उवा प्रदेश

उवा प्रदेश ඌව පළාත ஊவா மாகாணம்
प्रदेश
एला उपत्यकाबाट दृश्य
झण्डा
श्रीलङ्का भित्रको स्थान
निर्देशाङ्क: ६°३५′२४″उ॰ ८१°०१′४८″पू॰
देश	श्रीलङ्का
सिर्जना	सन् १८८६
सम्मिलित	१४ नोभेम्बर १९८७
राजधानी	बदुल्ला
सबैभन्दा ठुलो सहर	बदुल्ला
जिल्लाहरू	सूची बदुल्ला मोनारगला
सरकार
• प्रकार	प्रान्तीय परिषद्
• अङ्ग	उवा प्रान्तीय परिषद्
क्षेत्रफल
• जम्मा	८५०० किमी२ (३३०० वर्ग माइल)
• क्रम	चौथो (कुल क्षेत्रफलको १२.९२%)
जनसङ्ख्या  (सन् २०११ को जनगणना)
• जम्मा	१२६६४६३
• क्रम	आठौँ (कुल जनसङ्ख्याको ६.३%)
• घनत्व	१५०/किमी२ (३९०/वर्ग माइल)
समय क्षेत्र	युटिसी+०५:३० (श्रीलङ्का)
आधिकारिक भाषाहरू	सिंहली तमिल
फूल	घोगे गावा
वेबसाइट	www.up.gov.lk

उवा प्रदेश (सिंहली: ඌව පළාතcode: si is deprecated ; तमिल: ஊவா மாகாணம்) श्रीलङ्काको ९ प्रदेशहरूमध्ये एक हो। यस प्रदेशको क्षेत्रफल ८,५०० वर्ग किलोमिटर र जनसङ्ख्या १,२६६,४६३ रहेको छ जसले गर्दा यो दोस्रो सबैभन्दा कम जनसङ्ख्या भएको प्रदेश हो। यसको प्रदेशीय राजधानी बडुल्ला हो।

उवाको पूर्वी, दक्षिणी, सबरागमुवा र मध्य प्रदेशहरू द्वारा सीमाबद्ध गरिएको छ। यो धेरै पर्यटक आकर्षण, झरना र दुई राष्ट्रिय निकुञ्जहरूको घर हो: याला राष्ट्रिय निकुञ्ज र गल ओया राष्ट्रिय निकुञ्ज।

इतिहास

उवाको प्रदेशीय इतिहासमा सन् १८१८ मा ब्रिटिस औपनिवेशिक सरकारविरुद्ध भएको विद्रोह (जसलाई तेस्रो कान्डियन युद्ध पनि भनिन्छ) रेकर्ड गरिएको छ जसले औपचारिक रूपमा स्वतन्त्र उदारतालाई नियन्त्रण गरिरहेको थियो, जसमध्ये उवा एक प्रदेश थियो। यस विद्रोहको नेतृत्व सिंहलीहरूले मनाउने विद्रोही नेता केप्पेटिपोला दिसावेले गरेका थिए, जसलाई सुरुमा विद्रोह रोक्न ब्रिटिस सरकारले पठाएको थियो। विद्रोहीहरूले माटाले र क्यान्डीकब्जा गर्न सफल भए तर केपेटीपोला बिरामी परे र अङ्ग्रेजहरूले पक्रेर टाउको काटिदिए। उनको खप्पर असामान्य थियो, किनकि यो सामान्य भन्दा चौडा थियो, र विश्लेषणको लागि बेलायत पठाइएको थियो। यो स्वतन्त्रता पछि श्रीलङ्कामा फिर्ता गरिएको थियो, र अहिले कान्डियन सङ्ग्रहालयमा राखिएको छ।

यो विद्रोह, जुन चाँडै नै एक छापामार युद्धको रूपमा विकसित भयो जुन कान्डियनहरूले शताब्दीयौंदेखि युरोपेली शक्तिहरू विरुद्ध लडेका थिए, कान्डियन कुलीनता र 1815 पछि ब्रिटिस शासनको अधीनमा विकासको साथ उनीहरूको अप्रसन्नतामा केन्द्रित थियो। यद्यपि, यो आफ्नो प्रकारको अन्तिम विद्रोह थियो। उवा प्रदेशमा १५ देखि ६० वर्ष उमेर समूहका सबै पुरुषहरूलाई देश निकाला गरियो, निर्वासित गरियो वा मारियो। ब्रिटिस क्राउनले सन् १८१७ मा क्यान्डी राज्यलाई ब्रिटिस सिलोनसँग गाभेको थियो।

भूगोल

उवा प्रदेशको क्षेत्रफल ८,५०० वर्ग किलोमिटर र जनसङ्ख्या १,२५९,८८० रहेको छ।

उवा धेरै प्रमुख पर्यटक आकर्षणहरूको घर हो, जस्तै डुन्हिन्डा झरना, दियालुमा झरना, र रवाना झरना, र याला राष्ट्रिय निकुञ्ज (आंशिक रूपमा दक्षिणी र पूर्वी प्रदेशमा अवस्थित) र गल ओया राष्ट्रिय निकुञ्ज (आंशिक रूपमा पूर्वी प्रदेशमा अवस्थित)।

उवाको प्रतीकात्मक पर्वत नामुनुकुला हो, जुन बडुल्ला वरपरका पर्वत शृङ्खलाहरूमध्ये सबैभन्दा अग्लो छ। उवा प्रदेशको सबैभन्दा अग्लो पर्वत टोटापोलाकान्डा हो, जुन नुवारा एलिया जिल्लाको सिमानामा अवस्थित छ। नामुनुकुला चुचुरोबाट वेलिमाडा बेसिन, कथारागामा र हम्बनटोटाको दृश्यावलोकन स्पष्ट दिनमा देख्न सकिन्छ।

प्रशासनिक विभाजन

जिल्लाहरू

उवा २ जिल्लामा विभाजन गरिएको छ:

उवा प्रदेशको प्रशासनिक महाशाखाहरू

जिल्ला	राजधानी	क्षेत्रफल (किमी २)	जनसङ्ख्या
बदुल्ला जिल्ला	बदुल्ला	२,८६१	८१५,४०५
मोनारगला जिल्ला	मोनारगला	५,६३९	४५१,०५८

विभागीय सचिवालय

श्रीलङ्काका जिल्लाहरू प्रशासनिक उप-एकाइहरूमा विभाजित छन् जसलाई विभागीय सचिवालयभनिन्छ। यी मूलतः सामन्ती काउन्टीहरूमा आधारित थिए।

उवा प्रदेशमा २६ विभागीय सचिवालयहरू छन्। बडुल्ला जिल्लामा १५ र मोनेरागाला जिल्लामा ११ वटा रहेका छन्।

प्रमुख सहर र नगरहरू

• बदुल्ला
• बन्दरवेला
• हापुतले
• मोनारागला
• वेलिमाडा
• वेलवाया
• एला