चाम्लिङ भाषा
चाम्लिङ नेपाल, भारत र भुटानका राई उपसमूह (दिखलीछा, मुलिहछा, दितुमाछा, मानसुङ्छा, लिपुहोछा, मलेकुङ्छा, मैढुङ, खेरासुङ, राखोमी, होरोसुङ्छा इत्यादि) मध्ये एउटा चाम्लिङ (रोडुङ) द्वारा बोलिने किराँती भाषाहरूमध्ये एक हो। वैकल्पिक प्रतिपादन र नामहरू चाम्लिङ, चाम्लिङ्ग र रोडोङ समावेश छन्। यो पूर्वी नेपालको किराँती भाषा परिवारको बान्तावा (केही बान्तवा-भाषी समुदायहरूले आफ्नो भाषा "क्यामलिंग" लाई बोलाउँछन्) र पुमा भाषाहरूसँग नजिकको सम्बन्ध छ, र यो फराकिलो चीन-तिब्बती भाषा परिवारसँग सम्बन्धित छ।चाम्लिङसँग SOV शब्द क्रम छ।
![]() | यो लेख विकिपिडियाका अन्य लेखहरूसँग नजोडिएको हुनसक्छ। (मे २०१३) |
इतिहास
चाम्लिङ भाषा प्राचीन किराँती संस्कृतिको भाषा हो, जुन दक्षिण एसियामा वैदिक काल 3500-5000 भन्दा पहिले अवस्थित थियो। किरात मुन्धुम धर्मको धार्मिक आधार र विभिन्न किराती जातिको सांस्कृतिक सम्पदाको निर्माण गर्ने मुख्य धार्मिक ग्रन्थ - मुन्धुमका महत्वपूर्ण संस्करणहरू चाम्लिङमा रचिएका छन्; त्यस्ता संस्करणहरू चाम्लिङ-भाषी जनजातिहरूका लागि विशिष्ट छन् र तिनीहरूको विशिष्ट धार्मिक अभ्यास र सांस्कृतिक पहिचानको लागि मार्गदर्शक हुन्।
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]चाम्लिङ भाषा पूर्वी सगरमाथा अञ्चल, मध्य खोटाङ जिल्ला, भोजपुर जिल्ला र उत्तरी उदयपुर जिल्लामा छरिएका क्षेत्रहरू र पूर्वी नेपालको केही जिल्लाहरू, दक्षिणपूर्वी छिमेकी भारतको सिक्किम, पहाडी सहर दार्जिलिङमा रहेका साना समुदायहरू, भारतको पश्चिम बंगाल राज्य र भुटान राज्यको कालिम्पोङले प्रयोग गर्छन्।
जनसांख्यिकी
[सम्पादन गर्नुहोस्]यसको भौगोलिक व्याप्तताको बाबजुद, चाम्लिङ बोल्नेहरूको अनुमानित संख्या लगभग 1,00,000 मात्र छ, जुन साना जनजाति र गाउँहरूमा वितरित छ। चाम्लिङ जातीय र जनजाति समुदायका धेरै व्यक्तिहरू उदयपुर जिल्लाका दुर्गम क्षेत्रहरूमा चाम्लिङ भाषा बोल्दछन्। बान्तवा जस्तै चाम्लिङ भाषालाई लोपोन्मुख भाषा मानिन्छ। धेरै समुदायहरूमा, मानिसहरूले विभिन्न प्रकारका चाम्लिङ बोल्छन् जुन नेपालको आधिकारिक भाषा नेपालीसँग मिसिएको छ। धेरैजसो चाम्लिङहरु हिन्दू धर्मको अभ्यास गर्छन् र किराँती मुन्दुम धर्लामलाई मान्छन्।
बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]अथवा यो हेर्नुहोस्