श्रीलङ्काका प्रधानमन्त्रीहरूको सूची
सन् १९४७ मा सिलोनको स्वतन्त्रता भन्दा पहिले श्रीलङ्कामा १५ जना प्रधानमन्त्री बनेका छन्। सिलोनका प्रधानमन्त्री सन् १९७२ सम्म सरकारको प्रमुख थिए। सन् १९७२ मा, देशको नाम परिवर्तन गरी स्वतन्त्र, सार्वभौम र स्वतन्त्र गणतन्त्र श्रीलङ्का राखियो र त्यसपछि यो पदलाई श्रीलङ्काको प्रधानमन्त्रीको रूपमा चिनियो। सन् १९७७ मा जुनियस रिचार्ड जेवार्डेनको सरकारले मन्त्रालयलाई दुई मन्त्रालयमा विभाजन गरी रक्षा मन्त्रालय र परराष्ट्र मन्त्रालय गठन गरेपछि प्रधानमन्त्री मोदीले एकीकृत विदेश मामिला र रक्षा मन्त्रालय पनि सम्हालेका थिए।[१]
सन् १९७८ मा जयवर्धने राष्ट्रपति बनेपछि नयाँ संवैधानिक परिवर्तन हरू गरियो। कार्यकारी राष्ट्रपतिको पद प्रस्तुत गरियो, जसको परिणामस्वरूप प्रधानमन्त्रीको शक्ति कम भयो। राष्ट्रपति राष्ट्रप्रमुख र प्रमुख कार्यकारी बने र प्रधानमन्त्री कमजोर सरकार प्रमुख बने।
श्रीलङ्काको वर्तमान संविधानअनुसार प्रधानमन्त्री मन्त्रिपरिषद्को कामकाजको नेता हुनुका साथै राष्ट्रपतिको डेपुटीको रूपमा पनि काम गर्छन्। यदि कुनै राष्ट्रपतिको मृत्यु भएमा, प्रधानमन्त्री कार्यवाहक राष्ट्रपति बन्छ जबसम्म संसदले उत्तराधिकारी को चयन गर्न को लागि बैठक गर्दैन वा नयाँ राष्ट्रपति को चयन को लागि नयाँ चुनाव हुन सक्छ। सन् १९९३ मा राष्ट्रपति रणसिंघे प्रेमदासाको हत्या भएपछि प्रधानमन्त्री दिनगिरी बान्दा विजेतुंगाले राष्ट्रपतिको कार्यभार सम्हालेका थिए।[२]
२८ अप्रिल २०१५ मा, संसदले श्रीलङ्काको संविधानमा १९औँ संशोधनलाई अनुमोदन गरेको थियो जसले प्रधानमन्त्रीलाई सरकारको शक्ति प्रदान गर्दछ, जबकि राष्ट्रपति राष्ट्रप्रमुख, क्याबिनेटको प्रमुख र कमान्डर-इन-चीफ रहन्छन्।[३]
सन् १९४७ मा प्रधानमन्त्री भएयता १४ जना प्रधानमन्त्री बनेकामा एक जनाले चार पटक, दुई जनाले तीनपटक र दुई जनाले दुई पटक प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारी सम्हाल्नुभएको छ। ६ जना प्रधानमन्त्री हरू देशको राष्ट्रपति बनेका छन्।
सूची
[सम्पादन गर्नुहोस्]क्र.सं | चित्र | नाम | पदभार सम्हालेको |
पदभार छोडेको |
कार्यकाल |
---|---|---|---|---|---|
१ | डन स्टीफन सेनानायके | २४ सेप्टेम्बर १९४७ | २२ मार्च १९५२ | ४ वर्ष ५ महिना २७ दिन | |
२ | डडले सेनानायके | २६ मार्च १९५२ | १२ अक्टोबर १९५३ | १ वर्ष ६ महिना १६ दिन | |
३ | जोन कोटेलवाला | १२ अक्टोबर १९५३ | १२ अप्रिल १९५६ | २ वर्ष ६ महिना | |
४ | सोलोमोन बन्दरानाइके | १२ अप्रिल १९५६ | २६ सेप्टेम्बर १९५९ | ३ वर्ष ५ महिना १४ दिन | |
५ | विजेयानन्द दहनायके | २६ सेप्टेम्बर १९५९ | २० मार्च १९६० | ५ महिना २३ दिन | |
(२) | डडले सेनानायके | २१ मार्च १९६० | २१ जुलाई १९६० | ४ महिना | |
