केदार गुरुङ

केदार गुरुङ
जन्म	९ जुलाई १९४८ सरदोङ, लिङ्चोम, सिक्किम अधिराज्य
पेशा	लेखक, शिक्षाविद्
पुरस्कार	पद्मश्री भानु पुरस्कार

केदारनाथ गुरुङ एक भारतीय शिक्षाविद् र नेपाली साहित्यका लेखक हुन्, आफ्नो व्यंग्यात्मक अभिव्यक्तिका लागि परिचित थिए। उनलाई भारत सरकारले २०१२ मा चौथो सर्वोच्च भारतीय नागरिक पुरस्कार पद्मश्रीले सम्मान गरेको थियो।

जीवनी

केदारनाथ गुरुङको जन्म ९ जुलाई १९४८ मा भारतको सिक्किम राज्यको लिङ्चोमको सरदोङ गाउँमा भएको थियो। उनले आफ्नो प्रारम्भिक शिक्षा लिङ्चोमको स्थानीय विद्यालयमा गरे र टर्नबुल हाई स्कूल, दार्जिलिङमा भर्ना भए जहाँबाट उनले सन् १९६० मा म्याट्रिक परीक्षा पास गरे। त्यसपछि उनले दार्जिलिङको सरकारी कलेजबाट स्नातक गरे। गुरुङले शिक्षकका रूपमा करियर सुरु गरे पनि पछि जीवनयापनका लागि पुस्तक पसल खोलेका थिए । उहाँ पश्चिम सिक्किम मा आधारित साहित्यिक संस्था, पश्चिम सिक्किम साहित्य संस्थानका संस्थापक हुनुहुन्छ जसको उहाँ उपाध्यक्ष हुनुहुन्छ।उहाँ २२ वर्षदेखि श्रष्ट पत्रिकाका मुख्य सम्पादक हुनुहुन्छर झिलका र प्रकाशनका पूर्व सम्पादक हुनुहुन्छ। उनले सन् १९८३ देखि १९८७ सम्मको अवधिमा नेपाली साहित्य अकादमीको सदस्यको रूपमा पनि सेवा गरिसकेका छन् ।

गुरुङलाई कविता, निबन्ध र साहित्यिक समालोचना गरी १५ वटा प्रकाशनहरू दिइन्छ। उनका कृतिहरूमा चार कविता संग्रहहरू छन्, आज फेरी औता समझ र नयाँ दिनहरू (१९७०), तराङ्गमाथि लहर लागेरा एक अर्को प्रहार (१९७३), महाशतिहारुको पूजा (१९७९) र उरलाञ्चन चलरु समय र ज्वारभाटाहरू जस्तै (१९९५) लघुकथा (१९९५) काव्यसंग्रह, सीमानाथी चडेरा सुनेका अगला होचा कोठाहरू (१९९४) र निबन्धहरूको संग्रह, आफ्नो पक्षाहरू (१९८४)। उहाँ सिक्किम साहित्य परिषदबाट भानु पुरस्कार प्राप्तकर्ता हुनुहुन्छ। भारत सरकारले उनलाई २०१२ को गणतन्त्र दिवस सम्मान सूचीमा पद्मश्री पुरस्कारको लागि समावेश गरेको थियो।

केदार गुरुङ पश्चिम सिक्किमको गेजिङमा बस्छन्।

पुरस्कार

• २०१२: चौथो सर्वोच्च भारतीय नागरिक पुरस्कार पद्मश्री।

यो पनि हेर्नुहोस्

• नेपाली साहित्य

थप पढाइ

• Kedar Gurung (१९७३), Taraṅgamāthi Lahara Lāgera Āeko arko Prahara, Paschim Sikkim Sahitya Prakashan, पृ: 66। 

बाह्य लिङ्कहरू

• "Civil Investiture Ceremony - Padma Shri", Video, YouTube, ४ अप्रिल २०१२, अन्तिम पहुँच १ डिसेम्बर २०१४।