जिग्मे दोर्जी वाङचुक
जिग्मे दोर्जी वाङचुक | |
|---|---|
| ड्रुक ग्याल्पो | |
.jpg) जिग्मे दोर्जी वाङचुक | |
| भुटानको राजा | |
| शासनकाल | ३० मार्च १९५२ – २१ जुलाई १९७२ |
| राज्याभिषेक | २७ अक्टोबर १९५२ |
| पूर्वाधिकारी | जिग्मे वाङचुक |
| उत्तराधिकारी | जिग्मे सिङगे वाङचुक |
| जन्म | २ मे १९२८ |
| मृत्यु | २१ जुलाई १९७२ (उमेर ४४) |
| सन्तान | जिग्मे सिङगे वाङचुक |
| घराना | वाङचुक वंश |
| बाबु | जिग्मे वाङचुक |
| धर्म | बौद्ध धर्म |
जिग्मे दोर्जी वाङचुक भुटानका तेस्रो राजा थिए। उनले भुटानलाई बाहिरी संसारका लागि खोल्न थाले, आधुनिकीकरण गर्न थाले र प्रजातन्त्रीकरणको दिशामा पहिलो कदम चालेका थिए।[१]
जीवनी[सम्पादन गर्नुहोस्]
जिग्मे दोर्जी वाङचुकको जन्म सन् १९२८ मा ट्रोङ्साको थ्रूपाङ दरबारमा भएको थियो।[२] सानै उमेरमा, उनले आफ्नो बुबा राजाको शाही दरबारमा शिष्टाचार र नेतृत्वमा सिकाएका थिए।[३] वाङचुकले कालिम्पोङमा बेलायती शैलीमा शिक्षा पाएका थिए र अध्ययन भ्रमण र स्कटल्याण्ड र स्विट्जरल्याण्ड जस्ता धेरै विदेशी देशहरूमा बसेका थिए जहाँबाट उनले भुटानलाई उपयुक्त अनुकूलनका साथ विकास गर्न प्रेरणा दिए।[३]
अर्को वर्ष, कुएन्गा राब्तेन दरबारमा बुबा जिग्मे वाङचुकको मृत्यु भएपछि जिग्मे दोर्जी वाङचुक राजा भए।[४] पुनाखा जोङमा २७ अक्टोबर १९५२ मा राज्याभिषेक भएको थियो।[४] जुलाई १९७२ मा समाप्त भएको उनको २० वर्षको शासनकालमा, भुटानी समाजको आधारभूत पुनर्संरचना सुरु भयो।[५] वाङचुकले समाज र सरकारको पुनर्गठन मात्र गरेनन्, भुटानको सार्वभौमसत्ता र सुरक्षालाई पनि सुदृढ पारेका थिए।[५]
जुलाई १९७२ मा, वाङचुक यस अवस्थाको उपचारको लागि नैरोबी गए, तर यस भ्रमणको क्रममा उनको अचानक मृत्यु भयो।[६] राजाको शवलाई त्यसपछि भुटान फर्काइयो र त्यहाँ दाहसंस्कार गरियो।[७]
सम्मान[सम्पादन गर्नुहोस्]
राष्ट्रिय सम्मान[सम्पादन गर्नुहोस्]
भुटान:
भुटानको रोयल अर्डरको ग्रान्ड मास्टर (सन् १९६६)
विदेशी सम्मान[सम्पादन गर्नुहोस्]
बङ्गलादेश:
बङ्गलादेश मुक्ति युद्ध सम्मान (मरणोपरांत) प्राप्तकर्ता (२७/०३/२०१२)[८]
भारत:
कमल सजावट को प्राप्तकर्ता (२६/०१/१९५४)[९]
संयुक्त अधिराज्य:
राजा जर्ज पाँचौं रजत जयन्ती पदक प्राप्तकर्ता (०६/०५/१९३५)
राजा जर्ज छैठौं राज्याभिषेक पदक प्राप्तकर्ता (१२/०५/१९३७)
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ "WANGCHUCK DYNASTY. 100 Years of Enlightened Monarchy in Bhutan. Lham Dorji", मूलबाट २०१८-०७-०५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१७-०५-०१।
- ↑ Tshewang, Lopen Pema (१९९४), 'Brug gi rgyal rabs: 'Brug gsal ba'i sgron me, Thimphu: National Library।
- ↑ ३.० ३.१ Michael, Aris (२००५), The Raven Crown: The Origins of Buddhist Monarchy in Bhutan (2 संस्करण), Chicago: Serindia Publications, आइएसबिएन 978-1932476217।
- ↑ ४.० ४.१ Michael, Aris (२००५), The Raven Crown: The Origins of Buddhist Monarchy in Bhutan (2 संस्करण), Chicago: Serindia Publications, आइएसबिएन 978-1932476217।
- ↑ ५.० ५.१ dpal ‘brug zhib ‘jug lte ba (२००८), 'brug brgyd 'zin gyi rgyel mchog gsum pa mi dwang 'jigs med rdo rjé dwang phyug gi rtogs brjod bzhugs so (The Biography of the Third King of Bhutan), Thimphu: The Centre for Bhutan Studies, आइएसबिएन 978-99936-14-49-4।
- ↑ "Patron Kings Part XI: King Jigme Dorji Wangchuck of Bhutan", Khyentse Foundation, मूलबाट २०२१-११-११-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२१-११-११। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०२१-११-११ मिति
- ↑ "Jigme Dorji Wangchuck Is Dead; King of Tiny Himalayan Bhutan", New York Times, १९७२-०७-२३, मूलबाट २०२१-११-११-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०२१-११-११।
- ↑ "Third Druk Gyalpo honored by Bangladesh", मूलबाट २०१९-०८-२४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१९-०८-२४।
- ↑ "Times Content", मूलबाट २०१६-०९-२०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २०१६-०९-१४।