द्वारकानाथ कोटनिस

द्वारकानाथ कोटनिस
जन्म	१० अक्टोबर १९१० सोलापुर, महाराष्ट्र
मृत्यु	९ डिसेम्बर १९४२(1942-12-09) (उमेर ३२) चीन
मातृ शिक्षाप्रतिष्ठान	बम्बई विश्वविद्यालय
पेशा	चिकित्सक
धर्म	हिन्दू
जीवनसाथी	गुवो क्विङलान
सन्तान	यिन्हुवा (१९४२–१९६७)
मातापिता	शांताराम कोटनिस

द्वारकानाथ कोटनिस (मराठी भाषा: द्वारकानाथ शांताराम कोटणीस) एक भारतीय चिकित्सक थिए। सन् १९३८ को दोस्रो चीन-जापानी युद्धको समयमा चिकित्सा सहायता प्रदान गर्न चीन पठाइएका पाँच जना भारतीय चिकित्सकहरूमध्ये एक थिए। आफ्नो समर्पण र लगनशीलताका लागि परिचित, कोटनिसलाई चीन-भारत मित्रता र सहयोगको उदाहरणको रूपमा लिइन्छ।

पारिवारिक अवस्था

कोटनिसको जन्म भारतको बम्बईस्थित सोलापुर सहरमा एक सम्पन्न परिवारमा भएको थियो। उनका मातापिता अत्यन्त दयालु स्वभावका थिए।

बाल्यकाल तथा शिक्षा

सम्पन्न परिवारमा जन्मिएकाले उनको बाल्यकाल सुखमै बितेको थियो। चार वर्षको उमेरदेखि उनी विद्यालय जान थालेका थिए। उनी सानैदेखि लगनशील र मेहनती थिए। उनी परीक्षामा जहिले प्रथम नै हुन्थे।

त्यस बेला सोलापुरमा सङ्क्रामक रोगहरू फैलिएको थियो जसबाट बच्नको लागि सहरवासीहरू सहरबाहिर छाप्रो बनाएर बस्थे। उनको परिवारको हालत पनि त्यस्तै थियो। त्यसबाट उनी ज्यादै दुःखी हुन्थे। त्यसैबेला उनमा देश र जनताको सेवा गर्ने भावनाले जन्म लियो जसको फलस्वरूप उनी यसैबाट प्रेरित भई चिकित्सालाई भविष्यको पेसाका रूपमा रोजेका थिए। उनले चिकित्साशास्त्रमा स्नातक डिग्री गरेका थिए।

कार्यहरू

सन् १९३७ मा उनले एउटा अस्पतालमा रेजिडेन्ट फिजिसियनको रूपमा काम गरेका थिए। त्यस समयमा एसिया, युरोप, अफ्रिकामा युद्ध चलिरहेको थियो । जर्मनी, इटाली, जापानजस्ता साम्राज्यबाट मुक्त हुन विभिन्न राष्ट्रका जनता विद्रोहमा उत्रदै प्रतिरोध गरिरहेका थिए। चीनमा पनि प्रतिरोध युद्ध चर्किएको बेला उनी भारतीय चिकित्सक दलसँग चीन पुगेका थिए।