सिक्किम अधिराज्य
सिक्किम अधिराज्य འབྲས་ལྗོངས། (सिक्किमी) द्रेञ्जोङ འབྲས་མོ་གཤོངས། (शास्त्रीय तिब्बती) द्रेमशोङ ᰕᰚᰬᰯ ᰜᰤᰴ (लेप्चा) मयेल ल्याङ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| १६४२–१९७५ | |||||||
 प्रतीकचिह्न
| |||||||
आदर्श वाक्य: "Oh, the jewel of creation is in the Lotus"[१] | |||||||
राष्ट्रिय गान: द्रेञ्जोङ सिले याङ छगपा चिलो[२] "यो सिक्किम किन यति ताजा र सुंदर फुलिरहेको छ?" | |||||||
 सिक्किम अधिराज्य | |||||||
| राजधानी | |||||||
| आधिकारिक भाषाहरू | शास्त्रीय तिब्बती, सिक्किमी भाषा | ||||||
| आम भाषाहरू | लेप्चा भाषा (प्रारम्भिक अवधि), जोङ्खा भाषा, नेपाली भाषा (पछि) | ||||||
| धर्म | तिब्बती बौद्ध धर्म | ||||||
| रैथाने(हरू) | भूटिया, सिक्किमी लोगहरू | ||||||
| सरकार | पूर्ण राजतन्त्र | ||||||
| छोग्याल | |||||||
• १६४२–१६७० ई. (first) | फुन्सोग नामग्याल | ||||||
• १९६३–१९७५ (last) | पाल्देन थोन्डुप नामग्याल | ||||||
| व्यवस्थापिका | सिक्किमको राज्य विधान परिषद | ||||||
| इतिहास | |||||||
• स्थापना | १६४२ | ||||||
• तितालिया सन्धि हस्ताक्षर गरे | १८७१ | ||||||
• दार्जिलिङ ब्रिटिस राजलाई दिइएको | १८३५ | ||||||
• पाल्देन थोन्डुप नामग्याललाई त्याग गर्न बाध्य | १९७५ | ||||||
• भारतमा विलय | १६ मे १९७५ | ||||||
| मुद्रा | रुपैयाँ | ||||||
| |||||||
| अचेल | भारत | ||||||
.svg)
सिक्किम अधिराज्य (शास्त्रीय तिब्बती र सिक्किमी Sikkimese , Drenjong ), आधिकारिक रूपमा Dremoshong ( शास्त्रीय तिब्बती र सिक्किमी Sikkimese १८०० सम्म, पूर्वी हिमालयमा वंशानुगत राजतन्त्र थियो जुन १६४२ देखि १६ मे १९७५ सम्म अस्तित्वमा थियो। यसमा नामग्याल वंशका चोग्यालहरूले शासन गरेका थिए।
इतिहास[सम्पादन गर्नुहोस्]
नेपाली प्रभुत्व[सम्पादन गर्नुहोस्]
१८औँ शताब्दीको मध्यमा, सिक्किमलाई नेपाल (तत्कालीन गोरखा राज्य ) द्वारा आक्रमण गरिएको थियो र ४० वर्ष भन्दा बढी गोरखा शासनको अधीनमा थियो। १७७५ र १८१५ को बीच लगभग १८०,००० जातीय नेपालीहरू[स्रोत नखुलेको] पूर्वी र मध्य नेपालबाट सिक्किममा बसाइँ सरेका थिए।[स्रोत नखुलेको] भारतको ब्रिटिस उपनिवेश पछि, तथापि, सिक्किमले आफूलाई ब्रिटिस भारतसँग गठबन्धन गर्यो किनभने तिनीहरूको साझा शत्रु थियो - नेपाल।[स्रोत नखुलेको] क्रोधित नेपालीहरूले बदला लिएर सिक्किममा आक्रमण गरे, तराई लगायतका अधिकांश क्षेत्रलाई आफ्नो कब्जामा लिए। यसले ब्रिटिस ईस्ट इन्डिया कम्पनी लाई १८१४ मा नेपालमाथि आक्रमण गर्न प्रेरित गर्यो, जसको परिणामस्वरूप एङ्ग्लो-नेपाल युद्ध भयो।[स्रोत नखुलेको] बेलायत र नेपाल बीचको सुगौली सन्धि र सिक्किम र ब्रिटिस भारत बीचको टिटालिया सन्धिको परिणामस्वरुप नेपालले क्षेत्रीय रियायतहरू प्राप्त गर्यो, जसले सिक्किमलाई ब्रिटिस भारतमा सुम्पियो। [४]
बेलायती र भारतीय संरक्षित राज्य[सम्पादन गर्नुहोस्]
१८६१ को सन्धि अन्तर्गत, सिक्किम ब्रिटिस संरक्षक बन्यो, त्यसपछि १९५० मा एक भारतीय संरक्षक बन्यो। [५]
सिक्किमको ९ औं चोग्याल थुतोब नामग्यालले आध्यात्मिक नेतृत्वको लागि दलाई लामालाई हेरे र उनको शासनकालमा तिब्बती सरकारले सिक्किममा राजनीतिक प्रभाव पुन: प्राप्त गर्न थाले। १८८८ मा बेलायतीहरूले सिक्किमबाट तिब्बती सेनालाई हटाउन सैन्य अभियान पठाए।
