हैदराबाद
हैदराबाद
హైదరాబాద్ حیدرآباد | |
---|---|
![]() शीर्ष बायाँबाट दक्षिणातर्फ: चारमीनार, लैंको हिल्स, हुसैन सागर, गोलकुंडा का किला, चौमुहल्ला पैलेस एवं बिरला मन्दिर। | |
उपनाम: मोतिहरूको शहर | |
देश | ![]() |
राज्य | तेलङ्गाना |
क्षेत्र | डेक्कन |
जिला | हैदराबाद जिला, रंगारेड्डी जिला और मेदक जिला |
स्थापित | १५९१ ईस्वी |
संस्थापक | मोहम्मद कुली कुतुब शाह |
सरकार | |
• प्रकार | मेयर परिषद |
• अङ्ग | ग्रेटर हैदराबाद नगर निगम हैदराबाद महानगर विकास प्राधिकरण |
• सांसद | बंडारू दत्तात्रेय और असादुद्दीन ओवैसी |
• महापौर | मोहम्मद माजिद हुसैन |
• पुलिस आयुक्त | एम॰ महेन्द्र रेड्डी |
क्षेत्रफल | |
• महानगर | ६५० किमी२ (२५० वर्ग माइल) |
• महानगर | ७,१०० किमी२ (२७०० वर्ग माइल) |
उन्नतांश | ५०५ मिटर (१६५७ फिट) |
जनसङ्ख्या (2011) | |
• महानगर | ६,८०९,९७० |
• क्रम | चतुर्थ |
• घनत्व | १८,४८०/किमी२ (४७९००/वर्ग माइल) |
• महानगर | ७,७४९,३३४ |
• महानगर रैंक | षष्टम |
वासिन्दा | हैदराबादी |
समय क्षेत्र | युटिसी+5:30 (भारतीय मानक समय (IST)) |
पिनकोड | 500 xxx, 501 xxx, 502 xxx, 508 xxx, 509 xxx |
क्षेत्रीय सङ्केत(हरू) | +91–40, 8413, 8414, 8415, 8417, 8418, 8453, 8455 |
सवारी दर्ता | TS-07,TS-08,TS-09,TS-10,TS-11,TS-12,TS-13,TS-14,TS-15 |
आधिकारिक भाषा | तेलुगू भाषा, उर्दू भाषा |
वेबसाइट | www |
हैदराबाद (तेलुगु: హైదరాబాదు,उर्दू: حیدر آباد) भारतका राज्यहरु तेलङ्गना तथा आन्ध्र प्रदेश का संयुक्त राजधानी हो । ६५० वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल मा रहेको यो सहर मूसी नदीको किनार मा अवस्थित छ । हैदराबाद लाई 'निज़ामों हरूको शहर' तथा 'मोतिहरूको शहर' पनि भन्ने गरिन्छ । यो भारत को सर्वाधिक विकसित नगरहरु मध्ये एक हो र भारत मा सूचना प्रविधि एवम् जैव प्रविधि को केन्द्र बन्दै गहिरहेको छ।[२] हुसैन सागरबाट विभाजित, हैदराबाद र सिकंदराबाद जुम्लया शहर हो । चारमीनार, प्लेग महामारी को अन्तय को सम्झना स्वरुप मुहम्मद कुली कुतुब शाह ले १५९१ में, शहर को बीच भागमा बनएका थिए। गोलकुन्डा को क़ुतुबशाही सुल्तानहरु द्वारा बसाइएको यो शहर आकर्षित भवनहरु र जिब्रो रसाउने खाना हरूको कारणले प्रख्यात रहेको छ । भारत को नक्सामा एउत प्रमुख पर्यटन स्थल को रूपमा आफ्नो बेग्लै पहिचान राख्द छ।
स्थापना[सम्पादन गर्नुहोस्]
गोलकोंडा को पुराना क़िला राजधानी का लागि अपर्याप्त सिद्ध भयो र यसका कारणले लगभग १५९१ मा क़ुतुबशाही वंशमा पाँचौँं, मुहम्मद कुली क़ुतुबशाह ले पुराने गोलकोंडा भन्दा केही मील परा मूसी नदी को किनारमा हैदराबाद नामक नयाँ नगर बनाएका थिए।
नामकरण[सम्पादन गर्नुहोस्]
हैदरबाद नाम को पछाडी धेरै धारणाहरु छन् । एक प्रसिद्ध धारणा मानिएको छ कि यस शहर्लाई बसाइ सकेपछी मुहम्मद कुली कुतुब शाह ले एक स्थानीय [बंजारा] केटी भागमती सङ्गा प्रेम गर्न बसे। केटिसङ्ग [विवाह] पश्चात [इस्लाम] स्वीकार गरे र उसका नयाँ नाम हैदर महल राखे - र शहर लाई पनि नयाँ नाम हैदराबाद राखे(अर्थात : "हैदर द्वरा बसाइएको शहर")[३]
आवागमन[सम्पादन गर्नुहोस्]
- सड़क
- रेल सेवा
- वायु सेवा
सन्दर्भ सामग्री[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ "Welcome to HMDA", एच एम डी ए, २०१०, अन्तिम पहुँच ८ अगस्त २०१४।
- ↑ "हैदराबादमा व्यापार"।
- ↑ International Telugu Institute (तेलुगु: Antarjātīya Telugu Saṃstha), तेल्गु वानि, पृ: 12।