यशू ख्रिष्ट

जिसस क्राइस्ट
जीसस असल गोठालाले रूपमा चित्रण गरिएको
जन्म	७–२ बीसी यहूदिया, रोमन साम्राज्य
मृत्यु	३०-३३ एडी यहूदिया, रोमन साम्राज्य
मृत्युको कारण	क्रूसिफिकेशन
गृहनगर	नजारेथ, गालील
मातापिता	मेरी जोसेफ

जिसस क्राइस्ट वा येशु वा ईशा मसिह (यूनानीमा Iesous; इब्रानी : येशुआ ७–२ BC to ३०–३३ AD) , ईसाई धर्मको प्रवर्तकका रूपमा चिनिन्छन्। क्रिश्चियनहरू उनलाई परमपिता परमेश्वर, परमेश्वर को पुत्र र पबित्र आत्मा यी तिन ईसाई त्रिमूर्तिका तृतीय सदस्य मान्छन्। ईसाको जीवनी र उपदेश बाइबलको नयाँ नियम (खास तरिकामा चार शुभसन्देश -- मत्ती , लूका, युहन्ना र मर्कुस ) मा दिइएको छ।

जन्म

ईसा मसीहको जन्म

ईसाको जन्म २ ईसापूर्वमा इस्राइलको नासिरत प्रान्तको एक गाउँ बेतलेहममा धेरै कठिन परिस्थितिहरूमा भएको विश्वास गरिन्छ। उनको माता मरियम उनको जन्मको समय कुमारी नै थिइन् (नाम-मात्रको लागि उनको यूसुफसँग विवाह भएको थियो)। बाइबलको अनुसार मरियमलाई उनको कोखबाट ईश्वरपुत्रको जन्म हुनेछ भनेर ईश्वरको सन्देश प्राप्त भएको थियो। यहूदी धर्मका नबि हरूले युगौँ पहिले एक उद्धारक या मुक्तिदाता (मसीहा) को पुनः अवतरण हुने भविष्यवाणी गरेका थिए । ईसा र उनको परिवार जन्मजात यहुदी थिए।

