नेपाली साहित्य सम्मेलन, दार्जिलिङ
नेपाली साहित्य सम्मेलन, दार्जिलिङ | |
गठन | २५ मे १९२४ |
---|---|
स्थान | दार्जिलिङ |
लक्ष्य | नेपाली भाषा र साहित्यको संरक्षण, प्रवर्ध्दन र श्रीवृद्धिका निमित्त |
स्थान | |
निर्देशाङ्कहरू | २७°०२′३२″N ८८°१५′५२″E / २७.०४२२८८३०१°N ८८.२६४३७°E |
आधिकारिक भाषा | नेपाली |
नेपाली साहित्य सम्मेलन (वि.सं. १९९१) नेपाली भाषा-साहित्यको सेवा र विकास गर्न दार्जिलिङ, भारतमा स्थापना भएको संस्था हो ।
संस्था २५ मे १९२४ मा भारतको पश्चिम बंगाल राज्यको नेपाली भाषी सहर दार्जिलिङमा गठन भएको थियो । स्थापनाकालदेखि नै नेपाली भाषा र साहित्यको संरक्षण, प्रवर्ध्दन र श्रीवृद्धिका निमित्त अनवरत क्रियाशील रही असाधारण संस्थागत योगदान गरेबापत वि.सं. २०४९ सालको जगदम्बाश्री पुरस्कार प्रदान गरियो ।[१] संस्थाले नेपाली साहित्यको सर्वाङ्गीण संरक्षणका लागि विभिन्न सम्मेलन गर्ने, पुस्तक तथा जर्नल प्रकाशन गर्ने र काम गर्ने गर्दछ ।
गठन
[सम्पादन गर्नुहोस्]२५ मे १९२४ मा प्रख्यात नेपाली विद्वान सूर्यविक्रम ज्ञवाली, धरणीधर कोइराला, पारसमणि प्रधान लगायत अन्य समकालीनहरूको जनसभापछि यो संस्थाको स्थापना भएको थियो । त्यसपछि 27 जुलाई 1924 मा संगठनको उद्देश्यहरू रेखांकित गर्दै एक सत्र भयो ।[२]
गतिविधिहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]संस्थाले बेलाबेलामा विभिन्न गोष्ठी र साहित्यिक सम्मेलनहरु गर्दै आएको छ । संस्थाले भानुभक्त आचार्यको जन्मजयन्ती, भानु जयन्ती पनि हरेक वर्ष जुलाई १३ मा दार्जिलिङमा ठूलो धुमधामका साथ आयोजना गर्छ।[३]
संस्थाले १७ जुन १९४९ मा दार्जिलिङको मुख्य चोकमा भानुभक्तको अर्धकद प्रतिमा स्थापना गरेको थियो । यो मूर्ति भानुभक्तको पहिलो मूर्ति थियो र यसले नेपाल र भारतका विभिन्न भागहरूमा भानुभक्तको प्रतिमा र मूर्तिहरू स्थापना गर्न प्रेरणा दिएको थियो । उक्त मूर्ति नर्वेजियन नर्वेली बनाएका हुन् । १० जुलाई १९९२ मा मूल मूर्तिको शिर गोर्खाल्याण्ड विरोधी गुटले काटेको थियो। त्यसपछि त्यही ठाउँमा १३ जुलाई १९९६ (२९ असार २०५३) मा पूर्णकदको मूर्ति स्थापना गरिएको थियो ।[४]
संस्थाले हरेक वर्ष विभिन्न साहित्यिक पुरस्कार समेत प्रदान गर्दै आएको छ ।
सन्दर्भहरूको सूची
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ "नेपाली साहित्य सम्मेलन, दार्जीलिङ – मदन पुरस्कार गुठी", guthi.madanpuraskar.org, अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४।
- ↑ "नेपाली साहित्य सम्मेलनका तीन वर्ष (१९२४-२७) :: सन्तोष खडेरी :: Shilapatra शिलापत्र - खबरको स्थायी ठेगाना", shilapatra.com, अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४।
- ↑ चापागाईं, भीम, "भानुजयन्ती मनाउन राष्ट्रपति मुखर्जी दार्जिलिङ आउँदै", nagariknews.nagariknetwork.com (नेपालीमा), अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४।
- ↑ "गोर्खाल्यान्डमा भानुको सम्झना", Annapurna Post (Nepaliमा), अन्तिम पहुँच २०२३-०३-०४।