सामग्रीमा जानुहोस्

इरानेली भाषा परिवार

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
(ईरानीयन भाषा परिवारबाट अनुप्रेषित)
इरानेली
इरानी
रैथानेइरानेली जाति
भौगोलिक
वितरण
पश्चिम एसिया, पूर्वी युरोप, ककेसस, मध्य एसियादक्षिण एसिया
भाषिक वर्गीकरणभारोपेली भाषा परिवार
मूल-भाषाआदिम इरानेली
उपखण्डहरू
आइएसओ ६३९-२ / ira
प्रयोगशाला58= (phylozone)
ग्लोटोलगiran1269[]
इरानेली पठारमा र वरपर इरानेली भाषाहरूको वितरण

इरानेली भाषा परिवार, वैकल्पिक रूपमा इरानेली भाषाहरू भनिन्छ, भारोपेली भाषा परिवारमा आर्य इरानेली भाषाहरूको एक शाखा हो जुन इरानेली मानिसहरूले मुख्य रूपमा इरानेली पठारमा बोल्छन्।

इरानेली भाषाहरूलाई तीन चरणमा वर्गीकृत गरिएको छ: पुरानो इरानेली, मध्य इरानेली र नयाँ इरानेली। दुई प्रत्यक्ष-प्रमाणित पुरानो इरानेली भाषाहरू पुरानो फारसी (अचमेनिड साम्राज्यबाट) र पुरानो अवेस्ताली (अवेस्ताको भाषा) हुन्। मध्य इरानेली भाषाहरूमध्ये मध्य फारसी (सासानियन साम्राज्यबाट), पार्थियन (पार्थियन साम्राज्यबाट), र ब्याक्ट्रियन (कुषाण र हेफ्थालिट साम्राज्यबाट) राम्रोसँग बुझिएका र लिखित गरिएका भाषाहरू हुन्।

सन् २००८ सम्म, इरानेली भाषाका अनुमानित १५-२० करोड मूल वक्ताहरू थिए।[] एथ्नोलगका अनुसार समूहमा ८६ वटा भाषा छन्।[][]

स्थानीय वक्ताहरूको सङ्ख्या अनुसार शीर्ष भाषाहरू
लुरी वक्ताहरू
फारसी ८.४ करोड
पस्तो ५ करोड
कुर्दी ३.५ करोड
बलुची १.५ करोड
क्यास्पियाली १ करोड
ताजिक ०.८ करोड
लुरी ०.५ करोड

इरानेली भाषाहरू निम्न शाखाहरूमा विभाजित छन्:

आधुनिक विद्वत्ताअनुसार, अवेस्ताली भाषाहरू यी श्रेणीहरूमा पर्दछन्, र यसको सट्टा कहिलेकाहीँ मध्य इरानेलीको रूपमा वर्गीकृत गरिन्छ, किनकि तिनीहरू आदिम-इरानेलीबाट अलग भएका थिए। यसलाई परम्परागत रूपमा पूर्वी इरानेलीको रूपमा हेरिएको छ; यद्यपि, यसमा ठुलो सङ्ख्यामा पूर्वी इरानेली विशेषताहरूको अभाव छ र यसैले यो पश्चिमी होइन भन्ने अर्थमा केवल "पूर्वी इरानेली" हो।[]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. ह्यामरस्ट्रोम, ह्याराल्ड; फोर्केल, रोबर्ट; हास्पेलमाथ, मार्टिन, सम्पादकहरू (२०१७), "इरानेली", ग्लोटोलग ३.०, जेना, जर्मनी: मानव इतिहासको विज्ञानको लागि म्याक्स प्लांक संस्थान। 
  2. Windfuhr, Gernot, The Iranian languages, Routledge Taylor and Francis Group। 
  3. "Ethnologue report for Iranian", Ethnologue.com। 
  4. Gordon, Raymond G., Jr., सम्पादक (२००५), "Report for Iranian languages", Ethnologue: Languages of the World (Fifteenth संस्करण) (Dallas: SIL International)। 
  5. Encyclopaedia Iranica: EASTERN IRANIAN LANGUAGES. By Nicholas Sims-Williams