कालाचुरी वंश

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
कालाचुरी वंश
५५० ई–६२५ ई
कालाचुरी वंशको कालाचुरी वंशका राजा कृष्णराजको चाँदीको सिक्का
कालाचुरी वंशका राजा कृष्णराजको चाँदीको सिक्का
राजधानीमाहिष्मती
आम भाषाहरूसंस्कृत
धर्म
हिन्दु धर्म[१]
सरकारराजतन्त्र
इतिहास 
• स्थापित
५५० ई
• विस्थापित
६२५ ई
पूर्ववर्ती
उत्तरवर्ती
पश्चिमी क्षत्रप
अल्चोन हुन
वाकाटक राजवंश
विष्णुकुन्दिन वंश
त्रिकुटक वंश
औलिकरा वंश
चालुक्य वंश
त्रिपुरी कालाचुरी
अचेलभारत

कालाचुरीहरू महिष्मतीको कालाचुरीहरू भनेर पनि चिनिन्छन्, एक भारतीय राजवंश थियो जसले ६ औं र ७ औं शताब्दीको बीचमा पश्चिम-मध्य भारतमा शासन गरेको थियो।[२] उनीहरूलाई हाइहाया वा प्रारम्भिक कालाचुरीहरू भनेर पनि चिनिन्छ जुन तिनीहरूको पछिल्ला नामहरू, विशेष गरी त्रिपुरीका कालाचुरीहरूबाट छुट्याउन सकिन्छ।[२] कालाचुरी क्षेत्रमा हालको गुजरात, मध्य प्रदेशमहाराष्ट्रका केही भागहरू समावेश थिए।

इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]

कालाचुरीहरूको उत्पत्ति अनिश्चित छ।[३] कृष्णराज राजवंशको सबैभन्दा प्रारम्भिक ज्ञात शासक हो।[३] उनले त्रैकुटक र गुप्त राजाहरूले जारी गरेका पहिलेका सिक्काहरूको डिजाइनको नक्कल गर्दै ब्राह्मी लिपिको किंवदन्तीको सिक्का जारी गरे।[३] बुद्धराजाका उत्तराधिकारीहरूको बारेमा कुनै ठोस जानकारी उपलब्ध छैन, तर यो ज्ञात छ कि ६८७ ईस्वी सम्म, कालाचुरीहरू चालुक्यहरूको सामन्तहरू भइसकेका थिए।[३]

एलिफन्टा गुफाहरू जसमा शैव स्मारकहरू छन्, मुम्बई नजिकैको एलिफेन्टा टापुमा कोंकण तटमा अवस्थित छन्।[४] ऐतिहासिक प्रमाणहरूले सुझाव दिन्छ कि यी स्मारकहरू कृष्णराजसँग सम्बन्धित छन्, जो शैव पनि थिए।[४] एलोराका हिन्दु गुफाहरूमध्ये सबैभन्दा प्रारम्भिक कालचुरी शासनकालमा र सम्भवतः कालाचुरीको संरक्षणमा निर्माण गरिएको देखिन्छ।[४]

शासकहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  • कृष्णराज[५]
  • शंकरगण[५]
  • बुद्धराज[५]

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Minoti Chakravarti Kaul (१९९९), Religious life in Kalachuri empire, आइएसबिएन 9788186791189 
  2. २.० २.१ Schwartzberg, Joseph E. (१९७८), A Historical atlas of South Asia, Chicago: University of Chicago Press, पृ: १४६, map XIV.२ (b), आइएसबिएन 0226742210 
  3. ३.० ३.१ ३.२ ३.३ Charles Dillard Collins (१९८८), The Iconography and Ritual of Siva at Elephanta, SUNY Press, आइएसबिएन 9780887067730 
  4. ४.० ४.१ ४.२ Geri Hockfield Malandra (१९९३), Unfolding A Mandala: The Buddhist Cave Temples at Ellora, SUNY Press, आइएसबिएन 9780791413555 
  5. ५.० ५.१ ५.२ Ronald M. Davidson (२०१२), Indian Esoteric Buddhism: A Social History of the Tantric Movement, Columbia University Press, आइएसबिएन 9780231501026