चीनका प्रदेशहरू

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(चीनिया प्रान्तबाट अनुप्रेषित)
प्रदेश

Shěng
श्रेणीएकात्मक राज्य
अवस्थितिचीन जनवादी गणतन्त्र चीन
सङ्ख्या२२ (१ दावी गरिएको)
सरकारएकात्मक एक-दलीय समाजवादी गणतन्त्र
उप प्रशासनउप-प्रादेशिक सहर, प्रदेश स्तरीय विभाजनहरू

चीनमा धेरै प्रकारका प्रदेश-स्तरीय विभाजनहरू छन्। हाल चीनद्वारा प्रशासित २२ प्रदेशहरू र १ प्रदेश दावी गरिएको छ, तर प्रशासित छैन जसलाई ताइवान भनिन्छ। चिनियाँ प्रदेशहरूको सरकारमा कार्यकारीको रूपमा कार्य गर्ने राज्यपाल (प्रदेश प्रमुख)को नेतृत्वमा प्रादेशिक जनसरकार, विधायी शक्तिहरू सहितको प्रादेशिक जन काङ्ग्रेस र चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको समानान्तर प्रादेशिक शाखा रहेको छ जसले पार्टी सचिव र प्रादेशिक स्थायी समिति चयन गर्दछ।

सरकार[सम्पादन गर्नुहोस्]

प्रदेशहरू प्रदेश स्तरीय सरकारहरूको सबैभन्दा सामान्य रूप हो। प्रदेशहरूको विधायिकी निकायहरू प्रादेशिक जन काङ्ग्रेस हो। कार्यकारी शाखा प्रादेशिक जनसरकार हो, जसको नेतृत्व राज्यपालले गर्दछन्। जनसरकार राज्य परिषद् र प्रादेशिक जन काङ्ग्रेस दुवैप्रति उत्तरदायी छ। चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको प्रादेशिक शाखामा प्रत्येक पाँच वर्षमा प्रादेशिक पार्टी काङ्ग्रेस हुन्छ र अधिवेशनमा नभएको बेला आफ्नो अधिकार प्रयोग गर्न स्थायी समिति चयन गर्छ। प्रादेशिक दलको सचिव प्रदेशको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पद हो।[१][२][३]

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

पहिलो प्रदेशहरू युआन राजवंशमा सिर्जना गरिएको थियो, र त्यसपछि चिनियाँ सरकारको सबैभन्दा स्थिर रूपहरू मध्ये एक रहेको छ।[४] शाही अदालतलाई स्थानीय जिल्ला सरकारहरूको व्यवस्थापनलाई मद्दत गर्न सिर्जना गरिएको थियो, जुन प्रत्यक्ष रूपमा व्यवस्थापन गर्न धेरै र टाढा-टाढाका थिए।[५] त्यसपछिका राजवंशहरूको बेलामा प्रदेशहरूको सङ्ख्या निरन्तर बढ्दै गएको थियो र गणतन्त्र चीनको समयमा यो संख्या २८ पुगेको थियो।[६] वारलर्ड युगको बेलामा, प्रदेशहरू धेरै हदसम्म वा पूर्ण रूपमा स्वायत्त भएका थिए र महत्त्वपूर्ण राष्ट्रिय प्रभाव प्रयोग गरेका थिए। प्रादेशिक स्तरका एकाइहरू विस्तारित भए प्रारम्भिक जनगणतन्त्र अन्तर्गत ५० भन्दा बढी रहेका थिए।[७]

प्रदेशहरूको सूची[सम्पादन गर्नुहोस्]