भारत सम्मिलित[सम्पादन गर्नुहोस्]
१९७५ मा, सिक्किममा नेपाली हिन्दुहरू विरुद्ध भेदभावको आरोपले चोग्याल विरुद्ध आक्रोश निम्त्यायो। [६] [७] तिनीहरूको उक्साहटले भारतीय सेनाका जवानहरू गान्तोकमा सरेका थिए। द स्टेट्सम्यानका सुनन्द के. दत्ता-रेका अनुसार सेनाले दरबारका गार्डहरूलाई मारेर अप्रिल १९७५ मा [५] घेरेको थियो।
दरबारलाई निशस्त्रीकरण गरेपछि राजतन्त्रमा जनमत सङ्ग्रह भयो, जसमा सिक्किमका जनताले राजतन्त्रलाई उन्मूलन गर्न भारी मत दिएका थिए, र काजी लेन्डुप दोर्जीको नेतृत्वमा सिक्किमको नयाँ संसदले सिक्किमलाई भारतीय राज्य बनाउनको लागि विधेयक प्रस्ताव गर्यो, जुन। भारत सरकारले तुरुन्तै स्वीकार गर्यो। [५] [८]
संस्कृति र धर्म[सम्पादन गर्नुहोस्]
संस्कृति र धर्ममा, सिक्किम तिब्बतसँग घनिष्ठ रूपमा जोडिएको थियो, जहाँबाट यसको पहिलो राजा बसाइँ सरेका थिए, र भुटान, जससँग यसको सिमाना छ। मुख्यतया पूर्वी र मध्य नेपालबाट ठुलो जातीय नेपाली जनसङ्ख्याको उपस्थितिले पनि नेपालसँग सांस्कृतिक सम्बन्ध निम्त्याउँछ।
यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]
- सिक्किम
- सिक्किमको इतिहास
- चोग्याल
- सिक्किम राज्यका सरकार प्रमुखहरूको सूची
- सिक्किम राज्यमा राजनीतिक अधिकारीहरूको सूची
सन्दर्भहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
उद्धरणहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ "Sikkim / Dämojong"।
- ↑ Hiltz, Constructing Sikkimese National Identity 2003, पृष्ठ 80–81.
- ↑ According to Article II of Convention of Calcutta, Sikkim was a direct protectorate of the British Government, not the British Indian government.
- ↑ "History of Nepal: A Sovereign Kingdom", Official website of Nepal Army, मूलबाट २०११-०६-०७-मा सङ्ग्रहित।
- ↑ ५.० ५.१ ५.२ "Indian hegemonism drags Himalayan kingdom into oblivion", Nikkei Asian Review, Nikkei, २१ फेब्रुअरी २०१६, मूलबाट ३ अप्रिल २०१७-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २४ जुलाई २०१८। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण ३ अप्रिल २०१७ मिति
- ↑ Larmer, Brook (मार्च २००८), "Bhutan's Enlightened Experiment", National Geographic (Bhutan), (print version)।
- ↑ "25 years after Sikkim", Nepali Times (#35), २३–२९ मार्च २००१।
- ↑ Sethi, Sunil (१८ फेब्रुअरी २०१५), "Treaties: Annexation of Sikkim" (2), India Today, India Today, अन्तिम पहुँच ४ डिसेम्बर २०१६।
स्रोतहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
थप पढाइ[सम्पादन गर्नुहोस्]
- Sikkim: Requiem for a Himalayan Kingdom, Edinburgh, २०१५।
- The State in the Colonial Periphery: A Study on Sikkims Relation with Great Britain।
- India and Sikkim: Redefining the Relationship, Spring १९६९।
- Nepal – Strategy for Survival।
- Discovery of North-East India: Geography, History, Culture, Religion, Politics, Sociology, Science, Education and Economy. Sikkim. Volume ten।
- Himalayan triangle: a historical survey of British India's relations with Tibet, Sikkim, and Bhutan, 1765-1950।