वृष्णि

वृष्णि
५औँ शताब्दी ईपूर्व–चौथो शताब्दी
प्रतीकचिह्न
अन्य समूहहरूमा वृष्णीको स्थान: औदुम्बर, कुनिन्द, वेमक, यौधेय, पौरव र अर्जुनयन
राजधानी	नौरङ्गाबाद-बमला
सरकार	गणतन्त्र
इतिहास
• स्थापित	५औँ शताब्दी ईपूर्व
• विस्थापित	चौथो शताब्दी
उत्तरवर्ती गुप्त साम्राज्य

वृष्णिहरू एक प्राचीन वैदिक भारतीय कुल थिए जसलाई वृष्णिको वंशज मानिन्छ। ययातिका पुत्र यदुका सन्तान सतवतका पुत्र वृष्णि थिए भन्ने मान्यता छ। महाभारतका गान्धारी र माद्रीसँग नअल्झिने गरी उनका दुई पत्नी गान्धारी र माद्री थिए। उनकी पत्नी माद्रीबाट उनका एक छोरा छन् जसको नाम देवमिधुषा हो। कृष्णका पिता वासुदेव देवमिधुषका नाति थिए। पुराणका अनुसार वृष्णीहरू द्वारकाका बासिन्दा थिए।

प्रवास

कंसका ससुरा जरासन्धले विशाल सेनाको साथ मथुरामा आक्रमण गरे; यद्यपि कृष्णले आफ्नो राक्षसहरूको सेनालाई नष्ट गरे तापनि अर्को असुर, कालयवन नाउँले, मथुरालाई तीस लाख राक्षसी सेनाहरूको अर्को सेनाले घेरे। तब कृष्णले द्वारकाको लागि प्रस्थान गर्नु राम्रो ठाने।

वृष्णी नायकहरू

वृष्णि नायकहरू प्राचीन भारतका साहित्य र पुरातात्विक स्थलहरूमा फेला परेका पाँच पौराणिक, देवत्वीय नायकहरूको समूह हो। ईसापूर्व चौथो शताब्दीमा मथुरा नजिकैवृष्णिहरूको कुलमा उनीहरूको सबैभन्दा पुरानो पूजा प्रमाणित छ। किंवदन्तीहरू यी ईश्वरीय नायकहरूसँग सम्बन्धित छन्, जसमध्ये केही वृष्णि कुलका वास्तविक, ऐतिहासिक नायकहरूमा आधारित हुन सक्छन्। उनीहरूको प्रारम्भिक पूजालाई विभिन्न रूपमा क्रस-साम्प्रदायिकको रूपमा वर्णन गरिएको छ, धेरै हदसम्म यक्षहरूको पंथ जस्तै, हिन्दु धर्मको प्रारम्भिक भागवत परम्परासँग सम्बन्धित छ, र जैन धर्मसँग पनि सम्भावित लिङ्कहरूको साथ।