किराँत लिपि

नेपाल काठमाडौंमा गोपाल वंशी, महिषपाल वंशीपछि किरात वंशको शासन प्रारम्भ हुन्छ। ईसाको नवौँ शताब्दीपछि पल्लो किरात लिम्बुवान (याक्थुङ लाजे)का किरात याक्थुङ वंशी हाङ (राजा) गालीजङ्गा हाङको नाति शिरिजङ्गा हाङले पूर्वी नेपालका धेरै स्वतन्त्र राजाहरूलाई पराजित गरी आफ्नो आधिपत्य कायम गरेर नयाँ लिपिको आविष्कार गरेर किरात क्षेत्र (याक्थुङ लाजे)मा यो लिपी प्रचार गरेको जनश्रुति छ। किराँत याक्थुङ हाङ वंशबाट उत्पत्ति भएको लिपि हुनाले यस लिपिलाई किराँत लिम्बु लिपि र सिरिजङगा लिपी पनि भन्ने गरिन्छ। यो लिपि धरानको बूढासुब्बा मन्दिरको आसपास क्षेत्रमा प्रचलित भएको देखिन्छ। हिजोआज अन्य किरात समुदायले पनि यो लिपिको प्रयोग गरिरहेका छन्। किरात शासन नेपालको प्रारम्भिक शासनकाल भए पनि गुप्त लिपि र कुटिला लिपिपछि मात्र किराँत याक्थुङ लिपि प्रचलनमा आएको देखिन्छ।