जुम्ली खस भाषा
स्वरूप
जुम्ली खस भाषा | |
---|---|
जुम्ली खस | |
क्षेत्र | नेपाल |
मातृभाषी वक्ता | ४०,००० |
भारोपेली भाषा परिवार
| |
आञ्चलिक भाषाहरू |
|
देवनागरी लिपि | |
भाषा सङ्केतहरू | |
आइएसओ ६३९-३ | jml |
ग्लोटोलग | juml1238 [१] |
जुम्ली वा जुम्ली खस नेपालको एक आर्य भाषा हो जुन नेपालीसँग घनिष्ठ रूपमा सम्बन्धित छ। यो मुख्यतया नेपालको कर्णाली प्रदेशमा बोलिने गरिन्छ। भाषालाई कहिलेकाहीँ नेपाली भाषाको बोलीको रूपमा उल्लेख गरिएको छ तर नेपाल सरकारले जुम्लीलाई फरक भाषाको रूपमा लिन्छ र नेपालको एघारौँ राष्ट्रिय जनगणना, २०६८ ले ८५१ मा स्थानीय भाषा बोल्नेहरूको सङ्ख्या राखेको छ। खस भाषालाई नेपाली भाषाको मातृभाषाको रूपमा चिनिन्छ।[३]
बोलीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]कर्णालीका केही खस भाषाका उपभाषिकाहरू :
- असी दराली उप-भाषिका
- त्रिविकोटी उप-भाषिका
- रासकोटी उप-भाषिका
- मुहु उप-भाषिका[४]
लिपि
[सम्पादन गर्नुहोस्]जुम्ली खस भाषाले देवनागरी लिपि प्रयोग गर्छ।
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]खस भाषालाई नेपालीको मातृभाषा मानिन्छ। कर्णाली प्रदेशको सिन्जा उपत्यकामा भाषाको विकास भएको मानिन्छ।[५]
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ ह्यामरस्ट्रोम, ह्याराल्ड; फोर्केल, रोबर्ट; हास्पेलमाथ, मार्टिन, सम्पादकहरू (२०१७), "Jumli", ग्लोटोलग ३.०, जेना, जर्मनी: मानव इतिहासको विज्ञानको लागि म्याक्स प्लांक संस्थान।
- ↑ ढाँचा:E21
- ↑ "Census Nepal 2021", censusnepal.cbs.gov.np, अन्तिम पहुँच २०२२-११-०२।
- ↑ "खस भाषालाई पुनर्जीवन"।
- ↑ "भाषा आयोगको लापरबाही : जुम्ली खस भाषाको अभिलेख नै छैन", भाषा आयोगको लापरबाही : जुम्ली खस भाषाको अभिलेख नै छैन (अङ्ग्रेजीमा), अन्तिम पहुँच २०२२-११-०२।