शनिका प्राकृतिक उपग्रहहरु
 | एक अनाथ पृष्ठको रुपमा रहेको, अन्य विकिपृष्ठसित नजोडिएको वा एक-दुईवटा लेखहरूसँग मात्र जोडिएको हुनसक्छ। कृपया सम्बन्धित लेखहरूलाई यस पृष्ठ सूत्रसँग जोड्न सहायता गर्नुहोस् |
हाम्रो सौर मण्डलको छैटौँ ग्रह शनिका धेरै प्रकारका उपग्रह छन्, जसमा १ कि॰मी॰ भन्दा पनि कम आकारको शिशु-चन्द्र र भयंकर आकार भएको टाइटन (जो बुध ग्रह भन्दा पनि ठूलो छ) शामिल छन्। शनि को छल्लाहरूमा लाखों वस्तुहरूले शनिको परिक्रमा गरिरहेका छन् - तर यिनीहरु मध्ये धेरै त साना पत्थर वा धुलोका कण नै छन्। कुल मिलएर, सन् २०१० तक, शनि को ६२ ज्ञात उपग्रह थिए जसको परिक्रमा को कक्षाएँ परखी जा चुगरेको थियों। यिनीहरु मध्ये केवल १३को व्यास (डायामीटर) ५० किमी भन्दा अधिक थियो, र यिनीहरु मध्ये ५३को नामकरण गरे गयसकोको थियो। शनि को सात चन्द्रमा यति ठूलो छं को उनी आफ्नो गुरुत्वाकर्षण को खींच देखि स्वयं को पूरा गोल आकारको गरेर पाएँ छन्। यिनी सारा चंद्रमाहरूमा भन्दा दुइ वैज्ञानिकों को लागि विशेष दिलचस्पी राखछन: टाइटन, जुन सौरमंडलको दोस्रो सबै भन्दा ठूलो उपग्रह छ र जसपर पृथ्वी को तरिका नाइट्रोजन ग्याँस देखि भरपूर पृथ्वी भन्दा पनि घना वायुमंडल छ, र ऍनसलअडस, जसपर ग्याँस र धुल को फव्वारे हैं र जसको दक्षिणी ध्रुव को सतह को तल पानीको ठूलो जलाशय होने को सम्भावना छ।
आकार[सम्पादन गर्नुहोस्]
शनिको उपग्रह मण्डल धेरै नै एक-तरफा है: शनि को इर्द-गिर्द उनको उपग्रहों र छल्लोंमा मिलएर जितना पनि द्रव्यमान उनको परिक्रमा गरेर रहेको छ उनको ९६% भन्दा अधिक हिस्सा सिर्फ एक उपग्रह, टाइटनमा निहित छ। शनि को बाकी ६ गोलाकार चंद्रमाहरूमा लगभग ४% छ। अन्य ५० भन्दा पनि अधिक उपग्रहों र छल्लहरूलाई मिलाएर सिर्फ ०.०४% नै बनइन्छ।
| शनि को मुख्य उपग्रह (पृथ्वी को चन्द्रमा को तुलना मा) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| नाम |
व्यास (किमी)[१] |
द्रव्यमान (किलोग्राम)[२] |
परिक्रमा कक्षाको अर्धव्यास (किमी)[३] |
एक परिक्रमाको समय (दिन)[३] | |
| माइमस | 400 (जुनको 12%) |
0.4×1020 (जुनको 0.05%) |
185,000 (जुनको 50%) |
0.9 (जुनको 3%) | |
| ऍनसलअडस | 500 (जुनको 14%) |
1.1×1020 (जुनको 0.2%) |
238,000 (जुनको 60%) |
1.4 (जुनको 5%) | |
| टथिस | 1,070 (जुनको 30%) |
6.2×1020 (जुनको 0.8%) |
295,000 (जुनको 80%) |
1.9 (जुनको 7%) | |
| डायोनी | 1,120 (जुनको 32%) |
11×1020 (जुनको 1.5%) |
377,000 (जुनको 100%) |
2.7 (जुनको 10%) | |
| रिया | 1,530 (जुनको 44%) |
23×1020 (जुनको 3%) |
527,000 (जुनको 140%) |
4.5 (जुनको 20%) | |
| टाइटन | 5,150 (जुनको 148%) (जुनको 75%) |
1,350×1020 (जुनको 180%) |
1,222,000 (जुनको 320%) |
16 (जुनको 60%) | |
| आऐपिटस | 1,470 (जुनको 42%) |
18×1020 (जुनको 2.5%) |
3,560,000 (जुनको 930%) |
79 (जुनको 290%) | |
यिनलाई पनि हेर्नुहोस[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन्दर्भ[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ Thomas, P.C; Burns, J.A.; Helfenstein, P. et al. (२००७), "Shapes of the saturnian icy satellites and their significance" (PDF), Icarus 190: 573–584, डिओआई:10.1016/j.icarus.2007.03.012, बिबकोड:2007Icar..190..573T।
|coauthors=प्यारामिटर ग्रहण गरेन (सहायता) - ↑ Jacobson, R. A.; Antreasian, P. G.; Bordi, J. J.; Criddle, K. E.; et al. (December 2006). "The Gravity Field of the Saturnian System from Satellite Observations and Spacecraft Tracking Data". The Astronomical Journal 132 (6): 2520–2526. Bibcode 2006AJ....132.2520J. doi:10.1086/508812
- ↑ ३.० ३.१ Williams, David R. (अगस्ट २१, २००८), "Saturnian Satellite Fact Sheet", NASA (National Space Science Data Center), अन्तिम पहुँच अप्रिल २७, २०१०।