जिवन काल

संसारका जुनसुकै सम्प्रदायका धर्म अनुयायी भए पनि उनीहरूलाई आफ्नो धर्मको सत्य स्विकार्न अत्यन्त कठिन हुन्छ । वर्तमान समय धार्मिक कट्टरताको प्रतिश्पर्धा होभन्दा सायद गलत नहोला। यो सत्त्य हो कि, कुनै पनि मानिसहरू आफ्नो धर्मको यथार्थ जान्न नै चाहँदैनन् किनकी उसको जीवनमा आज सम्म बनेको धार्मिक विश्वासमा चोट पुग्न सक्छ। स्वयं आफू असहाय भएको अनुभव हुन सक्ने सम्भावना प्रवल हुन सक्छ। किनभने बचपनदेखी हालसम्म उसले जे जति सिक्यो या जान्यो त्यो सबै गलत सावित भैदिन्छ। इशा भगवान कृष्णको भक्त थिए भनी व्यख्या गर्नु भन्दा पहिले यहाँ विभिन्न समयमा विभिन्न अन्वेशकहरूले खोज अनुसन्धानको आधरमा प्रस्ट्याएका तथ्यहरूलाई प्रस्तुत गर्द्छु। १. १८६९ इस्विमा एक फ्रेन्च कानुनवीद एवं साहित्यकार” लुइस जेकोलियत” ले आफ्नो पुस्तक the bibile in india मा श्रीकृष्ण तथा इशा( क्राइस्ट) लाई तुलनात्मक अध्य्यन गर्दै जीसस शब्दको विषयमा लेखेका छन कि क्राइस्टको ” जीसस” नाम उहाकै अनुयायिले दिए। सस्कृतमा यसको अर्थ मूल तत्व भन्ने हुन्छ। लुइस अगाडि लेख्दछ कि ” क्राइस्ट” शब्द पनि कृष्ण शब्द कै रुपान्तरण हो। इशाले कृष्णको सट्टा क्रीसना शब्द प्रयोग गरे यहि क्रीसना शब्द नै यूरोपमा ख्रीस्तान या क्राइस्ट भयो।लुइसका अनुसार इशाले भारतको जगन्नाथ मन्दीरमा धेरै समय बिताएका थिए। २. अर्का रुसि अन्वेसक निकोलस नोतोवीचले भारतमा केही वर्ष बसेर ” the life of saint isha” मा आधरित भएर फ्रेन्च भाषामा ” the unknowan life of jisus crist” नामक पुस्तक लेखेका छन। उक्त पुस्तक लद्दाखको लेह मार्ग स्थित हेमिस बौद्ध आश्रममा अद्यावधीक शुरक्षीत छ। किताब अनुसार जीसस क्राइस्ट १३ वर्षको उमेरमा भारत जाने क्रममा ,सिल्क मार्ग हुँदै हेमिस बौद्ध आश्रममा पुगेका थिए र उहाले त्यही बसेर बौद्ध शीक्षा लिए र निर्वाणको महत्त्व बुझेका थिए। यसरी इशाले आफ्नो उमेरको लगभग १८ वर्ष भारतको काश्मीर लद्दाख र उडीसाको जगन्नाथ मन्दीरमा बसेर बौद्ध एबं हीन्दु धर्म ग्रन्थहरूको आद्यात्मिक विषय हरूमा गहन अद्ययन गरे जहाँ उहाले ध्यान साधनकोउत्कृष्टता प्राप्त गरे। निकोलस अगाडि लेख्दछ कि इशालाइ सुलि चढाए पछि उनको मृत्यु भएको मानियो तर सत्य त यो थियो कि सुलि चढाए पश्चात् पनि उहाआफ्नो योगवलद्वार जीवितै थिए। सुलिचढाएको ३दिनपछी आफ्नो परिवारसंग तीब्बत हुँदै पुन: भारतको श्रीनगर आएर ८० वर्षको उमेरमा परलोक भए इशा जसको चीहान श्रीनगरको रौजावलमा सूर्य देखिए जतिकै सत्य छ। ३. पारसी( इरानी) परिवारमा जन्मेका मेहर बाबालाइ एक रहस्यमयी चमत्कारिक संत मानिन्छ।मेहर बाबा ३० वर्षसम्म मौन थियो। मौनताकै समयमा उनले” God speek” नामक पुस्तक लेखेका थिए। पुस्तक अनुसार इशा सुलिबाट बचेका थिए।