पाकिस्तानी रुपैयाँ
पाकिस्तानी रुपैयाँ | |
---|---|
आइएसओ ४२१७ | |
कोड | PKR |
मूल्यवर्ग | |
उप एकाई | |
1⁄100 | पैसा (खारेज); सन् २०१३ मा पैसा अङ्कित सिक्काहरू बन्द गरियो[१] |
चिह्न | रु /- |
बैङ्क नोटहरू | |
प्रचलित | रु १०/-, रु २०/-, रु ५०/-, रु १००/-, रु ५००/-, रु १,०००/-, रु ५,०००/- |
अप्रचलित | रु ७५/- |
सिक्काहरू | |
प्रचलित | रु १/-, रु २/-, रु ५/- |
अप्रचलित | रु १०/- |
जनसाङ्ख्यिकी | |
आधिकारिक राष्ट्र(हरू) | पाकिस्तान |
अनाधिकारिक राष्ट्र(हरू) | अफगानिस्तान[२] |
जारीकर्ता | |
केन्द्रीय बैङ्क | पाकिस्तानी स्टेट बैङ्क |
वेबसाइट | www |
मुद्रक | पाकिस्तान सुरक्षण मुद्रण निगम |
टकसाल | पाकिस्तान टकसाल |
मूल्याङ्कन | |
मुद्रास्फीति | ११.८% (मे २०२४) |
पाकिस्तानी रूपैयाँ इस्लामी गणतन्त्र पाकिस्तानको आधिकारिक मुद्रा हो। यो मुद्रा जारी गर्ने काम पाकिस्तानी स्टेट बैङ्कको नियन्त्रणमा रहेको छ। यसलाई सन् १९४९ मा पाकिस्तान सरकारले आधिकारिक रूपमा अङ्गीकार गरेको थियो। यस अघि सिक्का र नोटहरू सन् १९४९ सम्म भारतीय रिजर्भ बैङ्कद्वारा जारी र नियन्त्रण गरिएको थियो भने पछि यसलाई सरकार र भारतीय रिजर्भ बैङ्कद्वारा सरकार र पाकिस्तानी स्टेट बैङ्कलाई हस्तान्तरण गरिएको थियो।
यसको ठूलो मूल्यलाई लाख, दस लाख, करोड, अर्ब र खर्बमा वर्गीकरण गरिएको छ।
इतिहास
[सम्पादन गर्नुहोस्]रूपैयाँ शब्द संस्कृत शब्द रुप्याबाट व्युत्पन्न भएको हो, जसको अर्थ "निर्मित चाँदी वा चाँदीको सिक्का" हुन्छ।[३] सन् १५४० देखि १५४५ सम्म शेरशाह सुरीले आफ्नो शासनकालमा ल्याएको सिक्कालाई सङ्केत गर्न रुपयाको प्रयोग गरिएको थियो।
पाकिस्तान (मौद्रिक प्रणाली र रिजर्भ बैङ्क) आदेश, १९४७ १४ अगस्ट १९४७ मा एक विशेषज्ञ समितिको सल्लाहमा विभाजन अगाडिको बेलायत शासित भारतका गभर्नर जनरलद्वारा जारी गरिएको थियो।[४] यसले ३० सेप्टेम्बर १९४८ सम्म भारतीय रिजर्भ बैंकलाई भारत र पाकिस्तान दुवैको लागि अस्थायी मौद्रिक प्राधिकरणको रूपमा नामाङ्कित गरेको थियो। यस संक्रमणकालमा, भारतीय रिजर्भ बैङ्क र भारत सरकारले जारी गरेका मुद्रा नोटहरू पाकिस्तानमा कानुनी मुद्राको रूपमा रहनुपरेको थियो।[४] आदेशले यी नोटहरूमा उर्दू र अङ्ग्रेजीमा पाकिस्तान सरकारको शिलालेखहरू राख्न अनुमति दिएको थियो, जुन १ अप्रिल १९४८ देखि प्रसारित गरिएको थियो।[४] भारतीय रुपैयाँ जस्तै, यसलाई पनि मूलरूपमा १६ आनामा विभाजन गरिएको थियो, प्रत्येकमा ४ पैसा वा १२ पाई थियो।[४]
विभाजन पछिको पहिलो सात महिनासम्म, भारतीय रिजर्भ बैङ्क र भारत सरकारले जारी गरेको मुद्रा पाकिस्तानमा प्रसारित भइरहेको थियो। २, ५, १०, र १०० भारुका संशोधित नोटहरू, र भारत सरकारबाट १-भारु नोटहरू पछि प्रस्तुत गरिएको थियो। यी संशोधनहरूमा अङ्ग्रेजीमा पाकिस्तान सरकार र उर्दूमा "हकुमते पाकिस्तान" लेखिएको थियो।[४]
सन् १९४८ मा भारत र पाकिस्तानका सरकारहरूबीच भएको सम्झौताको परिणामस्वरूप पाकिस्तान (मौद्रिक प्रणाली र रिजर्भ बैङ्क) आदेश, १९४७ मा संशोधन भएको थियो, जसले पाकिस्तानको मौद्रिक प्राधिकरणको रूपमा भारतीय रिजर्भ बैङ्कको भूमिकाको लागि समयसीमा ३० सेप्टेम्बर १९४८ बाट बढाएर ३० जुन १९४८ मा पुर्याएको थियो। साथसाथै, रिजर्भ बैङ्कले पाकिस्तानमा अङ्कित भारतीय नोटहरू आपूर्ति गर्ने व्यवस्था ३० जुन १९४८ मा समाप्त गरेको थियो।[४]
जनवरी १९६१ मा, मुद्रालाई दशमलवमा लगिएको थियो थियो, रुपैयाँलाई १०० पैसामा विभाजित गरिएको थियो, सोही वर्षको अन्त्यमा (अङ्ग्रेजीमा) पैसा नामकरण गरिएको थियो। तर, सन् १९९४ देखि पैसामा अङ्कित सिक्का जारी गरिएको छैन।
सन् १९७२ मा, नयाँ स्वतन्त्र बङ्गलादेशले मूलतः पाकिस्तानी रुपैयाँ पछि यसको बराबरीमा टाकाको सुरुवात गरेको थियो।
सिक्काहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]बैङ्कनोटहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ "The News International: Latest News Breaking, Pakistan News", मूलबाट २४ डिसेम्बर २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २८ अप्रिल २०१८।
- ↑ Rahimi, Haroun (२०२२-१०-२१), Reform and Regulation of Economic Institutions in Afghanistan: Formal and Informal Credit Systems (अङ्ग्रेजीमा), Taylor & Francis, पृ: ९१, आइएसबिएन 978-1-000-76863-3।
- ↑ "Etymology of rupee", २० सेप्टेम्बर २००८, मूलबाट १० नोभेम्बर २०१३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २५ जुलाई २०१३।
- ↑ ४.० ४.१ ४.२ ४.३ ४.४ ४.५ "The Banknotes of Pakistan 1947-1972", www.pjsymes.com.au।