सिंहली भाषा

सिंहली
සිංහල सिंहला
मूलभाषी	श्रीलङ्का
रैथाने(हरू)	सिंहली जाति
मातृभाषी वक्ता	१.६ करोड
भाषा परिवार	भारोपेली भाषा परिवार आर्य इरानेली आर्य दक्षिणी आर्य द्वीपीय आर्य सिंहली
लिपि	सिंहली लिपि
सरकारी दर्जा
आधिकारिक भाषा	श्रीलङ्का
भाषा सङ्केतहरू
आइएसओ ६३९-१	si
आइएसओ ६३९-२	sin
आइएसओ ६३९-३	sin
श्रीलङ्कामा सिंहली भाषी जिल्लाहरू, गाढा नीलो: सिंहली मुख्यतया बोलिने, हल्का नीलो: सिंहली अन्य भाषाहरूको साथमा बोलिने भाषा हो।

सिंहली भाषा (සිංහල) एक आर्य भाषा हो जुन मुख्यतया श्रीलङ्काका सिंहली जातिहरूले बोल्ने गर्दछ, जसले टापुमा सबैभन्दा ठुलो जातीय समूह बनाउँछ, जसको सङ्ख्या लगभग १.६ करोड छ। सिंहलीलाई श्रीलङ्काका अन्य जातीय समूहहरूले पनि पहिलो भाषाको रूपमा बोल्ने गरिन्छ। यो सिंहली लिपि प्रयोग गरेर लेखिएको हो, जुन दक्षिण भारतको ग्रन्थ लिपिसँग नजिकको ब्राह्मि लिपि हो। सिंहली श्रीलङ्काको आधिकारिक र राष्ट्रिय भाषाहरू मध्ये एक हो। पालीको साथसाथै थेरवाद बौद्ध साहित्यको विकासमा पनि यसले ठुलो भूमिका खेलेको थियो।

नामकरण

सिंहली संस्कृत सिंह बाट व्युत्पन्न भएको हो, शाब्दिक रूपमा "सिंह", जसको अर्थ "सिंहहरूको वासस्थान" हो, पहिलेको श्रीलङ्काको इतिहासमा सिंहहरूको प्रचलनलाई सङ्केत गर्दछ।

इतिहास

पाली भाषामा लेखिएको इतिहास महावंश अनुसार, वङ्ग राज्यका राजकुमार विजय र उनको दल श्रीलंकामा पाण्ड्य राज्यका पछि बसोबास गर्नेहरूसँग विलय भएको थियो।

ऐतिहासिक विकासका चरणहरू

सिंहलीको विकासलाई चार कालखण्डमा विभाजन गरिएको छ:

• सिंहली प्राकृत
• आदिम सिंहली
• मध्यकालीन सिंहली
• आधुनिक सिंहली

लिपि

सिंहली लिपि, सिंहली होडिया, पुरातन ब्राह्मी लिपिमा आधारित छ, जस्तै अधिकांश भारतीय लिपिहरू हुन्। सिंहली लिपि दक्षिण भारतीय ग्रन्थ लिपिसँग नजिकबाट सम्बन्धित छ र खमेर लिपिले सम्बन्धित कदम्ब लिपिबाट तत्वहरू लिइएको छ।

नमुना पाठ

सिंहली भाषामा मानव अधिकार सम्बन्धी विश्वव्यापी घोषणा पत्रको धारा १:

सिंहली लिपिमा सिंहली

1 වන වගන්තිය: සියලූ මනුෂ්‍යයෝ නිදහස්ව උපත ලබා ඇත. ගරුත්වයෙන් හා අයිතිවාසිකම්වලින් සමාන වෙති. යුක්ති අයුක්ති පිළිබඳ හැඟීමෙන් හා හෘදය සාක්ෂියෙන් යුත් ඔවුනොවුන්වුන්ට සැළකිය යුත්තේ සහෝදරත්වය පිළිබඳ හැඟීමෙනි.

अनुवाद नेपालीमा

धारा १. सबै व्यक्तिहरू जन्मजात स्वतन्त्र हुन् ती सबैको समान अधिकार र महत्व छ। निजहरूमा विचार शक्ति र सद्विचार भएकोले निजहरूले आपसमा भातृत्वको भावनाबाट व्यवहार गर्नु पर्छ।