लोपोन्मुख प्रजातिहरू
| संरक्षण स्थिति | |
|---|---|
 | |
| लोप भएका | |
| असुरक्षित | |
| कम जोखिम | |
अन्य श्रैणीहरू | |
| |
सम्बन्धित शीर्षकहरू | |
  | |
लोपोन्मुख प्रजाति भनेको यस्तो प्रजाति हो जुन निकट भविष्यमा, विश्वव्यापी वा कुनै विशेष राजनीतिक क्षेत्राधिकारबाट लोप हुने सम्भावना अधिक रहेको हुन्छ। लोपोन्मुख प्रजातिहरू बासस्थान गुम्ने, चोरी सिकार गर्ने र आक्रमणकारी प्रजातिहरू जस्ता कारकहरूका कारण जोखिममा पर्न सक्छन्।[१] अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ (आइयुसिएन)को रातो सूचीमा धेरै प्रजातिहरूको विश्वव्यापी संरक्षण स्थितिलाई सूचीबद्ध गरिएको छ, र विभिन्न अन्य आयोगहरूले विशेष क्षेत्रहरूमा प्रजातिहरूको स्थितिको मूल्याङ्कन गर्दछन्। उदाहरणका लागि, शिकार गर्न निषेध गर्ने, भूमि विकासलाई निषेध गर्ने वा संरक्षित क्षेत्रहरू सिर्जना गर्ने थुप्रै राष्ट्रहरूमा संरक्षणमा निर्भर प्रजातिहरूको संरक्षण गर्ने कानुनहरू छन्। केही लोपोन्मुख प्रजातिहरू व्यापक संरक्षण प्रयासहरूको लक्ष्य हुन सक्छन् जसमा बन्दी प्रजनन र वासस्थान पुनर्स्थापना समावेश छन्।
कुनै-कुनै प्रजातिहरू लोपोन्मुख हुनुमा मानवीय गतिविधि एउटा महत्त्वपूर्ण कारण हो।[२][३][४][५]
संरक्षण स्थिति
[सम्पादन गर्नुहोस्]कुनै पनि प्रजातिको संरक्षणको अवस्थाले उक्त प्रजाति लोप हुने सम्भावनालाई सङ्केत गर्छ। एक प्रजातिको स्थितिको मूल्याङ्कन गर्दा धेरै कारकहरूलाई विचार गरिन्छ; उदाहरणका लागि, बाँकी सङ्ख्या, समयको साथ जनसङ्ख्यामा समग्र वृद्धि वा कमी, प्रजनन सफलता दर, वा ज्ञात खतराहरू जस्ता तथ्याङ्कहरू यसमा पर्दछन्। खतरामा परेका प्रजातिहरूको आइयुसिएनको रातो सूची विश्वव्यापी संरक्षण स्थिति सूची र वरियता प्रणाली हो।[६][७]
विश्वका ५०% भन्दा बढी प्रजातिहरू लोप हुने खतरामा रहेको अनुमान गरिएको छ, तर 'सङ्कटापन्न', 'दुर्लभ', वा 'स्थानीय रूपमा लोप' प्रजातिहरू जस्ता श्रेणीहरू बीचको सीमारेखा कोर्न प्रायः गाह्रो हुन्छ।[८]
अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा १९५ देशहरूले लोपोन्मुख र अन्य संकटापन्न प्रजातिहरूको संरक्षण गर्ने जैविक विविधता कार्य योजनाहरू सिर्जना गर्न एक सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्। संयुक्त राज्य अमेरिकामा, यस्ता योजनाहरूलाई सामान्यतया प्रजाति पुनर्प्राप्ति योजनाहरू भनिन्छ।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ "Why do animals and plants become endangered? | U.S. Geological Survey", www.usgs.gov, अन्तिम पहुँच २०२४-०१-१४।
- ↑ "Giant Panda WWF", अन्तिम पहुँच १९ सेप्टेम्बर २०२२।
- ↑ "Grey Long-Eared Bat Mammal Society", अन्तिम पहुँच १९ सेप्टेम्बर २०२२।[स्थायी मृत कडी]
- ↑ "Endangered Species", education.nationalgeographic.org (अङ्ग्रेजीमा), National Geographic, अन्तिम पहुँच २७ सेप्टेम्बर २०२३।
- ↑ Tollefson, Jeff (६ मे २०१९), "Humans are driving one million species to extinction", Nature (अङ्ग्रेजीमा) 569 (7755): 171, डिओआई:10.1038/d41586-019-01448-4, पिएमआइडी 31065101, बिबकोड:2019Natur.569..171T।
- ↑ "NatureServe Conservation Status", NatureServe, अप्रिल २००७, मूलबाट २१ सेप्टेम्बर २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जुन २०१२। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २१ सेप्टेम्बर २०१३ मिति
- ↑ "Red List Overview", IUCN, फेब्रुअरी २०११, मूलबाट मे २७, २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जुन २०१२।
- ↑ "Threatened Species", Conservation and Wildlife, मूलबाट सेप्टेम्बर १३, २०१२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २ जुन २०१२।
बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- लोपोन्मुख प्रजातिहरूको सूची अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घले गरेको पहिचान।
- लोपोन्मुख प्रजातिहरू युसिबी लाइब्रेरिज गोभपब्सबाट