पुरुगुप्त

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
पुरुगुप्त
९औँ गुप्त सम्राट
शासनकालसन् ४६७-४७३
पूर्वाधिकारीस्कन्दगुप्त
उत्तराधिकारीकुमारगुप्त द्वितीय
वंशगुप्त
बाबुकुमारगुप्त प्रथम
आमाअनन्तदेवी

पुरुगुप्त (शासनकाल ४६७-४७३ ईस्वी) उत्तरी भारतमा गुप्त वंशका सम्राट थिए। पुरुगुप्त गुप्त सम्राट कुमारगुप्त प्रथमका पुत्र थिए जसलाई उनकी रानी अनन्तदेवीले जन्माएकी थिइन्। उनले आफ्नो सौतेनी भाइ स्कन्दगुप्तको उत्तराधिकारी बने। पुरुगुप्तको कुनै शिलालेख अहिलेसम्म फेला परेको छैन।[१]

उनी आफ्ना नाति कुमारगुप्त तृतीयको भिटारी चाँदी-तामाको मोहर र आफ्ना छोराहरू नरसिंहगुप्त र बुधगुप्त तथा नाति कुमारगुप्त तृतीयको नालन्दा माटोको मोहरबाट परिचित छन्। सारनाथ बुद्धको मूर्तिशिलालेखबाट यो निष्कर्ष निकालिएको छ कि उनी कुमारगुप्त द्वितीयद्वारा उत्तराधिकारी भएका थिए। होर्नेल र रायचौधरीका अनुसार प्रकाशादित्य पुरुगुप्तको अर्को उपाधि थियो, यद्यपि यसलाई अहिले पंकज टण्डनले अस्वीकार गरेका छन्, जसले निश्चित रूपमा देखाएका छन् कि प्रकाशादित्य हुन राजा तोरमण थिए।[२]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Mahajan, V. D. (२००७) [१९६०], Ancient India, New Delhi: S. Chand, पृ: ५१२, आइएसबिएन 978-81-219-0887-0 
  2. Pankaj Tandon: "The Identity of Prakasaditya," Journal of the Royal Asiatic Society, October 2015, pp. 647-668 [१]