ट्रान्जिस्टर
ट्रान्जिस्टर (अङ्ग्रेजी: Transistor) एक अर्धचालक उपकरण हो जुन विद्युतीय संकेत र शक्तिलाई एम्प्लिफाई गर्न वा स्विच गर्न प्रयोग गरिन्छ। यो आधुनिक इलेक्ट्रोनिक्सको आधारभूत निर्माण ब्लकहरू मध्ये एक हो। [१] यो अर्धचालक सामग्रीबाट, सामान्यतया इलेक्ट्रोनिक सर्किटमा जडानको लागि कम्तिमा तीन टर्मिनलहरूबाट बनेको हुन्छ। ट्रान्जिस्टरको टर्मिनलको एक जोडीमा लगाइएको भोल्टेज वा करेन्टले अर्को जोडी टर्मिनलहरू मार्फत करेन्टलाई नियन्त्रण गर्छ। नियन्त्रित (आउटपुट) पावर नियन्त्रण (इनपुट) पावर भन्दा उच्च हुने भएकाले ट्रान्जिस्टरले संकेतलाई विस्तार गर्न सक्छ। केही ट्रान्जिस्टरहरू एकै रूपमा प्याकेज गरिएका छन्, तर धेरै सानो आकारमा इन्टिग्रेटेड सर्किटहरूमा इम्बेड गरिएका छन्।
भौतिकशास्त्री जुलियस एडगर लिलियनफेल्डले सन् १९२६ मा फिल्ड-इफेक्ट ट्रान्जिस्टरको अवधारणा प्रस्तुत गरेका थिए , तर त्यस समयमा काम गर्ने उपकरण निर्माण गर्न सम्भव थिएन। [२] पहिलो काम गर्ने उपक्रम उपकरण पोइन्ट-कन्ट्याक्ट ट्रान्जिस्टर थियो जुन सन् १९४७ मा भौतिकशास्त्री जोन बार्डिन, वाल्टर ब्राटेन, र विलियम शक्लीले "बेल ल्याब"मा आविष्कार गरेका थिए; तीनै जनाले आफ्नो उपलब्धिको लागि सन् १९५६ को भौतिकशास्त्रमा 1956 नोबेल पुरस्कार हासिल गरे । [३] सबैभन्दा व्यापक रूपमा प्रयोग हुने ट्रान्जिस्टर मेटल–अक्साइड–सेमिकन्डक्टर फिल्ड–इफेक्ट ट्रान्जिस्टर (MOSFET) हो, जसको आविष्कार मोहम्मद अटाला र डावन काहङले १९५९ मा बेल ल्याबमा गरेका थिए [४] [५] [६] ट्रान्जिस्टरले इलेक्ट्रोनिक्सको क्षेत्रमा क्रान्ति ल्यायो र साना र सस्तो रेडियोहरू, क्यालकुलेटरहरू, कम्प्युटरहरू, र अन्य इलेक्ट्रोनिक उपकरणहरूको लागि मार्ग प्रशस्त गर्यो।
सन्दर्भ सामग्रीहरू[सम्पादन गर्नुहोस्]
- ↑ "Transistor", Britannica, अन्तिम पहुँच जनवरी १२, २०२१।
- ↑ "1926 – Field Effect Semiconductor Device Concepts Patented", Computer History Museum, मूलबाट मार्च २२, २०१६-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच मार्च २५, २०१६।
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1956", Nobelprize.org, Nobel Media AB, मूलबाट डिसेम्बर १६, २०१४-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच डिसेम्बर ७, २०१४।
- ↑ "1960 - Metal Oxide Semiconductor (MOS) Transistor Demonstrated", The Silicon Engine (Computer History Museum)।
- ↑ History of Semiconductor Engineering, २००७।
- ↑ "Who Invented the Transistor?", Computer History Museum, डिसेम्बर ४, २०१३, अन्तिम पहुँच जुलाई २०, २०१९।