चिलिमे (चरा)
| चिलिमे चरा Ithaginis cruentus | |
|---|---|
| |
| वैज्ञानिक वर्गीकरण | |
| जगत: | जन्तु जगत
|
| सङ्घ: | हाड भएका
|
| वर्ग: | |
| गण: | |
| कुल: | |
| उपकुल: | |
| वंश: | Ithaginis Wagler, 1832
|
| प्रजाति: | I. cruentus
|
| वैज्ञानिक नाम | |
| Ithaginis cruentus (Hardwicke, 1821) | |
| पर्याय | |
|
Ithaginis cruentatus | |
चिलिमे कालिज परिवारको एक प्रजाति हो। यो एक अपेक्षाकृत सानो, छोटो पुच्छर भएको चरा हो जुन व्यापक रूपमा पूर्वी हिमालयका भारत, नेपाल, भुटान, चीन र उत्तरी म्यानमारमा पाइन्छ। यसको जनसङ्ख्याको प्रवृत्ति बिस्तारै घट्दै गएको देखिन्छ, त्यसैले सन् २००९ मा अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घको रातो सूचीमा यस प्रजातिलाई कम चासोको रूपमा मूल्याङ्कन गरिएको छ।[१]
चिलिमे भारतीय राज्य सिक्किमको राष्ट्रिय प्रतीक हो।[२]
विवरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]
चिलिमेको आकार सानो हुन्छ। यसको लम्बाई लगभग १७ इन्च (४३ सेन्टिमिटर) हुन्छ। यो छोटो, बलियो कालो ठुँड, आँखाको बीचमा प्वाँख, र विभिन्न रङको प्वाँखको सानो शिखा हुन्छ। सेतो धर्साको साथ माथिको प्वाँखको रङ गाढा खरानी हुन्छ। पखेटाका आवरणहरू हरियो रङ सहित विभिन्न रङ्गका हुन्छन्। भाले र पोथी दुवैको खुट्टा रातो हुन्छ र आँखाको वरिपरि नाङ्गो छालाको छुट्टै रिङ हुन्छ जुन सामान्यतया रातो रङको हुन्छ, तर केही उपप्रजातिहरूमा सुन्त रङको हुन्छ। पोथीहरू अधिक समान रूपमा रङ्गीन हुन्छन्।[३]
वितरण र वासस्थान
[सम्पादन गर्नुहोस्]नेपाल, सिक्किम, उत्तरी म्यानमार, तिब्बत र मध्य र दक्षिण-मध्य चीनका पहाडहरूमा यसको उल्लेख्य बसोबास रहेको पाइन्छ जहाँ यस प्रजाति कोणधारी वा मिश्रित जङ्गल र हिमरेखा नजिकका क्षेत्रहरू रूचाउँछन्। तिनीहरू मौसमको आधारमा आफ्नो दायरा सार्छन्, र गर्मीको समयमा उच्च उचाइमा पाइन्छन्। शरद ऋतु र जाडो याममा हिउँ पर्ने क्रम बढेसँगै यिनीहरू तल्लो उचाईमा सर्छन्।[४]
संरक्षण
[सम्पादन गर्नुहोस्]यस प्रजातिलाई हाल सङ्घले रातो सूचीमा कम चासोको रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ।[१][५] यद्यपि, आधाभन्दा बढी जनसङ्ख्या बासस्थानको क्षति र विखण्डन, अवैध शिकार र मानव अशान्तिको कारण खतरामा रहेको मानिन्छ।[६] दक्षिण पश्चिम चीनमा यसको अधिकांश वितरण दायरा पान्डाको वासस्थानसँग जोडिएको छ। यसले भुइँमा गुँड बनाउने र अपेक्षाकृत लामो प्रजनन अवधिले गर्दा यसलाई विशेष गरी जनावरहरूद्वारा कुल्चने र वासस्थानको ह्रासको लागि असुरक्षित बनाउँदछ।[७]
तस्विर सङ्ग्रह
[सम्पादन गर्नुहोस्]-
-
-
-
-
-
-
Kuser's Blood Partridge -
Northern Blood Partridge -
Sikhim Himalayan Blood Partridge -
हिमालय चिलिमे
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ १.० १.१ १.२ BirdLife International (२००९), "Ithaginis cruentus", अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घको रातो सूची संस्करण 2010.4, अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ।
- ↑ Kazmierczak, K.; Singh, R. (१९९८), A Birdwatchers' Guide to India, London, UK: Prion, पृ: १३७, आइएसबिएन 978-1-871104-08-0।
- ↑ Hardwicke, T. (१८२१), "Descriptions of a Wild Dog of Sumatra, a new Species of Viverra, and a new Species of Pheasant.", The Transactions of the Linnean Society of London (Linnean Society of London) XIII: 235–238।
- ↑ Johnsgard, P. A. (1999) The Pheasants of the World: Biology and Natural History. Washington, D.C: Smithsonian Institution Press
- ↑ Fan, F.; Bu, H.; McShea, W.J.; Shen, X.; Li, B.V.; Li, S. (२०२०), "Seasonal habitat use and activity patterns of blood pheasant Ithaginis cruentusbe in the presence of free-ranging livestock", Global Ecology and Conservation 23: e01155, डिओआई:10.1016/j.gecco.2020.e01155।
- ↑ Wei, W.; Swaisgood, R. R.; Dai, Q.; Yang, Z.; Yuan, S.; Owen, M. A.; Pilfold, N. W.; Yang, X.; Gu, X.; Zhou, H.; Han, H.; Zhang, J.; Hong, M.; Zhang, Z. (२०१८), "Giant panda distributional and habitat-use shifts in a changing landscape", Conservation Letters 11 (6): e12575, डिओआई:10.1111/conl.12575।
- ↑ Jia, C.-X.; Sun, Y.-H.; Swenson, J. E. (२०१०), "Unusual Incubation Behavior and Embryonic Tolerance of Hypothermia by the Blood Pheasant (Ithaginis cruentus)", The Auk 127 (4): 926–931, डिओआई:10.1525/auk.2010.09254।
बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]