नीलपुच्छ्रे मुरलीचरा
| नीलपुच्छ्रे मुरलीचरा | |
|---|---|
| |
| वैज्ञानिक वर्गीकरण | |
| जगत: | |
| सङ्घ: | हाड भएका
|
| वर्ग: | |
| गण: | |
| कुल: | |
| वंश: | |
| प्रजाति: | M. philippinus
|
| वैज्ञानिक नाम | |
| Merops philippinus Linnaeus, 1766 | |
नीलपुच्छ्रे मुरलीचरा नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो। यसलाई अङ्ग्रेजीमा "ब्लु-टेल्ड बी-इटर" (Blue-tailed Bee-eater) भनिन्छ। यो दक्षिण र दक्षिणपूर्वी एसिया मा व्यापक रूपमा फैलिएको छ जहाँ धेरै जनसंख्याहरू आप्रवासी छन्, र धेरै भागहरूमा मौसमी रूपमा देखिन्छन् तर तिनीहरूको दायराभरि साना क्षेत्रहरूमा उपनिवेशिक रूपमा प्रजनन गर्छन्, प्रायः नदी उपत्यकाहरूमा, जहाँ तिनीहरूले दोमट बालुवा किनारहरूमा सुरुङ खनेर गुँड बनाउँछन्। तिनीहरू प्रायः पानी नजिकै खुला बासस्थानहरूमा देखिन्छन्।
विवरण
[सम्पादन गर्नुहोस्]यो प्रजाति, अन्य मौरी खानेहरू जस्तै, एक धनी रंगको, पातलो चरा हो। यो मुख्यतया हरियो रंगको हुन्छ; यसको अनुहारमा कालो आँखाको पट्टी भएको साँघुरो नीलो दाग र पहेंलो र खैरो घाँटी हुन्छ; पुच्छर नीलो र चुच्चो कालो हुन्छ। तीन बाहिरी औंलाहरू तिनीहरूको आधार वरिपरि एकताबद्ध हुन्छन्। यो २३-२६ सेन्टिमिटरको लम्बाइमा पुग्न सक्छ, जसमा दुई लामो केन्द्रीय पुच्छरका प्वाँखहरू समावेश छन् जुन बाँकी दस प्वाँखहरू भन्दा केवल दुई इन्च बढी हुन सक्छ।[२]लिङ्गहरू उस्तै हुन्छन्। यो प्रजाति सामान्यतया पानीको नजिक पाइन्छ र अन्य मौरी खानेहरू जस्तै यसले मुख्यतया उड्ने कीराहरू खान्छ, विशेष गरी मौरीहरू। यसको दायरा भित्र रहेको एक मात्र भ्रमित प्रजाति नीलो-गाला भएको मौरी-खाने हो जुन सुख्खा क्षेत्रहरूमा पाइन्छ। नीलो-पुच्छर भएको माहुरीको रौं र पुच्छर हरियो र कालो भन्दा नीलो हुनुमा फरक छ। नीलो-गाला भएको माहुरीको पुच्छर मुनिको प्वाँख हरियो भन्दा नीलो हुन्छ। नीलो गाला भएको माहुरीको दाग धेरै सानो हुन्छ जबकि घाँटी र छातीमा रहेको चेस्टनट गाढा हुन्छ र ठूलो क्षेत्र ढाक्छ।भारतमा अप्रिलदेखि मे महिनामा तिनीहरू प्रजनन गर्छन् र ठाडो माटोको किनारमा नजिकबाट राखिएको गुँड प्वालहरूसहित उपनिवेशिक रूपमा गुँड बनाउँछन् वा हल्का भिरालो जमिनमा पनि खाल्डो हाल्छन्। तिनीहरू बलौटे र बलौटे माटोको दोमट छनौट गर्छन् तर भारी माटोको दोमटबाट बच्छन्।[३] तिनीहरू वनस्पति नभएको सफा माटोको किनार पनि रुचाउँछन्।
वर्गीकरण र प्रणालीगत
[सम्पादन गर्नुहोस्]यस प्रजातिलाई कहिलेकाहीं निलो गाला भएको मौरी-खाने सँग विशिष्ट मानिन्छ जुन नजिकको बहिनी ट्याक्सन हो, यी दुईले मेडागास्कन जैतूनको मौरी-खाने सँग मिलेर बनेको हुन्छ।[४] विगतमा यस प्रजातिलाई "एम. पर्सिकस जाभानिकस", "एम. सुपरसिलियोसस जाभानिकस", र "एम. सुपरसिलियोसस फिलिप्पिनस" भनेर विभिन्न रूपमा व्यवहार गरिएको छ।[५]
पारिस्थितिक अन्तरक्रिया
[सम्पादन गर्नुहोस्]नीलो पुच्छर भएको मौरी खानेहरूको थुप्रोमा नोसेमा सेराना को बीजाणुहरूको उपस्थितिको आधारमा, यो सुझाव दिइएको छ कि तिनीहरूले विस्तृत भौगोलिक दायरामा मौरीहरूमा परजीवी वितरण गर्न सक्षम हुन सक्छन्।[६] थाइल्याण्डमा यस प्रजातिको होस्टबाट फेदर जुम्राको एक प्रजाति, "ब्रुएलिया सुपरसिलियोसा" वर्णन गरिएको छ।[७]
