बुद्धिनारायण श्रेष्ठ
 | एक अनाथ पृष्ठको रुपमा रहेको, अन्य विकिपृष्ठसित नजोडिएको वा एक-दुईवटा लेखहरूसँग मात्र जोडिएको हुनसक्छ। कृपया सम्बन्धित लेखहरूलाई यस पृष्ठ सूत्रसँग जोड्न सहायता गर्नुहोस् |
बुद्धिनारायण श्रेष्ठ (वि.सं. १९९८ - ) नेपालका भूगोलविद् तथा सीमाविद् हुन्। नापी, सिमाना र सीमा व्यवस्थापन विषयमा यिनले आधा दर्जन बढी पुस्तक लेखेका छन्।
जीवनी[सम्पादन गर्नुहोस्]
बुद्धिनारायणको जन्म बाबु हस्तबहादुर श्रेष्ठ र आमा योग कुमारीका सुपुत्रका रूपमा वि.सं. १९९८ वैशाख १७ गतेका दिन रामबजार, ओखलढुङ्गामा भएको हो।
- उनले नेपालको राष्ट्रिय सिमाना तथा सीमा व्यवस्थापनबारे अध्ययन, अनुसन्धान, प्रकाशन एवम् देश विदेशमा प्रवचन, औ नापी, नक्सा, भू-सूचना प्रणालीसम्बन्धी परामर्श सेवा तथा यससम्बन्धी प्रतिवेदन तयार पार्ने काम गरिरहेका छन्।
- उनले लाई ब्रेरी अफ् कंग्रेस- अमेरिका, ब्रिटिश लाई ब्रेरी- लन्डन, नेशनल लाई ब्रेरी अफ् चाइना- बेजिङ् तथा नेपालको राष्ट्रिय पुस्तकालय, केशर पुस्तकालय, मदन पुस्तकालयमा नेपालको ऐतिहासिक सीमा नक्सा तथा सर्न्दर्भ सामग्रीको अध्ययन अनुसन्धान गरेका छन्।
- उनले निम्न क्षेत्रमा अनुभव बटुलेका छन् -
- महानिर्देशक -५ वर्ष समेत नेपाल सरकार, नापी विभागमा २७ वर्ष नापनक्साको क्षेत्रमा सेवा -संवत २०२२-२०४९)।
- सदस्य सचिव, शहरी योजना आयोग- काठमाडौँ महानगरपालिका -९ महिना), २०६० पुषदेखि।
- सदस्य, नापीसम्बन्धी विशेष अदालत, कास्की पोखरा -२ वर्ष, २०३१ चैतदेखि २०३३ माघसम्म।
- बोर्ड मेम्बर, परराष्ट्र मामिला अध्ययन प्रतिष्ठान, परराष्ट्र मन्त्रालय।
- सदस्य, ट्रान्सपरेन्सी इन्टरन्याशनल नेपाल।
- प्रवन्ध निर्देशक, भूमिचित्र -नापनक्सा कम्पनी प्रा. लि.मा १९ वर्ष-विभिन्न प्रकारका नापीनक्सा, भौगोलिक सूचना प्रणाली, भू-उपयोग, चक्लाबन्दी, डिजिटल नक्साङ्कन, भूमि व्यवस्थापन तथा सुधार सम्वन्धी व्यावसायिक परामर्श सेवा, २०४९ फागुनदेखि हालसम्म)।
- सदस्य -नापी विशेषज्ञ), र्सर्भे लाईसेन्सिङ बोर्ड, नेपाल सरकार नापी विभाग -२०६० मंसिरदेखि २०६४ कार्तिक सम्म)।
- कन्सल्टान्ट -परामर्शदाता), राष्ट्रिय योजना आयोगको दशौँ योजना तर्जुमा टोली -भू-उपयोग तथा चक्लावन्दी सम्वन्धी द्यबअपनचयगलम एबउभच तयार गर्ने काममा २०५९ वैशाखदेखि ४ महिना कार्य गरेको)।
- विशेषज्ञ सदस्य, राष्ट्रिय भू-उपयोग परिषद -राष्ट्रिय योजना आयोगको माननीय उपाध्यक्षको अध्यक्षतामा गठित परिषदमा २०५९ वैशाखदेखि दर्ुइ वर्षसहभागी भएको)।
- टीम लिडर, प्रिपरेशन अफ् डिजिटल क्याडस्ट्रल डाटाबेस प्रोजेक्ट -काठमाडौँ भ्याली म्यापिङ् प्रोग्राम, काठमाडौँ महानगरपालिका, २०५९ वैशाखदेखि ६ महिना)।
- टीम लिडर, काठमाडौँ भ्याली बेस म्यापिङ् प्रोजेक्ट -नेपाल सरकार, शहरी विकास बिभागका लागि म्यापिङ् प्रोजेक्टमा २०५४ साउनदेखि २ वर्ष ।
- टीम लिडर, नेपालमा भू-सूचना प्रणाली कस्तो हुनर्ुपर्छ -भूमि सुधार तथा व्यवस्था मन्त्रालयका लागि परामर्श प्रतिवेदन तयार पार्ने कार्यमा २०५३ वैशाखदेखि ८ महिना)।