इशाले भारतमा बसेर योग साधना गरेका थिए, जसको माद्यमबाट उनले निर्विकल्प सुलिमा नै समाधी लगाए।यश प्रकारको समाधिमा व्यक्ती ३ दिनसम्म मृत समान बस्न सक्दछ,पछि उसको चेतना बिस्तारै फर्कन्छ।उसको अंगप्रत्यंगले पुन: कार्य गर्न थाल्छ।यसरी समाधिबाट जागृत भए पछि इशा पुन: भारत आए र बाकी जीवन काश्मीरमा बिताएर परलोक भए। मेहरबाबाको यो कुरालाई अभयनंद,सत्यसाईबाबा,शंकराचार्य आदिले पनि समर्थन जनाएको पाइन्छ। यसरी नै फीदाहसनैन,अजीज कश्मीरी,जेम्सडियर्डोफ,मंतोसे देवजी आदिले पनि कश्मीरको रौजावलमा जुन चीहान छ त्यो इशाकै चीहान हो भनेर भनेका छन।त्यस्तै १९८२ मा जर्मन विद्वान होल्गर कस्टर्नले आफ्नो गहन अनुसन्धान पश्चात् माथिका तथ्यहरूलाई प्रमाणित गर्दै ” जीसस लिभ्ड इन इन्डिया: हिज लाइफ विफोर एन्ड आफ्टर क्रुसिफिक्सन” नामक पुस्तक लेखेका छन। माथी उल्लेखित लुइस जेकोलियतको भनाईलाई आधर मानेर हेर्दा हो, वर्तमान विश्वमा जे जति भाषा प्रचलनमा छ, ती सबै भाषाहरूको मूलश्रोतमा प्राचिन संस्कृत भाषाको प्रभाव छ भन्ने तथ्यलाई विश्वले स्वीकारी सकेको अवस्था हो। जस्तो कि संस्कृतको द्वार( ढोका)बाट अंग्रेजिको door, संस्कृतको पितृ, मातृ, भ्रातबाट क्रमश: father,mother, brother आदि शब्दहरु संस्कृतबाट देश काल परिस्थिती अनुसार अपभ्रंस हुँदै विकसित भएको मानिन्छ। यश विषयको चर्चा अर्कै छ त्यतातिर नगैइ लुइसको भनाईलाई गौण गरी हेरौ। आ आफ्नो मातृभाषाको कारणले गर्दा अर्को भाषा उच्चारणमा परिवर्तन आउन स्वभाबिक मानिन्छ। सायद त्यसरी नै कृष्ण शब्द कृसना,खृस्तान या क्राइस्ट उच्चारित हुन गयो। इशाले भारतमा बसेर बौद्ध तथा हिन्दु ग्रन्थहरूको व्यापक रूपमा अद्यात्मिक अद्ययन गरे त्यसमद्ये उहालाई भागवत गीता अत्यन्त पृय भयो र गीता रसबाट उहाँ प्रभावित भए। इशालाई लाग्यो कि यो मानव कल्याणकारी गीता ज्ञान मेरा ठाउका मानिसहरु पनि सिकाउन पर्यो।र इशाले आफुलाई श्रीकृष्णसँग तुलना गर्नु भयो।किनभने कृष्ण र इशाको जीवनमा धेरै घटनाहरूको समानता पाइन्छ कि जसले गर्दा इशाले आफुलाइ श्रीकृष्णसंग तुलना गर्न सकोस। जस्तै कंसको नजरबाट कृष्ण जन्मनसाथ भाग्नु परेको थियो, त्यसरी नै इशालाई पनि हेरोद राजाको नजरदेखी भगाइएको थियो। श्रीकृष्ण ग्वाला हुनु भएको थियो त्यस्तै इशा पनि भेडा गोठला कहाँ जन्मनु भएको थियो।सायद यहि समानताको ज्ञान पाएर इशा भगवत गीता प्रती आकर्षित भएको हुन सक्छ। भगवत गीता ज्ञान श्रीकृष्णले समस्त मानव कल्याणको लागि अर्जुनलाई निमित्त बनाएर दिनु भएको थियो। सोही ज्ञानलाई इशाले कृष्णनितिको नाममा आफ्ना मानिसहरूलाई बताउनु भयो र त यदि बाइबलमा गौण गरेर हेर्ने हो भने गीतामा श्रीकृष्णले दिनु भएको गीता ज्ञान् कै हुबहु व्याख्या गरेर इशाले मानिसहरूलाई बताएको पाइन्छ। जस्तै यहाँ एक उदाहरणको रूपमा हेरौ। सर्वधर्मान्परित्यज्री मामेकं शरण व्रज: अहं त्वां सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामी मा सुच: (भगवतगीता १८:६६) अर्थात, सबै धर्मलाई त्यागेर तिमी मेरो शरणमा आउ। म तिम्रो संपुर्ण पापलाई नस्ट गर्छु।