६ | सिरिमावो बन्दरानाइके | २१ जुलाई १९६० | २५ मार्च १९६५ | ४ वर्ष ८ महिना ४ दिन | |
(२) | डडले सेनानायके | २५ मार्च १९६५ | २९ मे १९७० | ५ वर्ष २ महिना ४ दिन | |
(६) | सिरिमावो बन्दरानाइके | २९ मे १९७० | २३ जुलाई १९७७ | ७ वर्ष १ महिना २४ दिन | |
७ | जुनियस रिचर्ड जयवर्धने | २३ जुलाई १९७७ | ४ फेब्रुअरी १९७८ | ६ महिना १२ दिन | |
८ | रणसिंघे प्रेमदास | ६ फेब्रुअरी १९७८ | २ जनवरी १९८९ | १० वर्ष १० महिना र २७ दिन | |
९ | डिङ्गिरि बन्द विजेतुङ्गा | ६ मार्च १९८९ | ७ मे १९९३ | ४ वर्ष २ महिना १ दिन | |
१० | रणिल विक्रमासिङ्घे | ७ मे १९९३ | १९ अगस्ट १९९४ | १ वर्ष ३ महिना १२ दिन | |
११ | चन्द्रिका कुमारतुङ्गा | १९ अगस्ट १९९४ | १२ नोभेम्बर १९९४ | २ महिना २४ दिन | |
(६) | सिरिमावो बन्दरानाइके | १४ नोभेम्बर १९९४ | ९ अगस्ट २००० | ५ वर्ष ८ महिना २६ दिन | |
१२ | रत्नसिरी विक्रमनायके | १० अगस्ट २००० | ७ डिसेम्बर २००१ | १ वर्ष ३ महिना २७ दिन | |
(१०) | रणिल विक्रमासिङ्घे | ९ डिसेम्बर २००१ | ६ अप्रिल २००४ | २ वर्ष ३ महिना २८ दिन | |
१३ | महिन्दा राजपाक्षे | ६ अप्रिल २००४ | १९ नोभेम्बर २००५ | १ वर्ष ७ महिना १३ दिन | |
(१२) | रत्नसिरी विक्रमनायके | १९ नोभेम्बर २००५ | २१ अप्रिल २०१० | ४ वर्ष ५ महिना २ दिन | |
१४ | दिसानायक मुडियान्सेलगे जयरत्ने | २१ अप्रिल २०१० | ९ जनवरी २०१५ | ४ वर्ष ८ महिना १९ दिन | |
(१०) | रणिल विक्रमासिङ्घे | ९ जनवरी २०१५ | २६ अक्टोबर २०१८ | ३ वर्ष ९ महिना १७ दिन | |
(१३) | महिन्दा राजपाक्षे | २६ अक्टोबर २०१८ | १५ डिसेम्बर २०१८ | १ महिना १९ दिन | |
(१०) | रणिल विक्रमासिङ्घे | १६ डिसेम्बर २०१८ | २१ नोभेम्बर २०१९ | ११ महिना ५ दिन | |
(१३) | महिन्दा राजपाक्षे | २१ नोभेम्बर २०१९ | ९ मे २०२२ | २ वर्ष ५ महिना १८ दिन | |
(१०) | रणिल विक्रमासिङ्घे | १२ मे २०२२ | २१ जुलाई २०२२ | २ महिना ९ दिन | |
१५ | दिनेश गुणवर्द्धना | २२ जुलाई २०२२ | पदाधिकारी | - |
सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ V.S. Sambandan (2005-11-22). "Ratnasiri Wickremanayake appointed Sri Lankan Premier" वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण १० नोभेम्बर २०१२ मिति. The Hindu. Retrieved 2008-10-04.
- ↑ "Sri Lanka: 19A to the Constitution passed in parliament"। वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०२०-११-२१ मिति
- ↑ Wanniarachchi, Lakruwan, "Sri Lanka's new president gets down to mending ties", 10 January 2015, Business Insider AFP, मूलबाट १३ जनवरी २०१५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच १० जनवरी २०१५।