कुमारगुप्त प्रथम

कुमारगुप्त प्रथम
महाराजाधिराज, परम-भट्टारक, परमद्वैत, महेन्द्रदित्य
कुमारगुप्त सिंहसँग लडिरहेका छन्, जसलाई उनको सुनमा चित्रण गरिएको छ
गुप्त सम्राट
शासनकाल	४१५ - ४५५ ई
पूर्वाधिकारी	चन्द्रगुप्त द्वितीय
उत्तराधिकारी	स्कन्दगुप्त
जीवनसाथी	अनन्तदेवी
वंश	गुप्त वंश
बाबु	चन्द्रगुप्त द्वितीय
आमा	ध्रुवदेवी
धर्म	हिन्दु धर्म

कुमारगुप्त प्रथम प्राचीन भारतको गुप्त साम्राज्यका सम्राट थिए। गुप्त सम्राट चन्द्रगुप्त द्वितीय र रानी ध्रुवदेवीका छोरा, उनले आफ्नो विरासत क्षेत्रको नियन्त्रण कायम राखेको देखिन्छ, जुन पश्चिममा गुजरातदेखि पूर्वमा बङ्गाल क्षेत्रसम्म फैलिएको थियो।

कुमारगुप्तले अश्वमेध बलिदान गरे, जुन सामान्यतया शाही सार्वभौमिकता प्रमाणित गर्नको लागि गरिन्छ, यद्यपि उनको सैन्य उपलब्धिहरूको बारेमा कुनै ठोस जानकारी उपलब्ध छैन। इपिग्राफिक र न्यूमिमेटिक प्रमाणहरूको आधारमा, केही आधुनिक इतिहासकारहरूले सिद्धान्त गरेका छन् कि उनले मध्य भारतका औलीकारहरू र पश्चिमी भारतकात्रैकुटकहरूलाई वशमा पारेको हुन सक्छ।

कुमारगुप्तको शासनकालमा शैव, वैष्णव, बौद्ध र जैन धर्म लगायतका विभिन्न आस्थाहरू फस्टाएको इपिग्राफिक प्रमाणहरूले सङ्केत गर्छ। कुमारगुप्तको चाँदीको सिक्काले उनलाई भगवान विष्णु (परम-भागवत वा भागवत) को भक्तको रूपमा वर्णन गर्दछ। उनको सुन, चाँदी र तामाको सिक्कामा विष्णुको वाहन गरुड रहेको छ।