म तिमिलाई मुक्ती दिन्छु। तिमी कसैसंग नडराउ किन कि यसरी मेरो शरणमा आउने प्राणिको संपुर्ण जीम्मा म लिन्छु।त्यसको सबै पापकर्मको म क्षमा दिन्छु उपरोक्त श्लोकको हुबहु नक्कल जस्तै बाईबलमा पनि इशा बताउनुहुन्छ र त्यही भनाईलाई इशाईमार्गी भन्ने गर्छन कि- यशु नै मुक्तिदाता हुन।यशु बाहेक कसैले मुक्ती दिन सक्दैन,अनि यशुले नै संपुर्ण पाप नस्ट गर्नुहुन्छ।यस्ता धेरै उदाहरण्हरु भेटिन्छ,जीज्ञासा भएमा गीता र बाइबल( नयाँ करार) मा तुलनात्मक अद्ययन गर्न सक्नुहुन्छ। इशा याने जीसस भगवत गीताबाट प्रभावित भएर श्रीकृष्णलाईआफ्नो आदर्श मानेकै कारण इशाले भगवत गीता ज्ञानलाई कृष्णनीती भनेर यहुदिहरु समक्ष पुर्याउनु भयो यहुदिहरूले कृष्णनीती उच्चारण गर्दा कृश्चियनिटी हुन गयो। इशाले कृष्णनीती अर्थात कृश्चियनिटिको ज्ञान प्रचार गरेकै कारण यहुदी धर्म गुरुहरूमा त्रास पैदा भयो कि इशाले कृष्णनीती याने कृश्चियनिटी सिकाएर सबै यहुदिहरूलाई हिन्दु बनाउने छ।यदि त्यसो नहुदो हो त, यहुदी धर्म प्रवर्तक अब्राहमको बयालिसौ पुस्ता( बाईबल अनुसार) को सन्तान इशालाई किन महाअभियोग लागेका व्यक्तिलाई दिइने भयानक( सुलिमा चढाइने) सजाय दिइयो त? किन कि स्पस्ट छ इशाले कृष्णनीतीको नाममा आफ्नो यहुदी धर्म बिस्थापित गर्न भगवत ज्ञान् को प्रचार गरेका थिए।तर दुर्भाग्य इशाको तुलनामा यहुदी धर्म शासक सक्तिसाली थियो अन्तत इशालाई सुलि चढाइ छाडे। यद्यपि इशाले हिन्दु तथा बौद्ध धर्मभित्रबाट सिकेको योगबलकोसहयोद्वार सुलि मा नै समाधी लिनुभयो। यहुदिहरूले इशालाई मृत ठानेर चीहान बनाए तर इशा मेहर बाबाका अनुसार तीन दिनपछी पुन: जीवीत भएर सुटुक्क भारत आउनु भयो।पछि यहुदिहरूले इशाको मृत शरिर कब्रमा नदेखेपछी डराउन थाले सोचे कि साच्चै इशा दैबी शक्ति नै थिए, हामिले गलत गरेछौ,नत्र सशरिर कहाँ गए ? तत्कालिन यहुदिहरूमा ज्ञान अभावको कारणले इशा सशरिर स्वर्ग गए भनी स्वीकारे र कृष्णनीती ( कृश्चियनिटी) मा इशाले दिएको ज्ञानलाई तत्कालिन यहुदी धर्मगुरुहरूले तोड्मोड गरी आफ्नो अनुकुल बनाएर यहुदी धर्मग्रन्थ पुरानो करारमा जोडि बाइबल नामको धर्म ग्रन्थ जन्माएको तथ्यलाई नकार्न सकिन्न।स्मरणिय छ कि,भगवान श्रीकृष्णले म नै विराट रुप पर्मेस्वर परमात्मा हु भन्नुभएको छ भने इशाले आफूलाई पर्मेस्वर पुत्र( पवित्र आत्मा) हु भनेर प्रस्तुत गर्नु भएको छ। तसर्थ पनि स्पष्ट छ कि श्रीकृष्णद्वार दिइएको भगवत ज्ञानलाई इशाले अंसी परमात्मा( श्रीकृष्ण) कोअंश आत्मा( इशा) द्वार श्रीकृष्ण प्रदत्त ज्ञान कृष्णनीती( कृश्चियनिटी) मानिसहरूलाई बताएका थिए। आमेन!!!!

