सिक्किम अभियान
सिक्किम अभियान | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
सिक्किममा युद्ध को थिएटर | |||||||
| |||||||
योद्धा | |||||||
सेनापतिहरू | |||||||
वेन शुओ ल्हालु येशे नोर्बु वाङचुग | थोमस ग्राहम |
सिक्किम अभियान वर्तमान उत्तरपूर्वी भारतको सिक्किमबाट तिब्बती सेनाहरूलाई निष्कासन गर्नको लागि १८८८ को ब्रिटिस सैन्य अभियान थियो। द्वन्द्वको जरा सिक्किममा आधिपत्यको लागि ब्रिटिस-तिब्बती प्रतिस्पर्धामा निहित थियो। तिब्बतसँग सिक्किमको सम्बन्धको लामो इतिहास थियो। बुद्ध धर्म राज्य धर्म थियो र यसका छोग्याल शासकहरू भुटानलाई एकीकरण गर्ने तिब्बती सन्त शब्द्रुङ नगावाङ नामग्यालबाट आएका थिए।
कारणहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]१९औँ शताब्दीको पहिलो भागमा, ब्रिटिसहरूले सन् १८६१ मा ब्रिटिसहरूसँग तुम्लोङको सन्धिमा हस्ताक्षर गरेर हिमालय र सिक्किमसम्म आफ्नो प्रभाव विस्तार गरे। ब्रिटिसहरूले नेपाल, सिक्किम र भुटानसँग सम्बन्ध स्थापना गरेपछि, तिब्बती प्रभाव घट्दै गयो र ल्हासा र पेकिङमा। यो डर थियो कि यदि निर्विरोध छोडियो भने, ब्रिटिसहरूले सिक्किम हुँदै तिब्बतमा अतिक्रमण गर्नेछन्।[१]
सिक्किमको ९औँ छोग्याल थुतोब नामग्यालले आध्यात्मिक नेतृत्वको लागि दलाई लामालाई हेरे र उनको शासनकालमा तिब्बती सरकारले सिक्किममा राजनीतिक प्रभाव पुन: प्राप्त गर्न थाल्यो। सन् १८६१ को सन्धि अन्तर्गत, चोग्याललाई तिब्बतमा तीन महिना भन्दा बढी बिताउन प्रतिबन्ध लगाइएको थियो तर उनले यो प्रावधानलाई बारम्बार बेवास्ता गरे र सन् १८८७ मा, तिब्बतमा लगभग दुई वर्ष बसेपछि उनले लेफ्टिनेन्ट-गभर्नरसँग भेट्न दार्जिलिङ जान अस्वीकार गरे। ल्हासाको अम्बानले उनलाई त्यसो गर्न निषेध गरेको तर्क गर्दै। यसैबीच, उनले सङ्कलन गरेको राजस्व चुम्बीमा पठाउन आदेश दिएका थिए, सिक्किम नफर्कने उनको मनसायको स्पष्ट सङ्केत हो।[१]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ १.० १.१ Paget, William Henry (१९०७), Frontier and Overseas Expeditions from India, Simla: Government Monotype Press – archive.orgद्वारा।