महावेली नदी
| महावेली नदी මහවැලි ගඟ மகாவலி ஆறு | |
|---|---|
 गम्पोला भएर बग्दै महावेली नदी | |
 श्रीलङ्काको नक्सामा महावेली नदी | |
| स्थान | |
| देश | श्रीलङ्का |
| भौतिक विषेशताहरू | |
| स्रोत | |
| • स्थान | होर्टन प्लेन्स राष्ट्रिय निकुञ्ज[१] |
| मुख | बङ्गालको खाडी |
• स्थान | त्रिन्कोमाली खाडी |
• भौगोलिक निर्देशाङ्क | ०८°२७′३४″उ॰ ८१°१३′४६″पू॰ / ८.४५९४४°N ८१.२२९४४°Eनिर्देशाङ्कहरू: ०८°२७′३४″उ॰ ८१°१३′४६″पू॰ / ८.४५९४४°N ८१.२२९४४°E |
| लम्बाइ | ३३५ किमी (२०८ माइल) |
| जलाधारकाे क्षेत्रफल | १०,४४८ किमी २ |
| जलाधारका विशेषताहरू | |
| सहायक नदीहरू | |
| • बायाँ | अम्बन गङ्गा |
| • दायाँ | कोठमाले नदी |
महावेली नदी (सिंहली: මහවැලි ගඟ; शाब्दिक "महान बालुवा नदी"; तमिल: மகாவலி ஆறு [महावाली गङ्गाई])[२] ३३५ किलोमिटर (२०८ माइल) लामो नदी हो जुन श्रीलङ्काको सबैभन्दा लामो नदीको रूपमा रहेको छ। यसमा १०,४४८ वर्ग किलोमिटर (४,०३४ वर्ग माइल) को जलाधार छ, जुन देशको सबैभन्दा ठुलो हो, जसले टापुको कुल क्षेत्रफलको लगभग पाँचौँ भाग ओगटेको छ।[३] महावेली गङ्गा पोलवाथुरा (महाविला क्षेत्रमा), क्यान्डी जिल्लाको नवलपिटियाको किनारमा नुवारा-एलिया जिल्लाको एक दुर्गम गाउँबाट हट्टन ओया र कोटमाले ओयालाई जोड्दै सुरु हुन्छ। यो नदी त्रिन्कोमाली खाडीको दक्षिणपश्चिमी भागमा बङ्गालको खाडीमा पुग्छ। खाडीमा धेरै पनडुब्बी घाटीहरू मध्ये पहिलो समावेश छ, जसले त्रिन्कोमालीलाई संसारको सबैभन्दा राम्रो प्राकृतिक गहिरो समुद्री बन्दरगाहहरू मध्ये एक बनाउँदछ।[४]
महावेली विकास कार्यक्रमको एक भागको रूपमा नदी र यसका सहायक नदीहरू सुख्खा क्षेत्रमा सिंचाईको लागि धेरै स्थानहरूमा बाँधिएका छन्, जसमा लगभग १,००० वर्ग किलोमिटर (३८६ वर्ग माइल) भूमि सिंचाइ गरिएको छ।[५] महावेली प्रणालीका छवटा बाँधबाट उत्पादित जलविद्युत्ले श्रीलङ्काको ४० प्रतिशतभन्दा बढी विद्युत् आवश्यकता पूरा गर्छ। यस नदीको धेरै स्रोतहरू मध्ये एक कोटमाले नदी हो।[६]
श्रीलङ्कामा महावेली श्रीपाडा पर्वतबाट सुरु हुन्छ भन्ने गलत धारणा छ। महावेलीको मुहान पानी किरिगल्पोथाको होर्टन मैदान र थोटुपोला पर्वत शृङ्खलाबाट प्राप्त हुन्छ।
सहायक नदीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- नानु ओया
- पुना ओया
- पुण्डलु ओया
- कोटमाले ओया
- ह्याटन ओया
- अताबगे ओया
- निलाम्बा ओया
- नानु ओया (पेरादेनिया)
- थलाथु ओया
- हुलु गङ्गा
- हीन गङ्गा
- बेली उल ओया
- किरिन्दी ओया
- लगगल ओया
- उमा ओया
- बडुलु ओया
- कालु गङ्गा (उपनदी)
- अम्बान गङ्गा
- जिन ओया
महावेलीको सुरुवात[सम्पादन गर्नुहोस्]
महावेली नदी पोलवाथुरा/महाभिला क्षेत्रबाट सुरु हुन्छ र यसको पानीको स्रोत होर्टन प्लेन्स राष्ट्रिय निकुञ्जबाट सुरु हुन्छ।
यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ "Horton Plains National Park", International Water Management Institute, मूलबाट अगस्ट ५, २०१०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २३ नोभेम्बर २००९।
- ↑ Room, Adrian (२००१-०५-०१), Placenames of the World, McFarland & Company, आइएसबिएन 0-7864-1814-1।
- ↑ "Sri Lanka. Water Report 37, 2012", Aquastat (अङ्ग्रेजीमा), FAO, २०१२, अन्तिम पहुँच ३० सेप्टेम्बर २०१९। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १४ अप्रिल २०२१ मिति
- ↑ Stoddart, David (१९९६-१२-२६), Process and Form in Geomorphology, Routledge, आइएसबिएन 0-415-10527-7।
- ↑ Barry, D. (२००१-०६-०७), Knowledge of the Land, Oxford University Press, आइएसबिएन 0-19-829601-0।
- ↑ Mahaweli Ganga
बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
