बालकृष्ण
आचार्य बालकृष्ण | |
---|---|
जन्म | ४ अगस्ट १९७२ (उमेर ५१) हरिद्वार, उत्तराखण्ड, भारत |
राष्ट्रियता | भारतीय[१][२] |
पेशा | आयुर्वेदाचार्य, व्यापारी |
चिनारीको कारण | पतञ्जलि आयुर्वेद |
उपाधि | एमडी/सीईओ, पतंजलि आयुर्वेद |
वेबसाइट | acharyabalkrishna |
बालकृष्ण (आचार्य बालकृष्ण भनेर चिनिन्छ,[३] जन्म ४ अगस्ट १९७२)) एक भारतीय अर्बपति व्यापारी र उपभोक्ता वस्तु कम्पनी पतञ्जली आयुर्वेदका अध्यक्ष हुन्। फोर्ब्सले मे २०२१ सम्ममा उनको कुल सम्पत्ति $२.३ बिलियन रहेको रिपोर्ट गरेको थियो।[३][४][५][६] आर्य समाजका आशिष कुमारका अनुसार बालकृष्णले औपचारिक शिक्षाविना नै विश्वव्यापी व्यापार सफलतापूर्वक स्थापना र व्यवस्थापन गरेका छन् ।[७]
बाल्यकाल
[सम्पादन गर्नुहोस्]बालकृष्णको जन्म ४ अगस्ट १९७२ मा हरिद्वार, उत्तराखण्ड (तत्कालीन उत्तर प्रदेश) मा नेपाली आप्रवासी अभिभावक, सुमित्रा देवी र जय वल्लभ सुवेदी को घरमा भएको थियो, उनीहरु स्याङ्जा,नेपालका थिए ।[२][१] उनको बाल्यकाल नेपालमा बित्यो । उनी भारत फर्किए र हरियाणाको खानपुर गुरुकुलमा अध्ययन गरे, जहाँ उनले रामदेवलाई भेटे।[२]
पेशा
[सम्पादन गर्नुहोस्]५ जनवरी १९९५ मा,[८] बालकृष्ण, रामदेव, र आचार्य करमवीरले दिव्य योग मन्दिर ट्रस्टको स्थापना गरे जुन हरिद्वारको कृपालु बाग आश्रममा स्थापित भएको थियो।[८][९] सन् २००६ मा, तिनीहरूले FMCG, हर्बल, र आयुर्वेदिक उत्पादनहरूको उत्पादन र व्यापारमा संलग्न एक द्रुत गतिमा चल्ने उपभोक्ता वस्तुहरू (FMCG) कम्पनी पतञ्जली आयुर्वेद,[१०] स्थापना गरे।[११][स्रोत नखुलेको] रामदेवका अनुयायीहरू, एन.आर.आई.हरू(NRIs) सुनिता र सर्वन पोद्दारले ऋण लिएर व्यापार सुरु गर्न मद्दत गरे। बालकृष्णका अनुसार उनले आफ्नो नाममा व्यक्तिगत बैंक खाता नभएको समयमा ₹५०-६०० मिलियन रुपैयाँ ऋण लिएका थिए ।[१२] २०१२ मा, कम्पनीले युएस$०.०७ बिलियन) को कारोबार पोस्ट गर्यो जुन २०१५–२०१६ सम्म बढेर युएस$०.७५ बिलियनमा पुगेको थियो)।[१३] ३१ मार्च २०२० सम्मको वर्षमा पतञ्जलि आयुर्वेदको सञ्चालनबाट राजस्व मामूली रूपमा बढेर ₹९,०२२.७१ करोड पुगेको छ, राजस्व FY19 मा लगभग ₹८,५२२.६८ करोड थियो।[१४]
जबकि रामदेवले पतञ्जली आयुर्वेदमा कुनै हिस्सेदारी राख्दैनन्, उहाँ फर्मको अनुहार हुनुहुन्छ र आफ्ना योग शिविरहरू र टेलिभिजन कार्यक्रमहरूमा आफ्ना अनुयायीहरूलाई यसका उत्पादनहरूलाई समर्थन गर्नुहुन्छ।[१३] बालकृष्ण कम्पनीको ९४% स्वामित्वमा छन् र प्रबन्ध निर्देशकको रूपमा काम गर्छन्।[१५][५] उनी रामदेवका निकट सहयोगी हुन् ।[१६] आचार्य बालकृष्ण भारतको ५० सबैभन्दा प्रभावशाली व्यक्तित्व २०२० मा सूचीबद्ध छन्।[१७] फोर्ब्स इन्डिया रिच लिस्ट २०२० द्वारा उनी भारतको तेस्रो कान्छो अर्बपतिको रिपोर्टमा समवेश हुनुहुन्छ।[१८] उनी नेपाली मूलका दोस्रो अर्बपति पनि हुन् ।[१९]
मार्च २०२४ मा, बालकृष्णले औषधीय उपचारहरूमा भ्रामक विज्ञापनहरू प्रसारण गरेकोमा सर्वोच्च अदालतमा बिना शर्त माफी मागेका छन्।
व्यक्तिगत जीवन
[सम्पादन गर्नुहोस्]बालकृष्ण हरिद्वार, उत्तराखण्डमा बस्छन् र अविवाहित छन्।[४]
- महासचिव, दिव्य योग मन्दिर (ट्रस्ट)।[२०]
- महासचिव, पतञ्जली योगपीठ (ट्रस्ट)।[२०]
- प्रबन्ध निर्देशक, पतञ्जली आयुर्वेद लिमिटेड।[२१]
- पतञ्जली विश्वविद्यालयका उपकुलपति [२२]
- महासचिव, पतञ्जली ग्रामोद्योग ट्रस्ट [२३]
- मुख्य सम्पादक, योग सन्देश[२४]
- महासचिव, पतञ्जली रिसर्च फाउन्डेशन[२५]
सन्दर्भ
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ १.० १.१ "Nepal followers celebrate Ramdev Aid Acharya Balkrishna's birthday with pomp", www.daijiworld.com (अङ्ग्रेजीमा), ४ अगस्ट २०११, मूलबाट ७ अगस्ट २०२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २८ मे २०२१।
- ↑ २.० २.१ २.२ "बाबा रामदेव से कम नहीं है आचार्य बालकृष्ण का रुतबा अरबपतियों की लिस्ट में है शामिल; ऐसी है लाइफस्टाइल", jansatta.com (हिन्दीमा), ८ जनवरी २०२१, मूलबाट १५ जनवरी २०२१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २८ मे २०२१।