वितरण र चालचलन
[सम्पादन गर्नुहोस्]भारत, म्यानमार र दक्षिणपूर्व एशियाका केही भागहरूमा यो प्रजातिको प्रजनन वितरण असमान छ।[५] भारतमा तिनीहरू गोदावरी, कावेरी, तुङ्गा बद्रा र कृष्णा नदीहरू सहित धेरै नदी उपत्यकाहरूमा प्रजनन गर्न जानिन्छन्।[८] तिनीहरूले श्रीलंकाको पूर्वी भागहरूमा पनि गुँड बनाउँछन्।[९][१०]
तस्वीर सङ्ग्रह
[सम्पादन गर्नुहोस्]-
पानी रंगको -
शिकारसहितको नीलपुच्छ्रे -
-
-
नीलपुच्छ्रे मुरलीचरा
यो पनि हेर्नुहोस्
[सम्पादन गर्नुहोस्]सन्दर्भ सामग्रीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]- ↑ BirdLife International (२०१२), "Merops philippinus", अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घको रातो सूची संस्करण 2012.1, अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ, अन्तिम पहुँच १६ जुलाई २०१२।
- ↑ Whistler, Hugh (१९४९), Popular Handbook of Indian Birds (4 संस्करण), London: Gurney and Jackson, पृ: २९७।
- ↑ Yuan, Hsiao-Wei; Wang, Ming-Kuang; Chang, Wen-Lian; Wang, Lee-Ping; Chen, Yue-Min; Chiou, Chyi-Rong (२००६), "Soil composition affects the nesting behavior of blue-tailed bee-eaters (Merops philippinus) on Kinmen Island", Ecological Research (अङ्ग्रेजीमा) 21 (4): 510–512, आइएसएसएन 0912-3814, डिओआई:10.1007/s11284-006-0183-9, बिबकोड:2006EcoR...21..510Y।
- ↑ Marks, Ben D.; Weckstein, Jason D.; Moyle, Robert G. (२००७), "Molecular phylogenetics of the bee-eaters (Aves: Meropidae) based on nuclear and mitochondrial DNA sequence data", Molecular Phylogenetics and Evolution 45 (1): 23–32, डिओआई:10.1016/j.ympev.2007.07.004, पिएमआइडी 17716922, बिबकोड:2007MolPE..45...23M।
- ↑ ५.० ५.१ Peters, James Lee (१९४५), Check-list of birds of the World. Volume 5, Harvard University Press, पृ: २३५।
- ↑ Valera, Francisco; Gómez-Moracho, Tamara; Yuan, Hsiao-Wei; Muñoz, Irene; de la Rúa, Pilar; Martín-Hernández, Raquel; Chen, Ying-Lan; Higes, Mariano (२०१७), "Any role for the dissemination of Nosema spores by the blue-tailed bee-eater Merops philippinus?", Journal of Apicultural Research 56 (3): 262–269, डिओआई:10.1080/00218839.2017.1306375, बिबकोड:2017JApiR..56..262V।
- ↑ Williams, N. Sandra (१९८१), "The Brueelia (Mallophaga: Philopteridae) of the Meropidae (Aves: Coraciiformes)", Journal of the Kansas Entomological Society 54 (3): 510–518, जेएसटिओआर 25084186।
- ↑ Neelakantan, K. K. (१९४८), "On the breeding of the Blue-tailed Bee-eater (Merops superciliosus javanicus) in Rajahmundri, East Godavari district", Journal of the Bombay Natural History Society 47: 741–742।
- ↑ Norris, C. E. (१९६३), "The Bluetailed Bee-eater Merops philippinus Linnaeus, nesting in Ceylon", Journal of the Bombay Natural History Society 60: २५९।
- ↑ उद्दरण त्रुटी: अवैध
<ref>चिनो;slनामको सन्दर्भका लागि कुनै पाठ प्रदान गरिएको छैन
बाह्य कडीहरू
[सम्पादन गर्नुहोस्]
