किश्तवाडी भाषा
| किश्तवाडी | |
|---|---|
| |
  | |
| मूलभाषी | जम्मु र कश्मीर |
| रैथाने(हरू) | किश्तवाडी |
| मातृभाषी वक्ता | ४०,००० (२०११ को जनगणना) |
| भाषा सङ्केतहरू | |
| आइएसओ ६३९-३ | – |
| ग्लोटोलग | kish1245[१] |
किश्तवाडी एक उत्तरी आर्य भाषा हो जुन कश्मीरी भाषासँग नजिकबाट सम्बन्धित छ, छिमेकी पश्चिमी पहाडी भाषा परिवारहरूको बलियो प्रभावको साथ। यो जम्मु र कश्मीर (केन्द्र शासित प्रदेश), भारतको जम्मू विभाग किश्तवाड जिल्लामा हिन्दुहरूले बोल्ने गरिन्छ।
उत्पत्ति
[सम्पादन गर्नुहोस्]किश्तवाडीको उत्पत्ति प्राकृत भएको हो-जुन प्राचीन कालमा आम मानिसहरूले बोल्ने भाषा थियो। साहित्यिक भाषा संस्कृत थियो जसको प्राकृत घनिष्ठ सम्बन्ध छ। यसलाई सुविधापूर्वक कस्मिरी भाषाको भगिनी भाषा भन्न सकिन्छ, किनकि दुवै संस्कृत धेरै सरल प्राकृत उत्पन्न भएको हो।
किश्तवाडीलाई अन्य भाषा र बोलीहरूका शब्द र वाक्यांशहरूको मिश्रणबाट सुरक्षित गरिएको छ। यद्यपि, पुरानो समयमा किश्तवाडका आम मानिसले बोल्ने मूल प्राकृतले डोगरी, पन्जाबी र फारसी भाषाहरू केही शब्दहरू अवशोषित गरेको छ तर सीमित हदसम्म। किश्तवाडीको वर्तमान रूप प्राकृत, पाली वा संस्कृतको प्रत्यक्ष परिणाम हो।
वक्ता
[सम्पादन गर्नुहोस्]भारतको सन् १९११ को जनगणना अनुसार किश्तवाडी भाषा बोल्नेहरूको सङ्ख्या ७,४६४ थियो।
लिपि
[सम्पादन गर्नुहोस्]किश्तवाडी भाषा लेख्नको लागि टाकरी लिपिको एक विशेष रूप प्रयोग गरिन्छ; साथै त्यहाँ मानक हिज्जे न त एक सुसंगत हिज्जे जस्तो देखिदैन।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ ह्यामरस्ट्रोम, ह्याराल्ड; फोर्केल, रोबर्ट; हास्पेलमाथ, मार्टिन, सम्पादकहरू (२०१७), "किश्तवाडी", ग्लोटोलग ३.०, जेना, जर्मनी: मानव इतिहासको विज्ञानको लागि म्याक्स प्लांक संस्थान।
- ↑ "Census of India 2011: Language", Government of India, पृ: ७।
- ↑ "C-16 Population By Mother Tongue", Census of India 2011, Office of the Registrar General।