- म्यापिङ् कन्सल्टान्ट, कृषि आयोजना सेवा केन्द्र, म्ष्कतचष्अत ब्नचष्अगतिगचभ एबिललष्लन एचयवभअत -२०४९ माघदेखि १ वर्ष।
- सदस्य-सचिव, नापनक्सा समिति -राष्ट्रिय विज्ञान तथा प्रविधि परिषदअर्न्तर्गत, २०४४ कात्तिकदेखि ५ वर्ष।
- नेपाली प्रतिनिधिमण्डलको नेतृत्व, नेपाल-भारत तथा नेपाल-चीन संयुक्त प्राविधिक सीमा समितिका बैठकहरूमा २०४४ देखि २०४९ सम्म नेपालको प्रतिनिधित्व तथा नेतृत्व गरेको।
- नेपालको नापनक्सा सम्बन्धी राष्ट्रिय नीति तर्जुमा, डिजिटल नक्सांकन औ नापीनक्सा, भू-सूचना प्रणाली, भू-उपयोग नीति, शहरी तथा नगरपालिकाहरूको जिआईएस नक्सांकन सम्बन्धी २० भन्दा बढी कार्यमा परामर्श सेवा प्रदान गरेको।
कृतिहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
उनका केही कृतिहरूः
- कित्ता नापी जनउपयोगका लागि (नापी, वि.सं. २०३८)
- नेपालको सिमाना (भूगोल, वि.सं. २०५७)
- राष्ट्रिय सुरक्षाका सन्दर्भमा सीमा व्यवस्थापन (भूगोल, वि.सं. २०५९)
- सिमानाको ज्ञान(भूगोल, वि.सं. २०६४)
- भारत-नेपाल सीमावर्ती बाँध (भूगोल, वि.सं. २०६६)
- बोर्डर म्यानेजमेन्ट अफ् नेपाल (भूगोल-इतिहास, वि.सं. २०६०)
- सीमा संग्राम (सीमा इतिहास-राजनीतिक भूगोल, वि.सं. २०६९)
- इन्टरनेशनल बाउन्डरी मेकिङ् -पुस्तक)- सहलेखन -कोपेनहेगन, डेनमार्क) सन् २०१३
- झापा दिर्ग्दर्शन -पुस्तक)- सहलेखन २०६७
- नेपाल-भारत र चीन सन्धि -पुस्तक)- सह लेखन २०६६
- राष्ट्रियता र सङ्घीयता सम्बन्धी विवाद : स्वरूप र सारतत्व -पुस्तक)- सहलेखन २०६५
- नेपालको सर्न्दर्भमा राष्ट्रवाद -पुस्तक)- सहलेखन २०६४
- सुस्तामा भारतीय अतिक्रमणको वास्तविकता -पुस्तक)- सहलेखन २०६२
- प्रमुख सम्पादक, मिलन म्यागेजिन, जाइका अलुमनाई एशोसियसन अप\m नेपाल, काठमाडौँ।
- [[उनका ३०० भन्दा बढी लेख-रचनाहरू पत्र-पत्रिकामा प्रकाशित भएका छन्।
- [[दैनिक, साप्ताहिक, मासिक पत्र-पत्रिका, म्यागेजिन तथा जर्नलले १०० भन्दा बढीे सीमासम्बन्धी अन्तर्वार्ता तथा समाचार प्रकाशन गरेका छन्।
पुरस्कार[सम्पादन गर्नुहोस्]
उनले * नेपालको सिमाना नामक ग्रन्थका लागि मदन पुरस्कार २०५७ प्राप्त गरेका थिए। यसबाहेक उनले निम्न अभिनन्दन-पत्र, कदर-पत्र आदि प्राप्त गरेका छन् -
- र्सर्टिफिकेट अफ् एप्रिसियसन : इन्टरनेशनल फेडरेसन अफ र्सर्भेयर्स, कोपेनहेगेन- डेनमार्क, ३० नोभेम्बर २०१५ ।
- एडर्अर्ड डोलेजल अवार्डः अठारौँ इन्टरनेशनल सोसाइटी फर फोटोग्रामेट्री एण्ड रिमोट सेन्सिङ्ग, भियना-अस्टि्रया, ११ जुलाई १९९६।
- सम्मान-पत्र : नेपाली साहित्य विश्व संसद, काठमाडौँ, २०७३ जेठ १५ ।
- धन्यवाद-पत्र : रेडियो जनसञ्चार, भक्तपुर, २०७२ चैत ३० ।
- स्वाभिमान सम्मान : न्युज२४ टेलिभिजन, काठमाडौँ, २०७२ वैशाख ८ ।
- अभिनन्दन-पत्र : योगी नरहरीनाथ ट्रष्ट अध्यात्मिक परिषद, काठमाडौँ, २०७० असार ६।
- ग्रेटर नेपाल सम्मान-पत्र : ग्रेटर नेपाल राष्ट्रिय साप्ताहिक, काठमाडौँ, २०७० जेठ ४।
