कार्कोट वंश

कार्कोट वंश
सन् ६२५–८५५
धर्म	हिन्दु धर्म
सरकार	राजतन्त्र
ऐतिहासिक काल	शास्त्रीय भारत
• स्थापित	सन् ६२५
• विस्थापित	८५५
पूर्ववर्ती उत्तरवर्ती अल्चोन हुण गोनन्द वंश उत्पल वंश
अचेल	अफगानिस्तान भारत पाकिस्तान बङ्गलादेश

कार्कोट वंशले ७औँ र८औँ शताब्दीमा कश्मीर उपत्यका र भारतीय उपमहाद्वीपको केही उत्तरी भागहरूमा शासन गरेको थियो। उनीहरूको शासनले राजनीतिक विस्तार, आर्थिक समृद्धि र संस्कृति र विद्वताको केन्द्रको रूपमा कश्मीरको उदयको अवधि देखेको थियो।

इतिहास

विद्वानहरू कार्कोटहरूको स्थापनाको विशिष्टतामा असहमत छन्, यद्यपि यो मानिन्छ कि तिनीहरूको स्थापना कश्मीरको क्षेत्रमा हुणहरूको शासन पछ्याइएको थियो। कार्कोट शासकहरूले आफ्नो अधिराज्यमा विष्णुका धेरै मन्दिरहरू निर्माण गरेका थिए। यद्यपि तिनीहरूले बुद्ध धर्मलाई तिनीहरूको अधीनमा फस्टाउन अनुमति दिए। राजधानीको भग्नावशेषमा स्तुपा, चैत्य र विहार भेटिन्छन्।

अनन्तनाग जिल्लामा रहेको मार्तण्ड सूर्य मन्दिर ललितादित्यले बनाएका थिए। यो भारतको सबैभन्दा पुरानो ज्ञात सूर्य मन्दिर हो र त्यो समयमा सबैभन्दा ठुलो मन्दिर परिसरहरू मध्ये एक थियो। अवंती वर्मनले ८५५ मा कश्मीरको सिंहासनमा आरोहण गरे, उत्पला राजवंशको स्थापना गरी कार्कोट वंशको शासनको अन्त्य गरे।

समाज

कुट्टनीमाता पढ्दा समाज असमान र व्यापारी समुदायको वर्चस्व रहेको देखिन्छ। सम्भ्रान्त वर्गमा भौतिकवाद प्रचलनमा थियो र वेश्यावृत्तिले राज्यको संरक्षण पाएको थियो। राजवंश (कम्तीमा, पहिलेका शासकहरू) उपत्यकामा बौद्ध प्रभावको लामो अवधि पछि हिन्दु धर्मको पुनर्स्थापना गर्न खोजेका थिए; यद्यपि एक समक्रमण वातावरण फस्ट्यो।