्ध, कुप्य (ताम्रादि),गौ,बाख्रा,भेडा र घोडा |