परिपूरक कोण
परिपूरक कोण ज्यामितिको एउटा अवधारणा हो जसमा दुई कोणहरूको योग १८० डिग्री हुन्छ। परिपूरक कोणहरूलाई प्रायः समकोण त्रिभुज र चतुर्भुजहरूको अध्ययनमा उपयोग गरिन्छ।
परिभाषा
[सम्पादन गर्नुहोस्]यदि दुई कोणहरूको योग १८०° हुन्छ भने तिनीहरूलाई परिपूरक कोण भनिन्छ। उदाहरणका लागि, यदि कोण A = ११०° छ भने, कोण B = ७०° हुनुपर्छ, किनकि ११०° + ७०° = १८०°।
त्रिभुजमा परिपूरक कोण
[सम्पादन गर्नुहोस्]त्रिभुजमा तीनवटा कोणहरूको योग १८०° हुन्छ। यदि त्रिभुजको कुनै दुई कोणहरूको योग १८०° छ भने तिनीहरू परिपूरक हुन्छन्। समकोण त्रिभुजमा, बाँकी दुई कोणहरूको योग ९०° हुन्छ, जसलाई समपूरक कोण भनिन्छ।
चतुर्भुजमा परिपूरक कोण
[सम्पादन गर्नुहोस्]चतुर्भुजमा कोणहरूको कुल योग ३६०° हुन्छ। यदि कुनै दुई कोणहरूको योग १८०° छ भने तिनीहरू परिपूरक हुन्छन्। आयत (Rectangle) र वर्ग (Square) मा कुनाकानी पर्ने कोणहरू परिपूरक हुन्छन्।
परिपूरक कोण गणना गर्ने तरिका
[सम्पादन गर्नुहोस्]परिपूरक कोण गणना गर्न: परिपूरक कोण = १८०° - दिइएको कोण। उदाहरण: यदि कोण A = १३०° छ भने, कोण B = १८०° - १३०° = ५०°।
परिपूरक र समपूरक कोण बीचको भिन्नता
[सम्पादन गर्नुहोस्]- समपूरक कोण: दुई कोणहरूको योग ९०°। - परिपूरक कोण: दुई कोणहरूको योग १८०°।
उदाहरणहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- कोण A = १२०° छ भने, परिपूरक कोण B = ६०°। - कोण A = ८५° छ भने, परिपूरक कोण B = ९५°।
प्रयोगहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- इञ्जिनियरिङ: पुलहरू र भवनहरूको डिजाइन गर्दा परिपूरक कोणहरूको गणना गरिन्छ। - आर्किटेक्चर: भित्ता र संरचना निर्माणमा परिपूरक कोणहरू आवश्यक पर्छन्। - ग्राफिक्स: लोगो र कलात्मक संरचनामा सन्तुलन राख्न परिपूरक कोणहरू प्रयोग गरिन्छ।
अभ्यास समस्याहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]१. कोण A = १०५° छ भने, परिपूरक कोण कति हुन्छ? २. एउटा कोण ६५° छ भने, यसको परिपूरक कोण पत्ता लगाउनुहोस्।
निष्कर्ष
[सम्पादन गर्नुहोस्]परिपूरक कोण ज्यामितिको आधारभूत अवधारणा हो जसले कोणहरूको सम्बन्ध स्पष्ट पार्छ। त्रिभुज र चतुर्भुज जस्ता बहुभुजहरूको अध्ययनमा परिपूरक कोणको भूमिका महत्त्वपूर्ण हुन्छ।
This page was last edited by UserOld''