धर्म-प्रचार

तीस वर्षको उमेरमा ईसाले इस्राइलको जनताको यहूदी धर्मको एक नया रूप प्रचारित गर्न शुरु गर्‍यो। उनले भन्यो कि ईश्वर (जो केवल एक नै है) साक्षात प्रेमरूप छ र उन वक्तको वर्त्तमान यहूदी धर्मको पशुबलि र कर्मकाण्ड चाहँदैन। यहूदी ईश्वरको परमप्रिय नस्ल छैन, ईश्वर सबै मुल्कहरूलाई प्यार गर्दछ। मान्छेको क्रोधमा बदलयो हैन लेना चाहिए र क्षमा गर्न सिकनु पर्छ। उनले स्पष्ट रूपले भन्यो कि उनी नै ईश्वरको पुत्र हो, उनी नै मसीह हो र स्वर्ग र मुक्तिको मार्ग हो। यहूदी धर्ममा कयामत को दिनको कुनै खास जिक्र या महत्त्व थिएन, तर ईसाले कयामतको दिनमा खास जोर दिए - किन भनें त्यसै समय स्वर्ग या नर्क मान्छेको आत्मालाई प्राप्त हुन्छा । ईसाले धेरै चमत्कार पनि गरे।

विरोध, मृत्यु र पुनरुत्थान

आफ्नो क्रुस आफै उठाउँदै जिसस

यहूदिका कट्टरपन्थी रब्बिहरू ले (धर्मगुरुहरु ) ले ईसाको धेरै विरोध गरे। उनलाई ईसामा मसीहा जस्तो केही खास हैन लाग्यो। उनलाई आफ्नो कर्मकाण्ड देखि प्रेम थियो। खुदको ईश्वरपुत्र बतान उनको लिये भारी पाप थियो। यसैले उनले उन वक्तको रोमन गवर्नर पिलातुसको यसको शिकायत गरेर दी। रोमनहरू लाई संधै यहूदी क्रान्तिको डर रहता थियो। यसैले कट्टरपन्थियहरूलाई प्रसन्न गर्नको लागि पिलातुसले ईसाको क्रूस (सलीब)मा मृत्युको दर्दनाक सजा सुनाई।

बाइबलको बमोजिम, रोमी सैनिकहरूले ईसाको कोडों देखि मारा। उनलाई शाही कपडे पहनाए ,उनको सरमा कांटहरूको ताज सजाया र उनपर थूका, र यस्तो उनलाई तौहीनमा "यहूदियहरूको बादशाह" बनाया। पीठमा आफ्नो नै क्रूस उठवाके, रोमियोंले उनलाई गल्गता सम्म लिया, जहांमा उनलाई क्रूसमा लटकाना थियो। गल्गता पुगए पछि, उनलाई मदिरा र पित्तको मिश्रण पेश भएको थियो। उन युगमा यो मिश्रण मृत्युदण्डको अत्यंत दुखाइको कम गर्नको लागि दिए जान्थ्यो। ईसाले यसलाई इंकार गर्यो। बाइबलको बमोजिम, ईसा दुई रको बीच क्रूसमा झुन्डिायाइयो थियो।

ईसाइयहरूको मानन छ कि क्रूसमा मरते समय ईसा मसीहले सबै मान्छेहरूको पाप स्वयंमाले लागि थिए र यसैले जुन पनि ईसामा विश्वास गर्नेछ, उसलाई नै स्वर्ग मिलेगा। मृत्युको तीन दिन पछि ईसा फिर्ता जी उठे र ४० दिन पछि सीधा स्वर्ग गए। ईसाको १२ शिष्योंले उनको नयाँ धर्मको सबै ठाँउ फैलाया। यही धर्म ईसाई धर्म कहलाया।

इस्लाम र यहूदी मत

इस्लाममा ईसाको एक आदरणीय नबी (मसीहा) मानिन्छ, जुन ईश्वरले इस्राइलियहरूलाई उनको सन्देश फैलानेको पठायो थियो। कुरानमा ईसाको नामको जिक्र मुहम्मद भन्दा पनि ज्यादा छ, र मुसुल्मान ईसाको कुंआरी द्वारा जन्ममा मानछन।

इस्लाममा ईसा महज एक नश्वर मान्छे मानिन्छ, सबै नबियों जस्तै, र ईश्वर-पुत्र या त्रिमूर्तिको सदस्य हैन , र उनको पूजामा मनाही छ। उनलाई चमत्कार गर्ने क्षमता ईश्वर देखि मिली थियो, र खुद ईसामा यस्तो शक्तिहरू हैन मौजूद थिए। यो पनि हैन मानिन्छ कि उनी क्रूसमा लटके। इस्लामी परम्पराको बमोजिम, क्रूसमा मरनको ब-वजूद, ईश्वरले उनलाई सीधा स्वर्गमा उठायाइयो थियो। सब नबियोलाई जस्तै, ईसालाई पनि कुरानमा एक मुसलमान भनिएको छ। कुरानको अनुसार, ईसाले आफैलाई ईशवर-पुत्र कहिल्यै मानेका थिएनन् र उनी कयामतको दिनमा यस कुराको अस्विकार गर्नेछन्। मुसलमानहरूको मान्यता छ कि कयामतको दिन, ईसा पृथ्वीमा फर्किएर र न्याय कायम गर्नेछन्।

यहूदीहरू ईसालाई न त मसीहा मानछन् न ईश्वर-पुत्र। उनीहरू आफ्नो मसीहाको आज पनि पर्खाइमा छन्।

बाह्य लिङ्हरू

• येशू ख्रीष्ट को हुनुहुन्छ?
• येशू कस्तो व्यक्ति हुनुहुन्थ्यो?