- इतिहास शिरोमणि बाबुराम आचार्य शोधसम्मान : लूनकरणदास-गङ्गादेवी चौधरी साहित्य-कला मन्दिर काठमाडौँ, २०६५ साउन १९।
- उत्कृष्ट पत्रकारिता पुरस्कार : श्री ३ महाराज देव शमशेर जबरा सन्तति प्रतिष्ठान, काठमाडौँ, २०६२ साउन १५।
- स्मृति पुरस्कार : राष्ट्रिय विभूति अमरसिंह थापा स्मृति प्रतिष्ठान, ललितपुर, २०६२ साउन १६।
- पशंसा-पत्र : नेपलिज एशोसियसन अफ हुस्टन- अमेरिका, १४ सेप्टेम्वर २००३।
- अभिनन्दन-पत्र : अन्तर्रर्ााट्रय मन्च, उन्नतिशील नेपाली समाज तथा नोबेल एकेडमी, काठमाडौँ, २०५८ पुस २७।
- सम्मान-पत्र : जे. पी. प्रतिष्ठान काठमाडौँ, २०६१ असार २७।
- कदर-पत्र : नेपाल सरकार, नापी बिभाग, काठमाडौँ, २०६४ जृठ १४।
- विशिष्ट नागरिक सम्मान : राजनीतिशास्त्र र्सर्ूयरत्न शाक्य प्रतिष्ठान पोखरा, २०६७ असोज ८।
- गणतान्त्रिक सम्मान-पत्र : राष्ट्रिय जन-दबाब समूह नेपाल, २०६५ मंसिर १५।
- अन्य विभिन्न सङ्घ संस्थाहरूबाट अरु १४ अभिनन्दन-पत्र, सम्मान-पत्र, प्रशंसापत्र, कदरपत्र प्रदान गरिएको छ।
उनले निम्न पदक तथा विभुषण प्राप्त गरेका छन्
- सुप्रवल जनसेवाश्री -तेस्रो २०६९
- वीरेन्द्र-ऐर्श्वर्य सेवा पदक २०५८
- गद्दी आरोहण रजत महोत्सव पदक २०५३
- गोरखादक्षिणबाहु -तेस्रो २०४८
- दर्ीघसेवा पदक २०४८
- जानपद सेवा पदक २०३८
- गोरखादक्षिणबाहु -चौथो २०३४
- शुभ राज्याभिशेक पदक २०३१
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
उनले निम्न कार्यहरू पनि गरेका छन् ः
- नेपालको सिमाना, सीमा व्यवस्थापन, समस्या तथा समाधानका उपाय, राज्य पुनः संरचना, सुरक्षा सरोकार, संविधान लेखनमा सिमाना आदि सम्बन्धी विदेश -अमेरिकाको ५ राज्य, लण्डन, मस्को, टोकियोे, बेजिङ, सोल आदि)मा र स्वदेशमा गरी ४० पटकभन्दा बढी प्रवचन प्रस्तुति गरेको।
- विभिन्न पत्र-पत्रिका तथा धभदकष्तभ दयिनमा गरी सीमांकन, सीमा समस्या समाधान -कालापानी समस्या के हो, सुस्तामा किन समस्या भयो, सन् १९५०को सन्धि सुधार कि खारेजी, सुगौली सन्धि के हो जस्ता), सीमा व्यवस्थापन - नेपाल-भारत सीमा खुला कि नियमन, सीमामा काँडे तारबार, सीमा वारपारमा परिचयपत्र आदि) सम्बन्धि ३०० भन्दा बढी लेख रचना प्रकाशित भएको।
- कालापानी, सुस्ताजस्ता राष्ट्रको सीमा मामिला सम्बन्धमा टेलिभिजन, रेडियो, एफ् एम्ले ९० भन्दा बढी अन्तर्वार्ता प्रसारण गरेको।
- दैनिक, साप्ताहिक, मासिक पत्र-पत्रिका, म्यागेजिन तथा जर्नलले १०० भन्दा बढीे सीमासम्बन्धी अन्तर्वार्ता तथा समाचार प्रकाशन भएको।
बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- मदन पुरस्कार गुठी
- बुद्धिनारायण श्रेष्ठद्वारा लेखिएका पुस्तकहरू
- बुद्धिनारायण श्रेष्ठका लेखहरू[dead link]
- बुद्धिनारायण श्रेष्ठले अन्तराष्ट्रिय सम्मेलन, सेमिनार, सभामा सहभागिता भई नेपालको प्रतिनिधित्व गर्दै केही कार्यपत्र प्रसतुत गर्ने क्रममा एसिया, युरोप, अमेरिका, अष्ट्रेलियाको ३० देशको भ्रभण तथा अवलोकन गरेका छन्।
- नेपालको ७५ मध्ये ६४ जिल्लाको भ्रमण गरेका छन्।