मुख्य सीमा दरार

विकिपिडिया, एक स्वतन्त्र विश्वकोशबाट
चित्र १. हिमालयको उपग्रह दृश्य। मुख्य सीमा दरार सिन्धु गङ्गा मैदानको उत्तरमा हिमनदी चुचुराहरूसँग समानान्तर चल्छ।

मुख्य सीमा दरार, जसलाई हिमालय सीमा दरार पनि भनिन्छ, हिमालयको भूगर्भीय गल्ती हो जसले हिमालय फेदसिन्धु गङ्गा मैदान बीचको सीमा परिभाषित गर्दछ। गल्ती सतहमा राम्रोसँग व्यक्त गरिएको छ त्यसैले उपग्रह चित्र मार्फत देख्न सकिन्छ। यो हिमालय विरूपण अगाडिको सबैभन्दा कान्छो र दक्षिणी दरार संरचना हो।[१]

पृष्ठभूमि[सम्पादन गर्नुहोस्]

यो मुख्य हिमालयन दरारका अन्य प्रमुख खेलहरूसँग समानान्तर चल्छ; मुख्य सीमा दरार र मुख्य केन्द्रीय दरार। बन्दा टापुदेखि म्यानमारसम्म फैलिएको सुन्दा मेगादरार मुख्य हिमालयन दरारसँग जोडिएको छ।[२] यो दोष उत्तर पश्चिम-दक्षिण पूर्व दिशामा प्रहार हुन्छ र उत्तरमा २०° देखि ३०° को कोणमा डुब्छ।[३]

मुख्य सीमा दरार हिमालय ओरोजेनिक वेजको अर्को प्रमुख दरार दोष हो जुन नत्रजीवक उपकल्पमा सक्रिय थियो। यो मेन फ्रन्टल दरारको समानान्तरमा लगभग २० किलोमिटरको दूरीमा चल्छ।[४]

चलिरहेको दर[सम्पादन गर्नुहोस्]

छोटो दर मुख्य सीमा दरारमा भिन्न हुन्छ, यी तथ्याङ्कहरूले विभिन्न स्थानहरूमा गति प्रदान गर्दछ।[५]

क्षेत्र दर (मिमी/वर्ष)
पाकिस्तान १४ ± ४ हिमालय भित्रका साना भागहरू पनि छोटो हुनका लागि जिम्मेवार छन्
उत्तरपश्चिम भारत १०-१४
नेपाल २१ ± १.५
भुटान १५-२०

सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]

  1. Paul, R.; Bhakuni, S.S., "Structural analysis of main boundary thrust and Himalayan frontal thrust around Dehra Dun, NW Himalaya: Implications of neotectonics", Summer Research Fellowship Programme of India's Science Academies, अन्तिम पहुँच २१ अक्टोबर २०२०  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २१ अक्टोबर २०२० मिति
  2. Wesnousky, S.G.; Kumar, S.; Mohindra, R.; Thakur, V.C. (१९९९), "Uplift and convergence along the Himalayan Frontal Thrust of India", Tectonics 18 (6): 967–976, डिओआई:10.1029/1999TC900026 
  3. Burgess, W.P.; Yin, A.; Dubey, C.S.; Shen, Z–K.; Kelty, T.K. (२०१२), "Holocene shortening across the Main Frontal Thrust zone in the eastern Himalaya", Earth and Planetary Science Letters, 357–358: 152–167, डिओआई:10.1016/j.epsl.2012.09.040 
  4. Mugnier, J–L.; Huyghe, P.; Chalaron, E.; Mascle, G. (१९९४), "Recent movements along the Main Boundary Thrust of the Himalayas: Normal faulting in an over-critical thrust wedge?", Tectonophysics 238 (1–4): 199–215, डिओआई:10.1016/0040-1951(94)90056-6 
  5. Burgess, W.P.; Yin, A.; Dubey, C.S.; Shen, Z–K.; Kelty, T.K. (२०१२), "Holocene shortening across the Main Frontal Thrust zone in the eastern Himalaya", Earth and Planetary Science Letters, 357–358: 152–167, डिओआई:10.1016/j.epsl.2012.09.040