राष्ट्रिय मानक २२६०-२००७[८] आइएसओ[९] प्रदेश चिनियाँ
हान्यु फिनयिन
राजधानी जनसङ्ख्या
(सन् २०२०)
जनघनत्व
(प्रति किमी)
क्षेत्रफल
(किमी)
छोटो रूप[क]
AH CN-AH एनहुई 安徽省
Ānhuī Shěng
हेफेई ६१,०२७,१७१ ४३६.२९ १३९,८७९
Wǎn
FJ CN-FJ फुजियान[ख] 福建省
Fújiàn Shěng
फुझोउ ४१,५४०,०८६ ३३५.६६ १२३,७५६
Mǐn
GD CN-GD गुआङ्दोङ[ग] 广东省
Guǎngdōng Shěng
ग्वाङ्झोउ १२६,०१२,५१० ७००.०२ १८०,०१३
Yuè
GS CN-GS कान्सु 甘肃省
Gānsù Shěng
लान्झोउ २५,०१९,८३१ ५४.७० ४५७,३८२ 甘(陇)
Gān (Lǒng)
GZ CN-GZ गुइझोउ 贵州省
Guìzhōu Shěng
गुइयाङ ३८,५६२,१४८ २१८.९३ १७६,१४० 贵(黔)
Guì (Qián)
HA (HEN) CN-HA हेनान 河南省
Hénán Shěng
झेङ्झोउ ९९,३६५,५१९ ६००.५२ १६५,४६७
HB (HUB) CN-HB हुबेई 湖北省
Húběi Shěng
उहान ५७,७५२,५५७ ३१०.८७ १८५,७७६
È
HE (HEB) CN-HE हेबेई 河北省
Héběi Shěng
सिजियाझुआङ ७४,६१०,२३५ ३९३.०८ १८९,८०९
HI CN-HI हाइनान[घ] 海南省
Hǎinán Shěng
हाइकोउ १०,०८१,२३२ २९४.२७ ३४,२५९
Qióng
HL CN-HL हेइलोङजियाङ 黑龙江省
Hēilóngjiāng Shěng
हार्बिन ३१,८५०,०८८ ६७.३७ ४७२,७६६
Hēi
HN (HUN) CN-HN हुनान 湖南省
Húnán Shěng
छाङ्सा ६६,४४४,८६४ ३१३.६५ २११,८४२
Xiāng
JL CN-JL जिलिन 吉林省
Jílín Shěng
छाङ्छुन २४,०७३,४५३ १२६.५१ १९०,२८२
JS CN-JS जिआङ्सु 江苏省
Jiāngsū Shěng
नान्जिङ ८४,७४८,०१६ ८४७.९१ ९९,९४९
JX CN-JX जिआङ्सी 江西省
Jiāngxī Shěng
नान्छाङ ४५,१८८,६३५ २७०.६९ १६६,९३९
Gàn
LN CN-LN लिआओनिङ 辽宁省
Liáoníng Shěng
सेन्याङ ४२,५९१,४०७ २८९.५९ १४७,०७६
Liáo
QH CN-QH छिङ्हाई 青海省
Qīnghǎi Shěng
सिनिङ ५,९२३,९५७ ८.५८ ६९०,३५५
Qīng
SC CN-SC सिचुआन 四川省
Sìchuān Shěng
छेङ्दु ८३,६७४,८६६ १७४.९३ ४८४,०५६ 川(蜀)
Chuān (Shǔ)
SD CN-SD सान्दोङ 山东省
Shāndōng Shěng
जिनान १०१,५२७,४५३ ६४३.७८ १५७,७०४
SN (SAA) CN-SN साङ्सी 陕西省
Shǎnxī Shěng
सिआन ३९,५२८,९९९ १९२.२४ २०५,६२४ 陕(秦)
Shǎn (Qín)
SX (SAX) CN-SX सान्सी 山西省
Shānxī Shěng
ताइयुआन ३४,९१५,६१६ २२२.८० १५६,७१३
Jìn
TW CN-TW[ङ] ताइवान[च] 台湾省
Táiwān Shěng
ताइपेई (गणतन्त्र चीनद्वारा दावी गरिएको)
कुनैकुनै छैन, प्रादेशिक सरकार विघटन [छ]
२३,१६२,१२३ ६५०.९७ ३६,१६१ 台(臺)
Tái
YN CN-YN युन्नान 云南省
Yúnnán Shěng
कुन्मिङ ४७,२०९,२७७ १२३.२० ३८३,१९५ 云(滇)
Yún (Diān)
ZJ CN-ZJ झेजियाङ 浙江省
Zhèjiāng Shěng
हाङ्झोउ ६४,५६७,५८८ ६१५.६७ १०४,८७३
Zhè
  1. कोष्ठकमा संक्षिप्त नाम अनौपचारिक छ।
  2. फुजियानको अधिकांश भाग चीनद्वारा प्रशासित छ, तर ताइवानले किनमेन जिल्लामात्सु टापुलाई आफ्नै फुजियान प्रदेश अन्तर्गत नियन्त्रण गर्दछ।
  3. गुआङ्दोङको अधिकांश भाग चीनद्वारा प्रशासित छ, तर ताइवानले दोङ्सा राष्ट्रिय निकुञ्जको भागको रूपमा प्रातास टापुलाई नियन्त्रण गर्दछ।
  4. अधिकांश हाइनान चीनद्वारा प्रशासित छ, जबकि ताइवानले ताइपिङ टापुको सिजिन जिल्लाको भागको रूपमा नियन्त्रण गर्दछ।
  5. अलग आइएसओ ३१६६-२ कोड: TW
  6. जनवादी गणतन्त्र चीनले ताइवानलाई आफ्नो २३औँ प्रान्त मान्दछ, तर ताइवान हाल गणतन्त्र चीनद्वारा प्रशासित छ। थप जानकारीको लागि, ताइवानको राजनीतिक स्थिति हेर्नुहोस्
  7. ताइवान प्रादेशिक सरकार जापानी शासन पछि सेप्टेम्बर १९४५ मा स्थापित भएको थियो। यसलाई डिसेम्बर १९९८ मा सुव्यवस्थित गरिएको थियो, प्रशासनिक कार्यहरू राष्ट्रिय विकास परिषद् र कार्यकारी युआनका अन्य मन्त्रालयहरूमा हस्तान्तरण गरिएको थियो। जुलाई २०१८ मा, सरकार विघटन भएको थियो र बजेट र अधिकांश कर्मचारीहरू हटाइएको थियो।[१०]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Goodman 2015, पृष्ठ 96.
  2. Saich 2015, पृष्ठ. 157-158.
  3. Chung & Lam 2010, Chapter 2.
  4. Guo 2017, पृष्ठ 23.
  5. Fitzgerald 2002, पृष्ठ 16.
  6. Goodman 2015, पृष्ठ. 150,154.
  7. Goodman 2015, पृष्ठ. 153-154.
  8. "GB/T 2260 codes for the provinces of China", मूलबाट २००४-०३-०५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०११-१०-३० 
  9. आइएसओ ३१६६-२:सिएन (आइएसओ ३१६६-२ चीनका प्रदेशहरूको कोड)
  10. "Taiwan Provincial Government Official Website", मूलबाट १० अप्रिल २००३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १७ जुलाई २०१८  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१९-०१-२९ मिति

बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]