- ↑ ३.० ३.१ "A Billionaire With Fake Degrees And Passport - This Is Patanjali's CEO Acharya Balkrishna", indiatimes.com, मूलबाट १७ मार्च २०१८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ मार्च २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १७ मार्च २०१८ मिति
- ↑ ४.० ४.१ "Forbes profile: Acharya Balkrishna", Forbes, अन्तिम पहुँच २८ मे २०२१।
- ↑ ५.० ५.१ "Billionaire Baba: What makes Patanjali's Acharya Balkrishna one of India's richest", The Economic Times, २६ सेप्टेम्बर २०१७, अन्तिम पहुँच १६ मार्च २०१८।
- ↑ "How Acharya Balkrishna built a multi-crore company - Billionaire Baba", The Economic Times, अन्तिम पहुँच १६ मार्च २०१८।
- ↑ "आचार्य जी गुरुकुलीय परम्परा के गौरव हैं", Hindustan, ५ अगस्ट २०१७, अन्तिम पहुँच ३१ मे २०२१।
- ↑ ८.० ८.१ Gandhi, A. K. (२०२१-०१-०१), The Rise and Rise of Baba Ramdev and Patanjali (अङ्ग्रेजीमा), Prabhat Prakashan।
- ↑ Sarbacker, Stuart Ray (२०१४), "Swami Ramdev: Modern Yoga Revolutionary", in Singleton, Mark; Goldberg, Ellen, Gurus of Modern Yoga (अङ्ग्रेजीमा), Oxford University Press USA, आइएसबिएन 978-0-19-993872-8।
- ↑ "Billionaire Baba: What makes Patanjali's Acharya Balkrishna one of India's richest", The Economic Times, २६ सेप्टेम्बर २०१७, अन्तिम पहुँच १७ मार्च २०१८।
- ↑ "Ramdev turns his Ayurved enterprise into an FMCG empire", Business Standard, १ जुलाई २०१५, अन्तिम पहुँच २९ डिसेम्बर २०१७।
- ↑ "The man who owns 94% of Patanjali Ayurved", The Times of India।
- ↑ १३.० १३.१ Singh, Kanishka (१४ सेप्टेम्बर २०१६), "How our craze for Patanjali made Ramdev aide Acharya Balkrishna one of the wealthiest Indians", Indian Express, अन्तिम पहुँच १७ सेप्टेम्बर २०१६।
- ↑ "Patanjali revenue up marginally in FY20, net profit rises 22%", Financial Express।
- ↑ "Should Patanjali's Dizzying Growth Worry the Competition?", The Wire, १९ सेप्टेम्बर २०१६, अन्तिम पहुँच १३ अक्टोबर २०१६।
- ↑ "Ramdev's close aide and Patanjali CEO Acharya Balakrishna now worth Rs 25,600 crore", DNA, १४ सेप्टेम्बर २०१६, अन्तिम पहुँच १३ अक्टोबर २०१६।
- ↑ "India's 50 most influential personalities 2020", Yahoo News।
- ↑ "Forbes India Rich List 2020: These are India's youngest billionaires", CNBC TV 18।
- ↑ "Baba Ramdev's Patanjali CEO Acharya Balkrishna's alleged Nepal connection faces Twitter ire, #BoycottPatanjali trends", Newsd.in (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-०१-१७।
- ↑ २०.० २०.१ "Ramdev turns his Ayurved enterprise into an FMCG empire", Business Standard।
- ↑ "Acharya Balkrishna receives 'UNSDG 10 Most Influential People in Healthcare Award", The New Indian Express।
- ↑ http://dainiktribuneonline.com/2013/02/%E0%A4%86%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF-%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3-%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%82%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A4%BF-%E0%A4%B5/ [मृत कडी]
- ↑ "संग्रहीत प्रति", मूलबाट २१ नोभेम्बर २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १६ सेप्टेम्बर २०२०। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २१ नोभेम्बर २०१४ मिति
- ↑ "संग्रहीत प्रति", मूलबाट १६ डिसेम्बर २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १७ सेप्टेम्बर २०२०। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १६ डिसेम्बर २०१४ मिति
- ↑ "संग्रहीत प्रति", मूलबाट १६ अप्रिल २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १९ सेप्टेम्बर २०२०। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १६ अप्रिल २०१६ मिति