शुङ्ग साम्राज्य

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(सुंगा साम्राज्यबाट अनुप्रेषित)
शुङ्ग साम्राज्य
१८५ ईसा पूर्व–७३ ईसा पूर्व
शुङ्ग साम्राज्य
राजधानी
आम भाषाहरू
धर्म
सरकारराजतन्त्र
ऐतिहासिक कालप्राचीन
• स्थापित
१८५ ईसा पूर्व
• विस्थापित
७३ ईसा पूर्व
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
मौर्य साम्राज्य
कण्व वंश
अचेल

शुङ्ग साम्राज्य मगधको एक पुरातन भारतीय राजवंश थियो जसले लगभग १८५ देखि ७३ ईसापूर्वसम्म उत्तरी भारतीय उपमहाद्वीपको अधिकांश क्षेत्रलाई नियन्त्रण गर्यो।[१] मौर्य साम्राज्यको सिंहासन ग्रहण गरेपछि पुष्यमित्रद्वारा राजवंशको स्थापना भएको थियो। यसको राजधानी पाटलीपुत्र थियो, तर पछि भागभद्र जस्ता सम्राटहरूले पूर्वी मालवाको बेसनगर (आधुनिक विदिशा) मा दरबार सञ्चालन गरे।[१]

नाम[सम्पादन गर्नुहोस्]

"शुङ्ग" नाम केवल ऐतिहासिक राजनीति नामकरण गर्नको लागि प्रयोग गरिएको छ जुन अहिले सामान्यतया "शुङ्ग साम्राज्य" को रूपमा वर्णन गरिएको छ, वा मौर्य साम्राज्यको पतन पछि "शुङ्ग काल" भनेर चिनिने ऐतिहासिक अवधि।[२]

पतन[सम्पादन गर्नुहोस्]

राजवंशका दोस्रो राजा अग्निमित्रको मृत्यु पछि, साम्राज्य द्रुत रूपमा विघटन भयो:[३] शिलालेख र सिक्काहरूले सङ्केत गर्दछ कि उत्तरी र मध्य भारतको धेरै भागमा साना राज्यहरू र सहर-राज्यहरू थिए जुन कुनै पनि शुङ्ग प्रभुत्वबाट स्वतन्त्र थिए।[४] सुङ्गसका अन्तिम राजा देवभूतिको हत्या उनका मन्त्री वासुदेव कण्वले गरेका थिए, जसले त्यसपछि कणव वंश स्थापना गरेका थिए।[५]

सम्राटहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  • पुष्यमित्र
  • अग्निमित्र
  • वासुज्येश
  • वसुमित्र
  • भद्रका
  • पुलिनडका
  • भागभद्र
  • देवभूति

यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. १.० १.१ Stadtner, Donald (१९७५), "A Śuṅga Capital from Vidiśā", Artibus Asiae 37 (1/2): 101–104, जेएसटिओआर 3250214, डिओआई:10.2307/3250214 
  2. Salomon, Richard (१० डिसेम्बर १९९८), Indian Epigraphy: A Guide to the Study of Inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan Languages (अङ्ग्रेजीमा), Oxford University Press, पृ: 141–142, आइएसबिएन 978-0-19-535666-3 
  3. K.A. Nilkantha Shastri (1970), A Comprehensive History of India: Volume 2, p.108: "Soon after Agnimitra there was no 'Sunga empire'."
  4. Bhandare, Shailendra. "Numismatics and History: The Maurya-Gupta Interlude in the Gangetic Plain". in Between the Empires: Society in India, 300 to 400, ed. Patrick Olivelle (2006), p.96
  5. Sen, Sailendra Nath (१९९९), Ancient Indian History and Civilization, New Age International, 1999, पृ: १७०, आइएसबिएन 978-8-12241-198-0