जिरेल भाषा
| जिरेल भाषा / जिर्बा केचा | |
|---|---|
| मूलभाषी | नेपाल |
| रैथाने(हरू) | जिरेल जाति |
| मातृभाषी वक्ता | १५ हजार [१] |
चिनियाँ-तिब्बती
| |
| सम्भोट, हिमाली लिपि, एवं तिब्बती | |
| सरकारी दर्जा | |
आधिकारिक भाषा |  नेपाल हिमाली, पहाडी क्षेत्र |
| भाषा सङ्केतहरू | |
| आइएसओ ६३९-३ | jul |
| ग्लोटोलग | jire1238[२] |
जिरेल भाषा नेपालमा बोलिने एक भाषा हो। विशेष गरी यो भाषा जिरेल जातिले जिरेल बस्ती रहेका ठाँउमा बोलिने भएकोले नेपालको हिमाली भेगमा यो भाषा निकै प्रचलित छ। यो जिरेल समुदायको आफ्नो अलगै भाषा हो, जसलाई हामी जिर्वा केचा भन्ने गर्दछौँ। जिरेल जातिहरूको आफ्नो छुट्टै तिब्बती मुलको भाषा छ। यो भाषाको शुद्ध उच्चारण गर्नु सक्ने लिपि भनेको सम्भोट लिपि वा हिमाली लिपि हो। जसरी संस्कृत, पाली, हिन्दी, नेपाली, भोजपुरी आदि भाषाहरूमा देवनागरी लिपिको प्रयोग गरिन्छ। त्यसरी जिरेल, तिब्बती, शेर्पा, लद्दाखी, भुटानी, भोटे आदिका भाषाहरूमा सम्भोट लिपिको प्रयोग हुने गर्दछ।
जिरेल लिपि[सम्पादन गर्नुहोस्]
| सम्भोट लिपिको चार स्वरवर्णहरू | ||||
|---|---|---|---|---|
| ཨི་ | ཨུ་ | ཨེ་ | ཨོ་ | |
| सम्भोट लिपिको तीस व्यंजन वर्णहरू | ||||
| ཀ་ | ཁ་ | ག་ | ང་ | क वर्ग |
| ཅ་ | ཆ་ | ཇ་ | ཉ་ | च वर्ग |
| ཏ་ | ཐ་ | ད་ | ན་ | त वर्ग |
| པ་ | ཕ་ | བ་ | མ་ | प वर्ग |
| ཙ་ | ཚ་ | ཛ་ | ཝ་ | च़ वर्ग |
| ཞ་ | ཟ་ | འ་ | ཡ་ | श़ वर्ग |
| ར་ | ལ་ | ཤ་ | ས་ | र वर्ग |
| ཧ་ | ཨ་ | ह वर्ग | ||
व्याकरण[सम्पादन गर्नुहोस्]
जिरेल भाषाको आफ्नै व्याकरण छ।
बाह्य कडीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
यो पनि हेर्नुहोस्[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ http://www.ethnologue.com/18/language/xsr/
- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, सम्पादकहरू (२०१७), "Jirel", Glottolog 3.0, Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History।