इक्वेडर

Republic of Ecuador República del Ecuador  (Spanish)
झण्डा निशाना छाप
आदर्श वाक्य:  "Dios, patria y libertad" (Spanish) "Pro Deo, Patria et Libertate" (Latin) "God, homeland and freedom"
राष्ट्रिय गान: Salve, Oh Patria  (Spanish) Hail, Oh Homeland
उल्लेखित नक्सा  इक्वेडर  (dark green) South Americaमा  (grey)
राजधानी	Quito ००°९′द॰ ७८°२१′प॰
सबैभन्दा ठूलो सहर	Guayaquil
आधिकारिक भाषाहरू	Spanish
मान्यता प्राप्त आञ्चलिक भाषाहरू	Kichwa (Quichua), Shuar and others "are in official use for indigenous peoples"
जातिगत समूहहरू ()	७१.९% Mestizo ७.४% Montubio ७.२% Afro-Ecuadorian ७% Amerindian ६.१% गोरा ०.४% अन्य
सरकार	Unitary presidential constitutional republic
• President	Lenín Moreno
• Vice President	María Alejandra Vicuña
व्यवस्थापिका	National Assembly
Independence
• Declared	अगस्त १०, १८०९
• स्पेनबाट	मे २४, १८२२
• from Gran Colombia	मे १३, १८३०
• Recognized by Spain	फेब्रुअरी १६, १८४०
• Current constitution	सेप्टेम्बर २८, २००८
क्षेत्रफल
• जम्मा	a (७३औँ)
• पानी (%)	५
जनसङ्ख्या
• २०१८ अनुमानित	17,084,358 (६५ औँ)
• २०१० जनगणना	१४,४८३,४९९
• घनत्व	५८.९५ /किमी2 (१५२.७ /वर्ग माइल) (१५१ औँ)
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता)	२०१६ लगत
• जम्मा	$१९४.८४१ विलयन
• प्रति व्यक्ति	$११,७८८
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक)	२०१६ लगत
• जम्मा	$१०९.७५९ विलयन (६५ औँ)
• प्रति व्यक्ति	$६,६४०
गिनी (२०१४)	४५.४ मध्यम
मानव विकास सूचकाङ्क (२०१५)	०.७३९ उच्च · ८९ औँ
मुद्रा	अमेरिकी डलर (USD)
समय क्षेत्र	अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय−5 / −6 (ECT / GALT)
सडक प्रयोग	दायाँ
टेलिफोन कोड	+५९३
इन्टरनेट डोमेन	.ec
Including Galápagos. Sucre until 2000, replaced by the US$ and Ecuadorian centavo coins.

इक्वेडर, आधिकारिक रुपले इक्वेडर गणराज्य (शाब्दिक रूपले, "भूमध्य रेखीय गणराज्य"), दक्षिण अमेरिकामा स्थित एउटा प्रतिनिधि लोकतान्त्रिक गणराज्य हो। यस देशको उत्तरमा कोलम्बिया, पूर्व र दक्षिणमा पेरू र पश्चिमतिर प्रशान्त महासागर स्थित रहेको छ। यो दक्षिण अमेरिकामा, अन्यमा चिली बाहेक त्यस्तो देश हो जसको सीमा दुई देशहरु ब्राजिलका साथ मिल्दैन। यस देशको पश्चिममा प्रशान्त महासागरमा स्थित गालापोगोस द्वीप पनि पर्ने गर्दछ। भूमध्य रेखा, जसको आधारमा देशको नाम राखिएको हो, इक्वेडरलाई दुई भागमा विभाजित गर्दछ। यस देशको राजधानी क्विटो हो र सबभन्दा ठुलो शहर गुआयाकिल हो।

आधुनिक इतिहास

सन् १५३३ मा स्पेन द्वारा विजय प्राप्त गर्नुभन्दा अघिसम्म इक्वेडर, उत्तरी इङ्का साम्राज्यको एउटा अंश थियो। सन् १५६३ मा क्विटो स्पेनी साम्राज्यको एउटा केन्द्र बने अनि सन् १७१७ मा न्यू ग्रानाडाका भाइसरोयल्टीको भाग बने। भाइसरोयल्टीको क्षेत्रहरु जस्तै- न्यू ग्रानाडा (कोलम्बिया), भेनेजुएला र क्विटो ले सन् १८१९ र सन् १८२२ को समयमा आफ्ना-आफ्ना स्वतन्त्रताको घोषणा गरे अनि ग्रान कोलम्बियाका नामबाट एउटा महासंघ बनाए। सन् १८३० मा जब क्विटो महासंघबाट छुटियो त्यतिबेला यसको नाम "भूमध्य रेखीय गणराज्य" राखियो। सन् १९०४ देखि सन् १९४२ को मध्यतिरको समयमा छिमेकी देशहरुसँग संघर्षका कारण इक्वेडरलाई आफ्नो धेरै भू-भाग गुमाउनुपरेको थियो। सन् १९९५ मा पेरूको साथ सीमा विवादका कारण जुन युद्धको अग्नी प्रज्वलित भइरहेको थियो त्यो सन् १९९९ मा समाधान गरिएको थियो। यद्यपि सन् २००४ मा इक्वेडर नागरिक शासनको २५ वर्ष पुरा गरिरहेको थियो, तर यो पूरा समयमा राजनितिक उथल-पुथल ले भरिपूर्ण रहेको थियो। क्विटो मा भएको विरोध प्रदर्शनका कारण इक्वेडरमा पछिल्लो तीन लोकतान्त्रिक सरकारलाई कार्यकाल पूरा हुनु पूर्व नै अपदस्त हुनुपरेको थियो। सन् २००७ मा नयाँ संविधानको रुपरेखा तयार गर्नका लागि संविधान सभाको चुनाव गरियो अनि स्वतन्त्रता प्राप्ति पश्चात यो इक्वेडरको २०औं संविधान रहेको छ।